ایرانشهر و مرکزیت مکران

مهراب طوقی
استاندار جدید و بومی سیستان‌وبلوچستان اخیرا در جریان سفر به جنوب استان عنوان کرده‌‌ شهرستان ایرانشهر مرکز مکران است و نقش‌ مهمی در توسعه سواحل مکران دارد. واقعیت این است منطقه مکران با جمعیتی حدود یک‌میلیون‌ و 800 هزار نفر در ۱۷ شهرستان مختلف دارای ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های ویژه‌ای است که این نقطه از کشور را به یکی از استثنائی‌ترین نقاط خاورمیانه با قابلیت‌های انحصاری تبدیل کرده است. البته این قابلیت‌ها در ذات این خاک، به صورت خدادادی از دیرباز نهفته بوده و تاریخ را متحیر خود کرده؛ تا جایی که این سرزمین، در کاوش‌های باستانی توسط محققان و اشیا و سفال‌های به‌دست‌آمده در تپه باستانی بمپور، از نظر تاریخی، تمدن کهن سرزمین بلوچستان را ثابت می‌کند که به منزله واسطه‌ای میان تمدن‌های غربی ایران و تمدن‌های سند پاکستان بوده و ارتباطات فرهنگی نیز با سایر محوطه‌های پیرامون خود داشته است. ‌مکشوفه‌های باستانی و نقش‌های حک‌شده بر ظروف و اشیای کشف‌شده حکایت از هنر، اقتصاد، کشاورزی و منابع طبیعی، پویایی و نشاط مردمان این سرزمین ‌دارد و این موضوع برگرفته از موهبت‌های الهی است که به صورت طبیعی در این سرزمین عیان بوده و علی‌رغم قهر طبیعت و خشک‌سالی‌ها نتوانسته با این بخش از قدرت ذاتی خداوند نهفته در این خاک، سر ستیز بردارد که تنوع تولیدات کشاورزی و منابع طبیعی در جنوب استان گویای استعدادهای بالفعل و بالقوه این سرزمین است. بنای قلعه بمپور به اواخر دوره ساسانیان باز‌می‌گردد و تا اواسط دوره قاجاریه این شهر مرکز حکمرانی مکران بوده و با ساخت قلعه جدید پهره، مرکزیت سیاسی جنوب منطقه بلوچستان به شهر ایرانشهر منتقل شده است. با توجه به همین سوابق تاریخی، رهبر معظم انقلاب همیشه از ایرانشهر به‌عنوان «مرکز فرهنگی، جغرافیایی و سیاسی بلوچستان» یاد می‌کنند.
ایرانشهر به‌عنوان پرجمعیت‌ترین شهر منطقه مکران، ‌پتانسیل‌ها و ظرفیت‌‌های بسیاری دارد؛ از جمله‌ کشاورزی و منابع طبیعی، صنعت و معدن، میراث فرهنگی و گردشگری، دانشگاه‌ها و مراکز علمی و منابع انسانی جوان‌. نقطه عطف شهرستان ایرانشهر، ظرفیت استثنائی منابع آبی و محصولات کشاورزی منطقه است که خداوند به جهت غنی‌بودن خاک و آب این سرزمین، توفیق کشت‌های مضاعف و خارج از فصل را با بالاترین کیفیت به جنوب استان عنایت کرده است. تولید محصولات متنوع گرمسیری، سالانه در دو حوزه باغبانی و زراعت و همچنین ظرفیت دامپروی در دام سبک و سنگین، پرورش طیور و آبزیان از‌جمله ظرفیت‌های بخش کشاورزی و دامداری در شهرستان ایرانشهر محسوب می‌شود. تولید و بهره‌برداری از عرصه‌های منابع طبیعی در حوزه گیاهان دارویی بر این مزیت افزوده است.
حال با توجه به توانمندی‌های بخش کشاورزی، موقعیت جغرافیایی، جمعیت بالای نیروی انسانی جوان و همچنین شش مرکز مهم علمی و دانشگاهی، استقرار برخی ادارات کل، بیمارستان در حال ساخت ۵۴۰‌ تختخوابی، ظرفیت فرودگاهی، دسترسی آسان به استان‌های کرمان و هرمزگان، پروژه راه‌آهن، گازرسانی، کارخانه بافت بلوچ، نیروگاه‌های بخار و سیکل ترکیبی، شهر ملی سوزن‌دوزی، تیپ پیاده مکانیزه ارتش، موقعیت مناسب جهت راه‌اندازی بندر خشک و منطقه ویژه اقتصادی و.... می‌توانیم سه سرفصل مهم در حوزه‌های اشتغال، امنیت، امور فرهنگی نوین و توسعه همه‌جانبه را در شهرستان ایرانشهر محقق کنیم. با همه این ظرفیت‌ها، در یک معادله ساده، براساس غنای منابع طبیعی، معادن، وجود صنایع نوپا، ظرفیت مراکز دانشگاهی و همچنین منابع انسانی توفیقی مضاعف را در وجود این منطقه شاهد خواهیم بود.
امید است با حمایت دولت و مجلس و نگاه ویژه تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان و تخصیص بودجه و اعتبارات مناسب، شاهد اشتغال جوانان و امنیت پایدار، تکمیل پروژه‌های عمرانی و نوسازی شهری در این خطه از ایران اسلامی باشیم.