کاهش ۱۰۰ لیتری سهمیه بنزین

شرق: سهمیه بنزین کارت‌های سوخت کم شد و برای سوخت‌گیری در استان‌های مرزی محدودیت‌های بیشتری اعمال شد. بر‌اساس اعلام وزارت نفت سهمیه بنزین سه هزار تومانی از ۲۵۰ لیتر به ۱۵۰ لیتر کاهش داشته است. علاوه‌بر‌این در استان‌های مرزی کارت سوخت جایگاه‌داران جمع‌آوری شده است. همایون صالحی، رئیس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت، به «شرق» می‌گوید که در سایر شهرهای کشور هم جایگاه‌داران تنها می‌توانند یک کارت سوخت داشته باشند و سهمیه محدود آن را فقط برای امور ضروری مثل سوخت آمبولانس‌ها یا خودروی پلیس و... اختصاص دهند. وزارت نفت مدعی است که مصرف سوخت از میزان تولید پیشی گرفته است و برای جلوگیری از واردات بنزین ناچار به اعمال محدودیت در مصرف بنزین شده است. هرچند که مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی تأکید کرده که مصرف سوخت خودروهای داخلی حدود دو برابر میانگین جهانی است و دولت برای کنترل مصرف سوخت، روی خودروسازان حساب باز کند.

کاهش ۱۰۰ لیتری سهمیه بنزین

سهمیه بنزین کارت‌های سوخت شخصی صد لیتر کمتر شد. جلیل سالاری، معاون وزیر نفت، در این زمینه به تسنیم توضیح داده است که سهمیه بنزین سه‌هزار تومانی در کارت‌های سوخت شخصی سراسر کشور از ۲۵۰ لیتر در ماه به ۱۵۰ لیتر در ماه کاهش داشته است. او همچنین تأکید کرده است: متوسط مصرف سوخت خودروهای داخلی 10 لیتر به ازای پیمایش هر صد کیلومتر است که سهمیه 250‌لیتری بنزین سه‌هزار تومانی در کارت‌های سوخت خودروهای شخصی رقم بسیار بالایی بود که با توجه به بازنگری‌ای که صورت گرفت، در سراسر کشور این رقم به 150 لیتر کاهش یافت.

معاون وزیر نفت با بیان اینکه «سهمیه 60 لیتری بنزین هزارو 500 تومانی در کارت‌های سوخت خودروهای شخصی تغییری نداشته است»، گفت: مردم در همه جایگاه‌های سوخت به کارت سوخت آزاد جایگاه‌داران دسترسی دارند و طبق بررسی‌ای که انجام شده بود، اغلب مردم از سهمیه دوم یعنی سهمیه بنزین سه‌‌هزار تومانی کارت‌های سوخت خود اصلا استفاده‌ای نمی‌کردند و سوخت‌گیری آزاد را اغلب با کارت جایگاه‌داران انجام می‌دادند.

سهمیه سوخت مرزنشینان کمتر شد

البته ماجرای کاهش سهمیه سوخت به همین‌جا ختم نمی‌شود و خبرها حاکی از آن است که سهمیه سوخت برخی استان‌ها که غالبا استان‌های مرزنشین هستند، کاهش داشته است؛ اتفاقی که اعتراض برخی نمایندگان استانی را هم به دنبال داشته است. فاروق اعظمی، نماینده استان سیستان‌و‌بلوچستان با اعتراض به کاهش سهمیه سوخت مردم این استان به پایگاه اطلاع‌رسانی شورای عالی استان‌ها گفته است که کاهش سهمیه بنزین در استان سیستان‌و‌بلوچستان سبب شده که قیمت هر لیتر بنزین آزاد در استان سیستان‌و‌بلوچستان به 15 هزار تومان برسد. او در این زمینه توضیح داده است که «مردم استان سیستان‌و‌بلوچستان در زمینه سوخت سهمیه متفاوتی از باقی مردم کشور دریافت‌ می‌کنند. به‌طوری‌که هر خودرو ماهانه 360 لیتر بنزین به قرار 60 لیتر با قیمت هزارو 500 تومان و 300 لیتر با قیمت سه‌هزار تومان سهمیه دارد؛ یعنی اگر کسی ماهانه 360 لیتر بنزین خود را مصرف‌ می‌کرد، دیگر کارت سوخت برای بنزین آزاد وجود نداشت.

