میراث، میزبان دولت چهاردهم

سیدامین صانعی 

 از آغاز به کار دولت سیزدهم پس از معرفی کابینه دولت عنوان شیخ‌الوزرا در عامه به سید عزت‌الله ضرغامی تعلق گرفت. عنوانی غیر‌رسمی اما تصمیم‌ساز در دولت. در بازه زمانی سه‌ساله فعالیت این عضو کابینه در اخذ مصوبات متفاوت از هیئت وزیران بود که می‌توان مهم‌ترین آنها را مواردی مانند مجوز آغاز مجدد فعالیت پرواز‌های گردشگری پیش از اعلام رسمی پایان پاندمی کرونا در سال 1400 و با وجود مخالفت برخی از اعضای کابینه، لغو یک‌طرفه روادید با 28 کشور که در مقایسه با دولت‌های قبل بی‌سابقه بوده، تصویب بیمه 10 هزار نفر از هنرمندان صنایع دستی و راهنمایان گردشگری، تصویب معافیت پیمان‌سپاری ارزی برای صادرکنندگان صنایع دستی، ایجاد سرفصل مجزا در سه حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در برنامه هفتم توسعه برای نخستین بار در مقایسه با شش برنامه قبلی، اعلام کرد. اینها بخشی از مهم‌ترین اقدامات شیخ‌الوزرای کابینه دولت سیزدهم بود. کنش‌ها و مواضع متفاوت سیاسی و اجتماعی سید عزت‌الله ضرغامی در مباحثی مانند حجاب و نیاز به شناخت نسل «z» و درک درست از خواسته‌های این نسل و رسیدن به زبان مشترک بین حکومت و آینده‌داران ایران از دیگر تفاوت‌های این عضو کابینه بود. همچنین ورود مستقیم ضرغامی به موضوعاتی مانند پلمب تأسیسات گردشگری برای رعایت‌نکردن حجاب و حمایت تمام‌قد از مدیر بازداشتی در حافظیه شیراز به دلیل رعایت‌نکردن شئونات از سوی گردشگران همه و همه چهره و جایگاه متفاوتی را نزد ذی‌نفعان این حوزه رقم زده است. حضور چند‌باره رئیس دولت سیزدهم از‌جمله در موزه ملی ایران، نمایشگاه بین‌المللی گردشگری و ستاد خدمات سفر و حضور رئیس دستگاه قضا و سازمان‌های ذی‌ربط در موزه ملی ایران نمایانگر جایگاه شیخ‌الوزرا در حاکمیت است که اکنون رو به پایان است.

اما حالا با آغاز فرایند بررسی انتخاب وزرا در دولت چهاردهم یکی از شعار‌های اصلی مسعود پزشکیان، منتخب مردم ایران، کاهش تنش‌های بین‌المللی و توسعه همه‌جانبه روابط در سطح بین‌المللی است. یکی از مهم‌ترین آثار این روابط مستقیما بر روی حوزه فعالیت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است و انتخاب این وزیر و جایگاه او در کابینه دولت بسیار حائز اهمیت است.

انتخاب فردی در جایگاه شیخوخیت می‌تواند در بسیاری از بزنگاه‌های مهم در هیئت وزیران تصمیم‌سازی ارزنده‌ای کند و مستقیم و غیرمستقیم میلیون‌ها نفر از ذی‌نفعان این وزارت را بهره‌مند یا متضرر کند. از ابتدای هفته گذشته گمانه‌زنی‌های جدی در انتخاب وزیر آتی این وزارتخانه مطرح است. نخستین گزینه خود عزت‌الله ضرغامی است که برخی رسانه‌ها به دلیل برخی از مواردی که در ابتدای یادداشت اشاره شد او را کاندیدای جدی این وزارتخانه می‌دانند و معتقد هستند که او در کابینه دولت چهاردهم باقی می‌ماند.

سید‌محمد بهشتی، رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی که سوابق طولانی در حوزه میراث فرهنگی و هنر دارد، دیگر کاندیدای این حوزه است. احمد مسجد‌جامعی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت محمد خاتمی، دیگر شخصی است که از او به‌عنوان کاندیدای احتمالی نام برده می‌شود. زهرا احمدی‌پور، اولین خانم سکان‌دار سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دولت یازدهم و علی‌اصغر مونسان، نخستین وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پس از تشکیل این وزارتخانه در دولت دوازدهم، از دیگر کاندیداهای محتمل هستند. همچنین گمانه‌زنی‌هایی از حضور سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت یازدهم و حجت‌الله ایوبی، رئیس پیشین سازمان سینمایی ایران در دولت یازدهم، به‌عنوان کاندیدای این حوزه یاد می‌شود. سعید اوحدی نیز که پیش‌تر ریاست بنیاد شهید را بر عهده داشت دیگر کاندیدای تصدی این پست است. 

در ادامه از علیرضا تابش که هم‌اکنون رئیس کمیته انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت چهاردهم نیز هست، به‌عنوان کاندیدای تصدی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این روزها در فضای مجازی یاد می‌شود. این اسامی صرفا در حد گمانه‌زنی در فضای مجازی است. نکته درخورتوجه این است که فضای مجازی با واقعیت این روزهای بهارستان متفاوت است و کار سختی پیش‌روی برخی از اسامی مطرح‌شده برای گرفتن رأی اعتماد از منتخبان ملت است. اما آخرین کلام با تصمیم‌سازان انتخاب وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، اهمیت جایگاه ویژه این وزارت در دولت چهاردهم است؛ وزارتی که اگر اهمیت آن از وزارت نفت بیشتر نباشد، کمتر نیست. بسیاری از کشورها صرفا توسعه پایدار خود را برمبنای اقتصاد گردشگری برنامه‌ریزی کرده‌اند؛ اقتصادی که تحریم‌پذیر نیست. امید است که فردی شایسته با قدرت چانه‌زنی در هیئت دولت و حاکمیت با مشورت اصناف، ذی‌نفعان هر سه حوزه انتخاب و وزیر آتی بتواند راه سخت پیش‌روی صنعت نو‌پای گردشگری را هموار، از آثار تاریخی که نشان تمدن تاریخی ایران عزیز است، محافظت و سبد صادرات هنر هنرمندان صنایع دستی ایران را در جهان  گسترش دهد.

* کارشناس رسانه‌ای حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی