رشد در گرو شناسایی و پرورش استعدادهاست

این نکته اساسی صحبت‌های عباس مرادپور، معاون امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی وزارت امور اقتصادی و دارایی، در مراسم تودیع عباس شفیعی، رئیس سابق هیئت‌مدیره بانک و معارفه عباس پیروزی و حسین قاسمی به‌ عنوان اعضای جدید هیئت‌مدیره بانک ملی ایران بود. رشد در گرو شناسایی و پرورش استعدادهاست. این قاعده در حوزه‌های مختلفی صادق است. کشور ما سال‌ها با مشکلات ساختاری یا سیستماتیک مختلف درگیر بوده که یکی از این مشکلات، خروج مهاجرت نخبگان را در پی داشته است. زمانی که شایسته‌سالاری به عنوان یک ضرورت شناخته شد، حتی عوام هم به جای‌گیری درست نخبگان و مختصصان تأکید بسیار داشتند. بنابراین در حالتی که مختصصان و شایستگان یک جایگاه، در رسیدن به آن جایگاه بازبمانند، نمی‌توان رشد پایداری را شاهد بود. ترند این روزهای تکنولوژی بیشتر از ترندهای قبلی قرار است بر زندگی ما تأثیر بگذارد. هوش مصنوعی حتی همین امروز هم تأثیر بسزایی در روزمره انسان‌ها دارد. در عصر حاضر، هوش مصنوعی به‌ عنوان نیروی محرکه‌ای در انقلاب صنعتی چهارم، ساختارهای اقتصادی و صنعتی را متحول کرده است. گزارش‌های معتبری نظیر مک‌کینزی نشان می‌دهند هوش مصنوعی مولد می‌تواند سالانه بین ۲.۶ تا ۴.۴ هزار میلیارد دلار به اقتصاد جهانی اضافه کند.

در چنین حالتی باید به توسعه هوش مصنوعی فکر کرد و برای آن طرحی درانداخت که خاطرات تلخ انقلاب‌های صنعتی پیش از این را تکرار نکند. هوش مصنوعی ابزاری است که در هر حوزه‌ای به کار می‌آید و این ایجاب می‌کند که اتفاقا دولت‌ها و بخش خصوصی در پی آن باشند که به این توسعه‌گری فکر کنند. در این میان، نظام بانکی به‌ عنوان یکی از ارکان اساسی اقتصاد جهانی، با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، به بهینه‌سازی فرایندها و افزایش بهره‌وری پرداخته است. بانک‌ها با سرمایه‌گذاری در این فناوری، نه‌تنها عملیات داخلی خود را بهبود می‌بخشند، بلکه به ایجاد اکوسیستمی هوشمند و پایدار کمک می‌کنند. هوش مصنوعی ساختار بانک‌داری را متحول خواهد کرد. هوش مصنوعی لایه‌های مختلفی از بانک‌ها و نظام آن را به خود درگیر می‌کند. هوش مصنوعی حتی بازار بانک‌ها را دگرگون خواهد کرد و در آینده خود به‌تنهایی مزیت رقابتی به شمار خواهد آمد. هوش مصنوعی در نظام بانکداری نه‌تنها به بهینه‌سازی فرایندهای داخلی کمک کرده، بلکه تجربه مشتری را نیز دگرگون ساخته است. الگوریتم‌های یادگیری ماشینی، امکان تحلیل کلان‌داده‌های مالی را فراهم کرده‌اند، به‌ طوری که بانک‌ها می‌توانند الگوهای رفتاری مشتریان را شناسایی کرده و خدمات مالی شخصی‌سازی‌شده ارائه دهند. از این طریق، پیشنهادهای وام، تسهیلات اعتباری و مدیریت دارایی با دقت بیشتری تنظیم می‌شوند. همچنین چت‌بات‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی توانسته‌اند بخش قابل‌ توجهی از خدمات پشتیبانی مشتریان را بر‌ عهده بگیرند و میزان وابستگی به نیروی انسانی را کاهش دهند.