او افزود: به بهانه قاچاق بنزین این محدودیت برای مردم وجود دارد و به‌تازگی در تصمیمی عجیب این سهمیه از 360 لیتر به 260 لیتر کاهش یافته است و مردم با بحران بزرگی روبه‌رو شده‌اند. به‌طوری‌که قیمت بنزین آزاد در این استان به هر لیتر ۱۵ هزار تومان افزایش یافته است و کرایه حمل‌ونقل و کرایه تاکسی افزایش یافته است؛ زیرا استان سیستان‌و‌بلوچستان با جمعیت بالغ بر دو‌میلیون‌و 700 هزار نفر، دومین استان پهناور از نظر وسعت کشور است و حدود ۱۱ درصد از خاک کشور را در بر دارد و همچنین تنها استانی که بالاترین جمعیت روستایی را در بر دارد و متأسفانه این استان در حوزه حمل‌ونقل عمومی و دسترسی به راه مناسب پایین‌ترین رتبه را در کشور دارد. به‌طوری‌که برای تردد بین شهرها و روستاهای این استان تنها وسیله نقلیه عمومی اتوبوس‌ است که آن نیز در اکثر زمان‌‌ها پاسخ‌گوی حجم بالای مسافران نیست و مردم به‌ناچار از وسیله شخصی خود برای تردد مسیرهای بین‌شهری و روستایی استفاده‌ می‌کنند و حالا با توجه به مسافت‌‌های طولانی بین‌شهری در این استان پهناور، نبود زیرساخت مناسب حمل‌ونقل عمومی و استفاده عموم از خودرو‌‌های شخصی، کاهش سهمیه سوخت خودروهای شخصی نه‌تنها راهکار مناسبی برای مبارزه با قاچاق سوخت در این استان نیست؛ بلکه به‌عنوان یک شوک تورمی بزرگ لطمات درخور‌توجهی را به شرایط زیست اقشار کم‌درآمد جامعه این استان وارد‌ می‌کند.

همایون صالحی، رئیس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت، به «شرق» می‌گوید که علاوه بر سیستان‌و‌بلوچستان سهمیه سوخت برخی دیگر از استان‌های مرزی مانند کرمانشاه، اردبیل و کردستان هم کاهش داشته و البته کارت سوخت جایگاه‌داران هم در این استان‌ها جمع‌آوری شده است.

او توضیح می‌دهد که دولت همچنین محدودیت‌های دیگری برای سوخت‌گیری در این استان‌ها قائل شده است. به‌طوری‌که هر خودروی شخصی در هر‌روز می‌تواند فقط ۳۰ لیتر سوخت بگیرد و اگر کسی قصد سفر داشته باشد، باید باک خودروی خود را از چند روز قبل پر کند.

وزیر نفت: مصرف سوخت مردم بالا رفته است

جواد اوجی، وزیر نفت، در واکنش به کاهش سهمیه سوخت برخی استان‌های ایران در جمع خبرنگاران توضیح داده است که کاهش سقف بنزین آزاد در کارت سوخت تعدادی از استان‌ها ازجمله سیستان‌و‌بلوچستان در راستای مدیریت مصرف و کنترل قاچاق انجام می‌شود و البته باید بررسی مجددی انجام شود. او در حاشیه مراسم بهره‌برداری و کلنگ‌زنی طرح‌های گازرسانی در هفته دولت همچنین توضیح داده است: این روزها با توجه به مسافرت‌ها بعد از کرونا، بالاترین حجم سفرها را شاهد هستیم که مصرف بنزین را تا ۱۳۰ میلیون لیتر در روز نیز بالا برده است و این در حالی است که تولید بنزین در تمام پالایشگاه‌های کشور بین ۱۰۲ تا ۱۰۴ میلیون لیتر در روز است. اوجی با بیان اینکه برای تأمین بنزین مورد نیاز کشور به سراغ ذخایر رفتیم، تأکید کرد: تلاش می‌کنیم تا در یک ماه آینده که همچنان سفرها زیاد است، مشکلی در تأمین بنزین کشور وجود نداشته باشد.

در روزهای اخیر رسانه‌های ایران نوشته‌اند که بین تولید و مصرف بنزین ناترازی رخ داده و مصرف بنزین از تولید آن پیشی گرفته است. هرچند که زمزمه‌هایی از کاهش تولید بنزین هم شنیده می‌شود‌ اما دولت این موضوع را رد کرده است.

به گزارش ایسنا جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی، در همین زمینه توضیح داده است که تولید بنزین مانند سال‌های گذشته بوده و کاهش نداشته است‌ و در‌حال‌حاضر تولید روزانه بین 94، 98، 100 و 104 میلیون لیتر است. در‌واقع تولید بر مبنای تعداد پالایشگاه و تعمیر اساسی در نظر گرفته می‌شود و به تناسب این مسائل، نوسان در تولید وجود دارد.

