وزارت کشور و لزوم حفظ نظام هنجاری مربوط به پرچم کشور

حدود یک سال پیش در روزنامه «شرق» در یادداشتی با عنوان آیین حفظ حرمت پرچم ملی به شهرداری تهران یادآوری شد که در جهان امروز پرچم هر کشوری یکی از مهم‌ترین نمادها و نشانه‌های آن کشور محسوب می‌شود و در ایران ما با تجربه چندهزارساله از داشتن درفش اسطوره‌ای، از دیرباز پرچم و درفش ملی کشور اهمیت ویژه‌ای داشته است. همچنین تأکید شد که در جهان امروز پرچم از چنان اهمیتی در کشورها برخوردار است که رعایت حرمت و قواعد برافراشتن یا نیمه‌افراشتن آن هنجارها و قواعد خاص خود را دارد. در نظام هنجاری بسیاری از کشورها رعایت این هنجار ضروری است که پرچم کشورها همیشه برافراشته است مگر آنکه برای مناسبتی خاص مانند اعلام عزای عمومی پرچم با قواعد هنجاری خاصی نیمه‌افراشته شود؛ یعنی در موارد استثنائی و خاص پرچم به صورت نیمه‌افراشته، نه پایین‌کشیدن کامل، به اهتزاز درمی‌آید و البته در این موارد استثنائی هم تنها یک‌چهارم پرچم پایین کشیده می‌شود و با آیین خاصی دوباره به جای خود بازمی‌گردد. در یادداشت پیشین گفته شده بود که برافراشتن پرچم ایران در معابر عمومی کار سنجیده و مثبتی است که پس از سال‌های انقلاب بالاخره در کشور مورد توجه برخی سازمان‌ها از جمله شهرداری تهران قرار گرفته است و البته گلایه شده بود که پایین‌کشیدن پرچم در روزهای عزاداری هم به همان میزان مورد نقد است.

متأسفانه در هفته‌های اخیر دوباره شهرداری تهران بدون رعایت نظام هنجاری مربوط به پرچم ملی اقدام به پایین‌کشیدن پرچم ملی از معابر عمومی کرده است. به سخن دیگر برخلاف هنجارهای مرتبط با پرچم ملی، هم پرچم به صورت کامل پایین کشیده شده و هم دوره پایین کشیده‌شدن پرچم نه برای ساعاتی محدود بلکه تاکنون در حدود دو هفته است که پرچم کشور به جای خود بازنگشته است. با توجه به اینکه در محل‌هایی که برای پرچم کشور تعبیه و آماده شده، افزون بر میله اصلی پرچم میله‌های زیادی تعبیه شده، شهرداری تهران می‌توانست پرچم سیاه را در میله‌های مجاور پرچم ملی ایران نصب کند تا هم حرمت پرچم کشور حفظ می‌شد و هم علائم عزاداری به صورت هم‌زمان در میله‌های مجاور برافراشته. متأسفانه در دیگر روزهای عزاداری رسمی نیز همین اتفاق روی می‌دهد و گویا گوش شهرداری برای شنیدن نظرات کارشناسان و منتقدان بسته است. اگر شهرداری تهران خود را مقید به حفظ هنجارهای مربوط به پرچم ملی نمی‌داند، آیا مقامات بالادستی از جمله شورای شهر یا وزارت کشور یا مجلس هم علاقه‌ای به ورود به موضوع ندارند؟ در حالی که در بسیاری از کشورهای جهان کودکان از خردسالی با نظام هنجاری مربوط به حفظ حرمت پرچم ملی آشنا می‌شوند و جامعه‌پذیری سیاسی مربوط به پرچم مورد توجه نهادهای تعلیم و تربیت است، گویا در ایران ما حتی نهادهای رسمی و عمومی خود نیازمند آموزش هستند تا حفظ حرمت پرچم و رعایت هنجارهای مربوط به آن را بیاموزند. با توجه به تکرار این شیوه نادرست که شهرداری تهران درباره پایین‌کشیدن پرچم کشور در ایام عزاداری در پیش گرفته است و در نهایت موجب خدشه واردشده به نمادهای ملی می‌شود، ضروری است تا نهادهای ناظر وارد عمل شوند و شهرداری تهران را موظف به رعایت حفظ حرمت پرچم کشور کنند. حفظ حرمت پرچم ملی وظیفه همه شهروندان و اولی‌تر وظیفه نهادهای دولتی و عمومی است. بی‌تفاوتی یا کج‌سلیقگی در این زمینه می‌تواند پیامدهایی داشته باشد که قبلا پیش‌بینی نشده است. نهادهای عمومی را باید موظف به حفظ حرمت پرچم کشور کرد.