حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی

اجلاس تغییرات آب‌و‌هوایی جهان موسوم به COP28 با توافق برای کاهش سوخت‌های فسیلی به پایان رسید. نمایندگانی از حدود 200 کشور روز چهارشنبه توافقی تصویب کردند و خواستار انتقال مصرف از سوخت‌های فسیلی به سوخت‌های تجدیدپذیر شد‌ند. ریاست اجلاس این دوره بر عهده امارات متحده عربی بود که در رسانه‌های اجتماعی نوشت: «با توجه به تصویب بی‌سابقه کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی، گردهمایی امارات متحده عربی یک تغییر پارادایم ارائه کرده است». سلطان احمد الجابر تأکید کرد این تصمیم پتانسیل بازتعریف برای اقتصاد جهان را دارد. در متن پیش‌نویس توافق، کشورهای حاضر همچنین خواستار «تسریع تلاش‌ها برای کاهش تدریجی انرژی زغال‌سنگ» و «سه‌برابرکردن ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر در سطح جهان» و «دوبرابرکردن میانگین سالانه جهانی بهبود بهره‌وری انرژی تا سال 2030» شدند. ریاست اجلاس امارات متحده عربی تأکید کرد: «یک هدف جهانی برای سه‌برابرکردن انرژی‌‌های تجدیدپذیر و دوبرابرشدن بهره‌وری انرژی، در عرصه کشاورزی، غذا و سلامت پدید آمده است. همچنین برای اولین بار شرکت‌های نفت و گاز بیشتری در زمینه حذف گازهای گلخانه‌ای گام برمی‌دارند و در توافق نهایی در مورد حذف سوخت‌‌های فسیلی تأکید شده است». در این توافق الزامی برای حذف تدریجی هیدروکربن‌ها وجود ندارد. در این توافق‌نامه برخلاف پیشنهاد اول، حرکت تدریجی که نشان‌دهنده کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی بوده‌، مد‌نظر قرار گرفته است نه اینکه به‌طور کامل استفاده از آنها پایان یابد. در این نشست پیشنهادهای متعددی مطرح شد؛ آخرین پیشنهاد منتشرشده توسط امارات متحده عربی درخواست «تغییر مصرف سوخت‌های فسیلی در سیستم‌های انرژی، به شیوه‌ای عادلانه، منظم» در این دهه حساس بود تا در نهایت تا سال 2050 با پیشرفت علم استفاده از این سوخت‌ها به صفر خالص برسد‌. اما این پیشنهاد با واکنش‌های شدیدی روبه‌رو شد. درواقع این نکته «حذف تدریجی» از مسائل مهم است و بسیاری بر این باور بودند که اجلاس COP28 تنها در صورتی می‌تواند موفقیت‌آمیز تلقی شود که به توافقی برای «حذف تدریجی» تمام سوخت‌‌های فسیلی منجر شود. چند روز پیش، یک فعال جوان محیط‌زیستی به صحنه این اجلاس آمد و خواستار اقدام در مورد این موضوع شد. لیسیپریا کانگوجام 12ساله، درحالی‌که تابلویی در دست داشت که روی آن نوشته شده بود «به سوخت فسیلی پایان دهید. سیاره و آینده ما را نجات دهید»، سخنان سخنران حاضر در اجلاس را قطع کرد. سوزاندن زغال‌سنگ، نفت و گاز بزرگ‌ترین عامل تغییرات آب‌وهوایی قلمداد می‌شود و سبب انتشار بیش از 70 درصد گازهای گلخانه‌ای در جهان است. اختلافات عمیقی میان سیاست‌گذاران بر سر آینده هیدروکربن‌ها وجود دارد که در این اجلاس کاملا مشهود بود.