 یکی از مهم‌ترین تأثیرات هوش مصنوعی در بانکداری، افزایش امنیت و کاهش ریسک‌های مالی است. سیستم‌های تشخیص تقلب مبتنی‌بر یادگیری عمیق، امکان شناسایی سریع رفتارهای مشکوک و فعالیت‌های غیرقانونی را فراهم کرده‌اند. این فناوری‌ها با تحلیل تراکنش‌های مالی در لحظه، می‌توانند اقدامات کلاهبرداری را شناسایی کرده و از وقوع آنها جلوگیری کنند. از سوی دیگر، هوش مصنوعی به بانک‌ها کمک می‌کند مدیریت ریسک اعتباری را بهبود ببخشند. حضور جوانان در سازمان‌ها، با ترویج فرهنگ یادگیری مستمر و پذیرش تغییر، زمینه‌ساز تحولات ساختاری و سیاست‌گذاری‌های بنیادین می‌شود.

آنها با به‌کارگیری رویکردهای نوآورانه و چابک، فرایندهای سنتی را به چالش کشیده و مسیر را برای پیاده‌سازی راهکارهای مبتنی‌بر هوش مصنوعی هموار می‌کنند. این تعامل دوسویه بین جوانان و فناوری، سازمان‌ها را قادر می‌سازد‌ در محیط‌های رقابتی و پویای امروزی، مزیت‌های استراتژیک خود را حفظ و تقویت کنند. موضوع دیگری که در این گزارش به آن پرداخته خواهد شد، نقش بانوان در اکوسیستم اقتصاد دیجیتال است. در دهه‌های اخیر، بانوان نقش پررنگ‌تری در توسعه اقتصادی ایفا کرده‌اند و حضور آنها در بخش‌های مختلف اقتصادی، از جمله صنعت، خدمات، فناوری اطلاعات، کارآفرینی و حوزه‌های مالی و بانکی، چشمگیر بوده است. در نظام بانکی، بانوان با تکیه بر دقت، تعهد و مهارت‌های ارتباطی قوی، در بهبود خدمات مشتریان، مدیریت ریسک و توسعه محصولات مالی نوآورانه نقش بسزایی دارند. این در‌ حالی است که در اقتصاد سنتی، نقش زنان عمدتا محدود به فعالیت‌های پشتیبانی و غیرمدیریتی بود و کمتر در تصمیم‌گیری‌های کلان مشارکت داشتند. با گذار به اقتصاد دیجیتال، فرصت‌های بیشتری برای بانوان فراهم شده است تا در سطوح مدیریتی و تصمیم‌گیری مشارکت کنند و با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، به توسعه و تحول سازمان‌ها کمک کنند. این تغییر نقش، نه‌تنها به توانمندسازی بانوان منجر شده، بلکه به تنوع‌بخشی در دیدگاه‌ها و رویکردهای مدیریتی نیز کمک کرده است که خود عاملی مؤثر در پیشبرد اهداف سازمانی در دنیای پیچیده و پویای امروز محسوب می‌شود.

ترکیب جوانان، بانوان و نیروهای باتجربه می‌تواند به پویایی و شکوفایی بینجامد

جوانان به‌ عنوان نیروی محرکه نوآوری و تحول در سازمان‌ها، نقشی بی‌بدیل در پذیرش و توسعه فناوری‌های نوین، به‌ویژه هوش مصنوعی، ایفا می‌کنند. تفکر خلاق، آشنایی با فناوری‌های روز و انعطاف‌پذیری در برابر تغییرات، از ویژگی‌های بارز نسل جوان است که آنها را قادر می‌کند تا به‌سرعت با ابزارها و سیستم‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی سازگار شوند. این امر منجر به بهبود فرایندهای سازمانی، افزایش بهره‌وری و تسریع در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک می‌شود.

عباس مرادپور، معاون امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی وزارت امور اقتصادی و دارایی، در جلسه مذکور تأکید مضاعف بر این نکته داشت: رشد و توسعه بانک ملی ایران در گرو شناسایی و پرورش استعدادهای جوان و ایجاد فرصت برای نیروهای تازه‌نفس در مناصب مختلف مدیریتی است. او با اشاره به اهمیت استفاده از ظرفیت بانوان در سطوح مدیریتی، خواستار نقش‌آفرینی گسترده‌تر آنان در بخش‌های کلیدی بانک شد و افزود: ترکیب جوانان، بانوان و نیروهای باتجربه می‌تواند به پویایی و شکوفایی هرچه بیشتر بانک ملی ایران کمک کند. معاون امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی وزارت امور اقتصادی و دارایی بیان داشت بانک ملی ایران باید تا پایان سال ۱۴۰۴ به شاخص‌های تعیین‌شده‌ای نظیر افزایش سهم بازار، بهبود سودآوری و ارتقای عملکرد عملیاتی دست یابد. برای نیل به این اهداف، اجرای پروژه‌های توسعه‌ای، بهینه‌سازی فرایندها و حرکت به سمت بانکداری مدرن از الزامات اساسی محسوب می‌شود. این رویکرد نشان‌دهنده تعهد بانک ملی ایران به جوان‌گرایی و تخصص‌گرایی است که با ترکیب دانش و تجربه، مسیر پیشرفت و تحول را هموار می‌کند. یکی از مهم‌ترین سیاست‌های بانک ملی ایران در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری بر نیروی انسانی جوان و متخصص بوده است. در همین راستا، قرار است در هر استان، یک معاون با کمتر از ۲۰ سال سابقه در کنار معاون اصلی منصوب شود تا نسل جدید مدیران، تجربه لازم برای پذیرش مسئولیت‌های کلان را کسب کنند. این برنامه نه‌تنها موجب جوان‌گرایی در ساختار مدیریتی بانک می‌شود، بلکه انگیزه و پویایی سازمانی را  نیز افزایش می‌دهد.

