روز جهانی افراد دارای معلولیت‌ تبریک یا گرامیداشت؟

شهرام مبصر: هر سال‌ دوستان زیادی با لطف و محبت خود، روز جهانی افراد دارای معلولیت را به من تبریک می‌گویند. قدردان این مهر و دوستی هستم‌ اما آیا معلولیت چیزی برای تبریک دارد؟ اینکه در ۱۹‌سالگی بر اثر حادثه‌ای دچار آسیب نخاعی شدم، چیزی نیست که تبریک بخواهد. این روز به‌جای تبریک، فرصتی برای گرامیداشت است؛ گرامیداشت حضور افرادی که به دلیل شرایط خاص جسمی یا حرکتی نیازمند توجه بیشتر در جامعه هستند. هدف از این روز، یادآوری مسئولیت همگان -از مسئولان گرفته تا عموم مردم- نسبت به حقوق و نیازهای این قشر است. روز جهانی افراد دارای معلولیت نماد این پیام است که همه، از جمله افراد دارای معلولیت، حق دارند زندگی کنند، رشد کنند و فرصت‌های برابر برای شکوفایی استعدادهای خود داشته باشند؛ چه در عرصه‌های علمی و اجتماعی، چه در زمینه‌های هنری و ورزشی. اما این پیام زمانی اثرگذار خواهد بود که نگاه جامعه از ترحم یا اغراق در توانایی این افراد فراتر رود. واقعیت این است که افراد دارای معلولیت‌ اگر موانع از سر راهشان برداشته شود، می‌توانند به چهره‌هایی موفق تبدیل شوند و مایه افتخار جامعه باشند. اما چرا در کشور ما کمتر حضور آنها را می‌بینیم؟ طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، ۱۰ تا ۱۵ درصد جوامع دارای معلولیت هستند. در ایران، با وجود جاده‌های ناایمن و خودروهای غیراستاندارد، این رقم احتمالا بیشتر است. با‌این‌حال، به دلیل مشکلاتی مانند نبود امکانات دسترس‌پذیر یا سیستم حمل‌ونقل مناسب، بسیاری از این افراد از فضای عمومی جامعه حذف شده‌اند. حال تصور کنید یک پزشک، تاجر، استاد دانشگاه یا ورزشکار در یک لحظه بر اثر حادثه‌ای دچار معلولیت شود. در جامعه امروز ما‌ چه سرنوشتی در انتظار او خواهد بود؟ آیا سیستمی برای حمایت از او وجود دارد؟ اما می‌خواهم روز جهانی افراد دارای معلولیت را به چند گروه تبریک بگویم: به سیاست‌مدارانی همچون دولتمردان، نمایندگان مجلس، اعضای شورای شهر‌ها که در دوران انتخابات وعده‌های زیبا به این قشر دادند و بعد فراموش کردند. به مدیران شهری و دولتی که به‌جای اقدام عملی، با همایش‌ها و شعارهای نمایشی سرشان را گرم کردند. به پلیس‌هایی که تابلو پارک معلولان را نادیده می‌گیرند و متخلفان را جریمه نمی‌کنند و به رسانه‌هایی که به‌جای فرهنگ‌سازی واقعی، فقط سالی یک بار‌ در چنین روزی، گزارش‌های نمادین منتشر می‌کنند. راستی، شما این روز را به چه‌کسی تبریک می‌گویید؟