پیش‌از‌این ایسنا به نقل از افشین مهدوی، مدیر برنامه‌ریزی شرکت ملی پخش، خبر داده بود که میانگین مصرف بنزین در ایران، در چهارماهه ابتدایی سال 1401، به حدود 101 میلیون لیتر (100‌میلیون‌و 900 هزار لیتر) در هر‌روز رسیده است. این در حالی است که میزان توزیع سراسری بنزین در همین محدوده زمانی، حدود 107 میلیون لیتر (107‌میلیون‌و 600 هزار لیتر) بوده. بر‌اساس این گزارش ادعا شده است که میزان مصرف روزانه بنزین در مدت مشابه سال 1400 تنها 87 میلیون لیتر بوده که بیانگر افزایش 14‌درصدی مصرف بنزین در سال جاری است.

خودروهای پرمصرف مقصر هستند

با‌این‌حال همایون صالحی، رئیس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت، به «شرق» می‌گوید که مشکل عمده قاچاق سوخت سوخت‌بران و کولبران نیستند؛ بلکه کسانی هستند که به گفته مرزبانی خط لوله انتقال بنزین تا سواحل کشیده‌اند! او تأکید می‌کند که یک عامل عمده دیگر مصرف بالای سوخت در ایران خودروهای غیراستاندارد هستند که بنزین بالایی مصرف می‌کنند و دولت برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی باید خودروسازان را به‌خط کند و از آنها پاسخ را بخواهد. در همین زمینه مرکز پژوهش‌های مجلس هم گزارشی منتشر کرده و توضیح داده که مصرف سوخت خودروهای داخلی حدود دو‌برابر میانگین جهانی است. در همین زمینه مرکز پژوهش‌های مجلس، گزارشی را با عنوان «بررسی رویکردهای مختلف به توسعه صنعت پتروپالایشگاهی در کشور» تهیه کرده که نشان می‌دهد مصرف سرانه بنزین در ایران تقریبا دو‌برابر میانگین جهانی است. در‌واقع دلیل اصلی مصرف بالای بنزین در کشور به کیفیت پایین خودروهای داخلی مرتبط است. بر‌اساس گفته‌های جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی، تعداد خودروهای شخصی و موتورسیکلت در کشور حدود 25 تا 26 میلیون دستگاه است. اگر استاندارد جهانی را در این خودروها و موتورسیکلت‌ها داشته باشیم، 50 درصد یعنی روزانه 50 میلیون لیتر در روز، کاهش مصرف خواهیم داشت. این حجم کاهش، ارزش افزوده بالا و ارزآوری دارد.

علت صف طولانی بنزین چیست؟

صرف‌نظر از کاهش سهمیه بنزین، این روزها صف‌های طولانی بنزین در استان‌های مختلف کشور از‌جمله فارس، مازندران و خراسان گزارش شده است. درباره صف طولانی بنزین همایون صالحی، رئیس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت به «شرق» می‌گوید چیزی حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد نازل‌های سوخت کشور خراب است و به دلیل تحریم پیداکردن و تعمیر قطعات آن دشوار است و همین موضوع موجب طولانی‌شدن صف‌های سوخت شده است. ناصر رئیسی‌فرد، رئیس انجمن کارفرمایی شرکت‌های زنجیره‌ای تأمین و توزیع فراورده‌های نفتی کشور هم در همین زمینه به خبرآنلاین گفته است: علت اصلی طولانی‌شدن این صف‌ها ناکارآمدبودن و منسوخ‌شدن سیستم‌های کارتخوان است؛ بنده نامه تندی به مدیریت سامانه هوشمند سوخت نوشتم و در این نامه اظهار کردم که در‌صورتی‌که ۵۰ درصد نازل‌های بنزین جایگاه‌های ما غیرفعال شود، ما آن جایگاه را تعطیل خواهیم کرد. در هر جایگاهی که تشریف می‌برید، حداقل ۵۰ درصد نازل‌ها به دلیل خراب‌بودن کارتخوان‌هایی که کارت‌های سوخت را می‌خوانند، از رده خارج شده است و قطعه و تعمیرکار مناسب ندارند و تعداد زیادی از آنها فرسوده است و قطعاتی که تعویض می‌کنند، ۲۴ساعت بیشتر کار نمی‌کند.