اقتصاد دیجیتال، هوش مصنوعی و نقش بانوان

زنان در اقتصاد دیجیتال نقش بسزایی ایفا می‌کنند و حضور آنها در این حوزه به‌ طور قابل‌ توجهی در‌ حال افزایش است. آنها در زمینه‌های مختلف مانند فناوری اطلاعات، خدمات مشتری و فروش فعالیت دارند و با تأسیس کسب‌وکارهای دیجیتالی، فرصت‌های شغلی جدیدی را ایجاد کرده و به استقلال اقتصادی دست می‌یابند. با‌این‌حال، در حوزه‌هایی مانند تحلیل داده و هوش مصنوعی، هنوز نابرابری‌های جنسیتی مشهود است. مطالعه‌ای توسط مجمع جهانی اقتصاد نشان می‌دهد که زنان فقط ۲۶ درصد از موقعیت‌های مرتبط با تحلیل و هوش مصنوعی را در اختیار دارند. با وجود این چالش‌ها، زنان کارآفرین در ایران و جهان نقش پررنگی در تحول صنعت فناوری ایفا کرده‌اند. آنها با راه‌اندازی استارتاپ‌های موفق در حوزه فناوری، به‌ طور مؤثر در این عرصه رقابت می‌کنند. همچنین‌ زنان در استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی مشتاق‌تر هستند. تحقیقی نشان می‌دهد‌ ۶۸ درصد از زنان حداقل از یک ابزار هوش مصنوعی استفاده کرده‌اند و اولویت اول آنها چت‌بات‌هایی مانند ChatGPT بوده است. در مجموع، با رشد سریع اقتصاد دیجیتال، نقش زنان در این حوزه در‌ حال افزایش است و پیش‌بینی می‌شود‌ این روند به رشد و توسعه بیشتر  در سراسر جهان منجر شود. بانک ملی ایران با درک اهمیت هوش مصنوعی در تحول صنعت بانکداری، سرمایه‌گذاری‌های قابل‌ توجهی در این حوزه انجام داده است. ابوالفضل نجارزاده، مدیرعامل بانک، بر لزوم بهره‌گیری از فناوری‌های نوین تأکید کرده و اظهار داشته است برای حفظ جایگاه بانک در عرصه جهانی، حرکت به سمت استفاده از هوش مصنوعی ضروری است.

در راستای این هدف، بانک ملی ایران اقدام به پیاده‌سازی سیستم‌های هوشمند نظیر سامانه نوبت‌دهی غیرحضوری کرده است که از طریق پیام‌رسان «بله» در دسترس مشتریان قرار دارد. این سامانه امکان دریافت نوبت، شرکت در نظرسنجی‌ها و انتخاب نزدیک‌ترین و خلوت‌ترین شعبه را فراهم می‌کند. همچنین، این بانک با تأکید بر جوان‌گرایی و تقویت نقش بانوان در سطوح مدیریتی، به دنبال ایجاد تحولات ساختاری است. نجارزاده با اشاره به اینکه روش‌های سنتی بانکداری دیگر پاسخ‌گوی نیازهای امروزی نیست، بر اهمیت استفاده از فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی در نظام بانکی تأکید کرده و گفته است خدمات غیرحضوری و دیجیتالی باید به‌سرعت جایگزین روش‌های سنتی شوند. این اقدامات نشان‌دهنده تعهد بانک ملی ایران به نوآوری و بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته برای بهبود خدمات و افزایش رضایت مشتریان است.