حاشیه‌های جاده‌کشی در منطقه حساس ارژن

زینب رحیمی: داستان ساخت جاده در منطقه حفاظت‌شده ارژن و پریشان همچنان داغ است و براساس آخرین اطلاعات، منجر به نزاع بین دو روستا در محدوده شهرستان کوه‌چنار استان فارس شده است. فروردین امسال اداره محیط زیست استان فارس مجوز ساخت یک جاده داخل منطقه حفاظت‌شده ارژن و پریشان را صادر کرد. گفته می‌شود این مجوز با فشار مقامات استانی و مدیران محلی داده شد؛ مجوزی که دو ماه بعد لغو شد. بعد از لغو مجوز ساخت جاده در منطقه حفاظت‌شده ارژن و پریشان از سوی اداره محیط زیست استان فارس، دادستانی شهرستان کوه‌چنار هم دستور توقف اجرای پروژه را صادر کرد. همچنین بنا بر درخواست محیط زیست، دادستانی این شهرستان دستور داد که ماشین‌آلات و بیل مکانیکی از منطقه حساس ارژن خارج شوند.

بازداشت  دهیار  و 3  عضو  شورای  باغستان

این موضوع حاشیه‌هایی به دنبال داشت؛ ازجمله اعتراض و تجمع تعدادی از باغداران روستای باغستان که منجر به دستگیری دهیار و سه نفر از اعضای شورای این روستا شد. باغستان روستایی است که داخل منطقه حفاظت‌شده ارژن واقع شده و تعدادی از باغداران آن خواستار ساخت جاده اختصاصی برای روستای خود هستند. دستگیری چهار نفر از باغداران باعث شد فریدون عباسی، نماینده مردم کوه‌چنار، به دادستانی این شهرستان اعتراض و از عملکرد آنها در این موضوع انتقاد کند.

جرم  مشهود  بود، دستور  بازداشت  دادیم

جانشین دادستان عمومی و انقلاب شهرستان کوه‌چنار می‌گوید: «افرادی که درباره این ماجرا اظهارنظر می‌کنند، ابتدا باید اطلاعات کامل کسب کنند؛ چون ممکن است اظهارنظرهای غیرکارشناسی و شتاب‌زده باعث تشدید اختلافات و نزاع بین اهالی دو روستای کنده‌ای و باغستان شود؛ ضمن اینکه قانون مشخص است و مراجعی هم که ما باید در برابر آنها پاسخ‌گو باشیم، روشن است. این روال درست نیست که هرکسی تریبون دارد، دادستانی را متهم کند. جرم مشهود بود، دستور بازداشت متخلفان را دادیم».

در حاشیه بازدید رئیس سازمان محیط زیست از منطقه ارژن استان فارس که روز پنجشنبه (12 مرداد) انجام شد، آرش فیروزی، جانشین دادستان کوه‌چنار، به برخی از این ابهامات در گفت‌وگو با خبرنگار «شرق» پاسخ داد. این مقام قضائی، درباره دستور دادستانی برای توقف ساخت جاده در منطقه حفاظت‌شده ارژن و پریشان این‌طور توضیح می‌دهد که «با توجه به مدارک موجود، پیش‌از‌این با پروژه ساخت جاده در منطقه حفاظت‌شده ارژن مخالفت شده بود؛ یعنی مدیر کل حفاظت محیط زیست استان فارس با تکیه به نظر کارشناسی، با تعریض و آسفالت‌کردن جاده مخالفت کرده بود؛ اما بعد به‌ دلیل نامعلومی اداره محیط زیست فارس با ساخت جاده موافقت کرد».

ساخت جاده در منطقه حساس ارژن  به دستور  دادستانی متوقف شد

جانشین دادستان کوه‌چنار با اشاره به اینکه مجوز اداره محیط زیست استان فارس مشروط به عدم تعریض و تخریب منطقه ارژن بوده، می‌گوید: «در همان روز شروع کار، تخریب صورت گرفته بود. اداره محیط زیست کازرون به ما گزارش داد که منطقه، تخریب شده و شروط محیط زیست رعایت نشده است. با توجه به این گزارش، دستور توقف پروژه را صادر کردیم و بعد از طریق استعلام از اداره محیط زیست فارس مطمئن شدیم که پیمانکار راهداری شروط را زیر پا گذاشته است. مجوز از سوی محیط زیست باطل و حتی اعلام کردند که باید ادوات ساخت‌وساز از منطقه ارژن خارج شود. در این شرایط ساخت جاده کاملا غیرقانونی بود؛ چون نهاد رسمی یعنی محیط زیست لغو مجوز را اعلام کرده بود».

تهدید،  توهین  و   ضرب‌و‌شتم   محیط‌بان‎‌‌ها

فیروزی این‌طور ادامه می‌دهد که «پیرو لغو مجوز از طرف محیط زیست، دادستانی کوه‌چنار دستور خارج‌کردن ادوات راهسازی را به نیروی انتظامی داد؛ اما تعدادی از باغداران باغستان ابوالحیات تصور می‌کردند که اگر مانع خروج ادوات از منطقه شوند، ساخت‌وساز انجام و جاده تکمیل می‌شود. برای همین با برنامه‌ریزی قبلی در مسیر روستا جمع شدند. بیل مکانیکی راهداری را با تحت فشار گذاشتن راننده در همان مسیر قرار دادند و حدود 12 ماشین شخصی‌شان را پشت سر آن پارک کردند تا مانع خروج بیل مکانیکی از منطقه شوند. آنها ماشین‌ها را طوری پارک کرده بودند که حتی امکان خروج محیط‌بانان از آن محدوده وجود نداشت. در حقیقت این افراد راه را بر محیط‌بان‌ها که ضابط قضائی هستند، بسته بودند. حتی با محیط‌بان‌ها درگیر شده و یکی از آنها را مورد ضرب‌و‌شتم قرار داده بودند».

