سقوط هم‌زمان بازارهای جهانی/ شروع سقوط آزاد
با بازگشت ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، بازارها با نگرانی به آینده نگریستند. این بار، او نه‌تنها ادامه‌دهنده‌ی سیاست‌های دوره اول، بلکه رادیکال‌تر و سریع‌تر وارد میدان شده است.
سقوط بازارها، پیامد بی‌اعتمادی
بازار نفت زیر سایه‌ی تقاضای رو به کاهش و نبود اجماع در میان تولیدکنندگان بزرگ، همچنان دچار نوسان است.
رمزارزها با موج‌های پی‌در‌پی سقوط، قربانی بی‌ثباتی روانی و عدم قانون‌گذاری مؤثر شده‌اند.
بازار سهام جهانی در وضعیتی قرار گرفته که دیگر بازتاب اقتصاد واقعی نیست، بلکه تصویر روان مضطرب جهانی‌ست.
اما آن‌چه همچون ریشه‌ای پنهان در دل این بحران رخنه کرده، تحولات سیاسی‌ست — و در رأس آن، سیاست‌های اقتصادی دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ.
ترامپ و بازگشت به تعرفه‌گرایی
با بازگشت ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، بازارها با نگرانی به آینده نگریستند. این بار، او نه‌تنها ادامه‌دهنده‌ی سیاست‌های دوره اول، بلکه رادیکال‌تر و سریع‌تر وارد میدان شده است.
یکی از اولین اقدامات او، بازگرداندن تعرفه‌های سنگین بر واردات کالاهای چینی و اروپایی بود. در کمتر از دو ماه، تعرفه‌هایی بر طیف وسیعی از محصولات صنعتی، تکنولوژی و کالاهای مصرفی وضع شد. در پاسخ، چین نیز اقدام به اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه کرد.
این جنگ تجاری تازه‌نفس، یادآور همان رویکرد تنش‌آلود دوره اول ترامپ (۲۰۱۷–۲۰۲۱) است؛ اما این بار در شرایطی متفاوت:
جهانی که از پاندمی، جنگ اوکراین، بحران زنجیره تأمین و نوسانات انرژی جان سالم به‌در برده، حالا با موج تازه‌ای از ملی‌گرایی اقتصادی و تعرفه‌گرایی کلاسیک مواجه شده است.
پیامدهای آنی
• شرکت‌های چندملیتی، در واکنش به بی‌ثباتی، شروع به کاهش سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
• بازارها، با پیش‌بینی افزایش هزینه تولید و کاهش جریان تجارت جهانی، در وضعیت فروش گسترده (panic selling) قرار گرفته‌اند.
• رمزارزها، که روزگاری پناهگاه سرمایه‌های سرگردان بودند، اکنون دیگر از موج‌های روانی مصون نیستند.
سخن پایانی
سقوط بازارها، فقط سقوط قیمت نیست. این سقوط، بازتاب فروپاشی اعتمادی‌ست که میان ملت‌ها، سرمایه‌گذاران و سیاست‌مداران شکل گرفته بود. بازگشت ترامپ و آغاز دور تازه‌ای از اقتصادِ تعرفه‌محور، آن‌هم در جهانی که به شدت به هم پیوسته است، می‌تواند نه‌تنها مانع رشد، بلکه جرقه‌ای برای رکود جهانی شود.
اگر راهی برای ترمیم اعتماد جهانی نباشد، سقوط بازارها تنها پیش‌درآمدی است بر بحرانی که عمیق‌تر، ساختاری‌تر، و شاید طولانی‌تر از آن امری باشد که تصور می‌کنیم.
