خرده‌روایت‌های شنیدنی از آشپز تیم ملی

در یکی، دو روز گذشته و در اسنادی که از آن به‌عنوان برگی از تخلف یا چیزی شبیه به آن استفاده شده، اسمی از آشپز تیم ملی در رسانه‌ها مطرح شده که پاداش 75‌میلیون‌تومانی برای صعود به جام جهانی دریافت کرده است. اسم او در اسنادی است که ایسنا در کنار پاداش‌های فدراسیون عزیزی‌خادم به مشاوران رسانه‌ای داده و در بخشی از گزارش خود نوشته است: «رستم‌منش به‌عنوان آشپز، تیم ملی را در سفر به بحرین همراهی کرد، در حالی که تیم‌های ملی در کشور‌های عربی معمولا مشکلی از جهت تهیه غذای مناسب نداشته‌اند و در هتل پنج‌ستاره منامه به‌همراه‌داشتن آشپز ضروری به نظر نمی‌رسید. همچنین در صورت نیاز به آشپز نیز احتمالا استفاده از آشپزی که سابقه همکاری با خورشیدی، سرپرست تیم ملی در برخی از رستوران‌های تهران را داشته، از دیگر عجایب این دوران به نظر می‌رسد». در اسناد منتشرشده علی رستم‌منش 50 میلیون تومان پاداش گرفته و رقمی نزدیک به 850 یورو هم پول‌توجیبی. مجموع این ارقام باعث شده تا جمع دریافتی او از صعود تیم ملی به جام جهانی 75 میلیون تومان لحاظ شود. در این پرونده اسم آشپز تیم ملی به خاطر مسائل مالی مطرح شده ولی پیش‌تر، داستان حضور آشپز در اردوی تیم ملی دلایل تغذیه‌ای داشته است. هرچند در همین فدراسیون هم قبلا رسانه‌هایی که مخالف عزیزی‌خادم‌ بودند، از فردی به نام آقای «ش» در اردوی تیم ملی نام برده بودند که آشپز نبوده ولی با اسم و عنوان آشپز در اردوی تیم ملی حاضر بود. شایعات درباره آقای «ش» هم متعدد بود؛ عده‌ای می‌گفتند رمال است و عده‌ای دیگر می‌گفتند یکی از شرکای تجاری آقای رئیس است که قرار است پروژه کمپ‌ تیم ملی را به دست بگیرد. به هر روی، وضعیت آقای «ش» مثل پاداش‌های علی رستم‌منش مشخص نشد.

داستان آشپز در تیم ملی فوتبال ایران اما روایت‌های جذاب‌تری دارد که به سال‌های دور می‌رسد. برای شروعش می‌توان به جام جهانی 1978 آرژانتین رجوع کرد که در آن زمان، فدراسیون فوتبال یکی از معروف‌ترین آشپزهای تهران را به آرژانتین برد تا مشکل تغذیه‌ای برای بازیکنان به وجود نیاید. دلیل این تصمیم احتمالا به خاطر اتفاقات بازی‌های آسیایی 1970 بود که ملی‌پوشان با خوردن مرغ مسموم تایلندی‌ها، راهی بیمارستان شدند. ملی‌پوشان ایرانی در جام جهانی 1978 روایت کرده‌اند سفره‌شان چنان رنگ داشته که بازیکنان سایر تیم‌ها چشمشان به میز غذای ایرانی‌ها بوده است.

بعد از آن، دیگر خبری از اتفاقات مرتبط با نقش آشپز در تیم ملی مخابره نشد تا اینکه زمان بازی‌های ارتش جهان در ایتالیا رسید. ایران در این رقابت‌ها که سال 1995 برگزار شد‌، چندین ستاره سرشناس از‌جمله علی دایی را به همراه داشت ولی غذای ایتالیایی چنان ذائقه بازیکنان را به هم ریخته بود که آصفی، سفیر وقت ایران در ایتالیا، به آشپز سفارت دستور داده بود برای بازیکنان غذا بپزد و بفرستد.

توجه به حضور آشپز ایرانی در تیم‌ ملی فوتبال از زمان حضور برانکو ایوانکوویچ به‌عنوان سرمربی جدی‌تری شد؛ او برای جام ملت‌های 2004 و جام جهانی 2006، ابوالفضل جمشیدی یکی از بهترین آشپزها را به اردوی تیم ملی فراخواند. جمشیدی تا مدت‌ها به‌عنوان آشپز اصلی در تیم ملی فعالیت کرد و بازیکنان هم دستپختش را دوست داشتند. همکاری او با تیم ملی در زمان کارلوس کی‌روش هم ادامه داشت؛ به‌طوری‌که او را به‌صورت اختصاصی به اردوی تیم ملی در اندونزی بردند تا برای شاگردان کی‌روش پخت‌وپز کند. جمشیدی که سن‌و‌سالی از او گذشته، چند وقت پیش در گفت‌وگو با «ایانا» به نکات درخور توجهی درباره آشپزی برای بازیکنان تیم ملی اشاره کرد. «در حین مسابقات نکات متعدد و مهمی باید رعایت شود. به‌طور مثال، در روز بازی از هیچ ادویه‌ای -حتی به میزان اندک- در غذای ملی‌پوشان استفاده نمی‌کنیم تا مبادا فشارخون آنها در جریان مسابقه دچار نوسان شود. همچنین این رژیم در مورد روغن غذا نیز رعایت می‌شود، تا آنجا که در غذای ملی‌پوشان از روغن نیز خیلی کم -که آن‌هم روغن زیتون است- استفاده می‌شود. ملی‌پوشان در روز بازی از خوردن هرگونه خورش نیز منع هستند و در کنار انواع کباب، باید برای آنها اسپاگتی و پوره سیب‌زمینی طبخ شود». یکی از نکات شایان توجه درباره کار این آشپز ایرانی محافظت دقیق از غذای ملی‌پوشان است: «قبل از آغاز برنامه غذاخوری، نمونه‌ای از تمام خوراکی‌ها (به اندازه یک فنجان) را از روی میز برداشته و به مدت 24 ساعت در یخچال هتل نگهداری می‌شود تا در صورت بروز مسمومیت، امکان بررسی و کشف غذای مسموم در آزمایشگاه وجود داشته باشد». او همچنین در مورد تقاضاهای خارج از برنامه برخی ملی‌پوشان هم گفته است: «عده‌ای می‌خواهند تا دور از چشم بقیه برایشان ته‌دیگ بگذارم اما چون خودشان هم مصلحت ورزشی برنامه را می‌دانند، با شوخی و بگوبخند، دستشان را از ته‌دیگ خالی می‌گذارم!».

غالبا سایر نفراتی که به‌عنوان سرمربی در تیم ملی مشغول به خدمت شده‌اند، دغدغه آشپز را داشته‌اند؛ مربیان تیم‌های جوانان و امید هم برای تیم تحت هدایتشان از آشپزهای ایرانی استفاده کرده‌اند. حتی زمانی که هدایت تیم ملی در دستان محمد مایلی‌کهن بود، او هم با خودش از تهران آشپزی به همراه تیم ملی به کره‌‌جنوبی برد تا اتفاقات دیدار با کره‌شمالی که شایعه شده سه نفر از ملی‌پوشان اسیر مسمویت غذایی شدند، برایش تکرار نشود.