جانشین دادستان کوه‎‌چنار با بیان اینکه در جریان این اتفاق چهار نفر بازداشت شدند؛ یکی دهیار و سه نفر عضو شورای باغستان، تأکید می‌کند که «صبح روزی که باغداران در جاده جمع شدند، خودِ من با بخشدار «کوهمره نودان» تماس گرفته و از او خواستم که از اعضای شورا و دهیار بخواهد به غائله پایان بدهند، مانع کار محیط‌بان‌ها و نیروی انتظامی نشوند و راه را باز کنند تا محیط‌بان‌ها و مأموران انتظامی از منطقه خارج شوند. دو ساعت بعد از تماس من با بخشدار همچنان ماجرا ادامه داشت و ما صبوری می‌کردیم؛ اما بعد از گزارش کتبی رئیس پاسگاه ابوالحیات مبنی بر اینکه این افراد راه را بر نیروی انتظامی هم بسته‌‌ و ماشین‌شان را تخریب کرده‌اند، دستور بازداشت متخلفان صادر شد؛ چون جرم، مشهود بود».

جاده اختصاصی خودمان را می‌خواهیم

به نظر می‌رسد اختلافات اهالی دو روستای باغستان و کند‌ه‌ای موضوع ساخت جاده را پیچیده‌تر کرده؛ مسئله‌ مهمی که نباید مورد بی‌توجهی قرار گیرد. دقت کنیم که روستای باغستان ابوالحیات داخل منطقه حفاظت‌شده ارژن و پریشان واقع شده و ساکنان آن در بیشتر ماه‌های سال در تنگه ابوالحیات سکونت دارند. برای دسترسی به روستای باغستان از تنگه ابوالحیات یک مسیر 16کیلومتری وجود دارد که از روستای کنده‌ای عبور می‌کند. این مسیر خارج از منطقه حفاظت‌شده است؛ اما باغداران روستای باغستان خواستار یک جاده جدید و مختص روستای خود هستنند. مسیر اختصاصی باغستان به تنگه ابوالحیات حدود 35 تا 40 کیلومتر است؛ بنابراین بُعد مسافت هم یکی از موارد مناقشه‌برانگیز است. فیروزی، جانشین دادستان کوه‌چنار، با تأکید بر اینکه دهیار و اعضای شورای باغستان باید در اجرای قانون پیشتاز باشند، نه قانون‌شکن، می‌گوید: «این افراد با برنامه‌ریزی قبلی آنجا جمع شدند؛ چون بنا بر اطلاع و تأکید بخشدار نودان، دهیار و اعضای شورای باغستان از شب قبل برای تجمع برنامه‌ریزی کرده و حتی به خواسته بخشدار مبنی بر پیگیری موضوع از روند قانونی توجه نکرده بودند. از سوی دیگر باغستان اساسا سکنه ثابت و دائمی ندارد. یک روستای فصلی است که باغداران آن در تنگه ابوالحیات سکونت دارند و تنها در فصل گرما برای چیدن محصولات‌شان به باغستان می‌آیند. اگر آنجا ساکن باشند، می‌توان پذیرفت که آنجا زندگی می‌کنند و وقتی موضوعی پیش آمد، به طور ناگهانی جمع شدند؛ بنابراین جمع‌شدن آن تعداد ماشین و افراد در آن روز اتفاقی نبود؛ به‌ویژه آنکه تعداد خانوار این روستا بسیار محدود است».

نزاع و تنش اجتماعی در کمین 2 روستا

این مقام قضائی تأکید دارد که «بازداشت‌شده‌ها بعد از تفهیم اتهام با قرار وثیقه آن هم به مبلغی بسیارناچیز آزاد شدند. آنها اتهام خود را پذیرفته و در حضور بخشدار ابراز پشیمانی کرده و اعتراف کردند که کارشان غیرقانونی بوده است؛ بنابراین بهتر است مسئولان از اظهارنظرهای شتاب‌زده اجتناب کرده و به اختلافات بین دو روستای کنده‌ای و باغستان دامن نزنند». فیروزی با تأکید بر اینکه صدور مجوز برای ساخت جاده در منطقه حفاظت‌شده ارژن شعله اختلافات قدیمی بین اهالی دو روستای باغستان و کنده‌ای را روشن کرده است، می‌گوید: «در چند روز گذشته دهیار و اعضای شورای این دو روستا بارها برای هم خط‌و‌نشان کشیده و نزاع لفظی داشته‌اند. ممکن است اظهارنظرهای نسجنیده باعث درگیری و نزاع فیزیکی بین اهالی این دو روستا و تنش اجتماعی در این منطقه شود». پروژه ساخت جاده در منطقه حفاظت‌شده ارژن متوقف شده است. بعد از بازدید رئیس سازمان محیط زیست و نماینده کازرون و کوه‌چنار از این منطقه، این نگرانی در بین فعالان محیط زیست تشدید شده که مبادا مجوز ساخت جاده صادر شود. اداره محیط زیست کازرون، کارشناس زیستگاه‌ها و امور مناطق در سازمان حفاظت محیط زیست، کارشناس اداره کل محیط زیست فارس و محیط‌بانان جزء مخالفان اجرای این پروژه هستند.