شکاف درآمدی برای زنان
در دفتر مرکزی یکی از کارفرمایان، جلسهای با موضوع لزوم و شرایط لازم برای جذب نیروی کار برای استخدام داشتیم و طی این جلسه، همکاری من را همراهی میکردند. کارفرمای مربوطه طی معرفی مشخصات نیروی کار، بر خانم بودن او تأکید داشتند و از آنجایی که همکار بنده، برای این پست آقایی را در نظر داشتند، از این همه تأکید متعجب شدند و علت را پرسیدند و طبق روال سابق، جملهای بسیار آشنا و البته دردناک شنیدم؛ «حقیقتا برای این پست، خانم یا آقا بودن تفاوتی ایجاد نمیکند ولی چون به خانمها حقوقی کمتر از آقایان پرداخت میکنیم، ترجیح میدهم در این اوضاع اقتصادی، خانمی را استخدام کنم».
مائده راحب-کارآفرین: در دفتر مرکزی یکی از کارفرمایان، جلسهای با موضوع لزوم و شرایط لازم برای جذب نیروی کار برای استخدام داشتیم و طی این جلسه، همکاری من را همراهی میکردند. کارفرمای مربوطه طی معرفی مشخصات نیروی کار، بر خانم بودن او تأکید داشتند و از آنجایی که همکار بنده، برای این پست آقایی را در نظر داشتند، از این همه تأکید متعجب شدند و علت را پرسیدند و طبق روال سابق، جملهای بسیار آشنا و البته دردناک شنیدم؛ «حقیقتا برای این پست، خانم یا آقا بودن تفاوتی ایجاد نمیکند ولی چون به خانمها حقوقی کمتر از آقایان پرداخت میکنیم، ترجیح میدهم در این اوضاع اقتصادی، خانمی را استخدام کنم». پیشتر برای راهاندازی کسبوکاری در یکی از شهرهای شمالی، از فردی خبره میانگین حقوق نیروی کار را پرسیدم و در پاسخ شنیدم: «برای خانمها یا آقایان؟ نرخ حقوقشان متفاوت است». و این قانونِ نانوشتهای است که تا حد زیادی از سمت کارفرما و کارمند، پذیرفته شده است.
متأسفانه در بستر جامعه ما، به صورت عرفی و طی قانون نانوشتهای، میزان حقوق تعیینشده برای انجام کاری یکسان با شرایط یکسان برای زنان کمتر از مردان است و البته موضوعی است که بسیاری از کشورها درگیرش هستند و با نام شکافهای جنسیتی در پرداخت حقوق gender pay gap مورد بررسی قرار میگیرد و دولتها با فرهنگسازی، وضع قوانین و نظارت بر اجرای آن در تلاش برای کاهش این شکاف هستند. طبق گزارشهای غیررسمی در ایران، به صورت میانگین درآمد خانمها برای انجام کار مشابه در شرایط مشابه، حدودا ۴۰ درصد کمتر از آقایان است و این در حالی است که طبق ماده 38 قانون کار: «برای انجام کار مساوی که در شرایط مساوی در یک کارگاه انجام میگیرد، باید به زن و مرد مزد مساوی پرداخت شود. تبعیض در تعیین میزان مزد بر اساس سن، جنس، نژاد و قومیت و اعتقادات سیاسی و مذهبی ممنوع است». طی مطالعاتی که در این زمینه انجام شده و با استناد به مقاله «شکاف جنسیتی دستمزد در مناطق شهری ایران»، این شکاف در درآمد به میزان تخصصیبودن یک شغل و دولتیبودن آن وابسته است. به این صورت که هرچه یک شغل تخصصیتر و البته کاملا دولتی باشد، این شکاف به مراتب کمتر است و در کل این شکاف به طرز چشمگیری در شرکتهای خصوصی برای انجام شغلهایی با مهارتهای عمومی نمایانتر است. باشد که همانگونه که تبعیض آموزشی برای زنان در کشور برداشته شد، تبعیضهای شغلی هم از میان بروند.