سیستان و بلوچستان بهشتی که محروم مانده
همه ما از خون‌گرمی مردم جنوب کشور شنیده‌ایم؛ مردمانی مهربان که در بسیاری موارد محرومیت سهم‌شان شده است. اما این منطقه مملو از دنیاهای کشف‌نشده است؛ مکان‌هایی که دیدن هرکدام، حس کشف مکانی عجیب را برای ما تداعی خواهد کرد.
شرق: همه ما از خون‌گرمی مردم جنوب کشور شنیده‌ایم؛ مردمانی مهربان که در بسیاری موارد محرومیت سهم‌شان شده است. اما این منطقه مملو از دنیاهای کشف‌نشده است؛ مکان‌هایی که دیدن هرکدام، حس کشف مکانی عجیب را برای ما تداعی خواهد کرد.
دنیایی برای دیدن
یکی از معروف‌ترین مکان‌ها که تأثیر بسیاری بر جریان‌های تاریخی زمان خود داشته شهر سوخته است. شهر سوخته در ۵۰کیلومتری شهر زابل و به فاصله ۱۷۰ کیلومتر از زاهدان واقع شده است. این شهر مهد تمدن ایران باستان است. شهر سوخته را به شهر هنر یا شهر علم نیز می‌شناسند؛ چراکه ابزارهای هنری و علمی بسیاری در این شهر پیدا شده است. در این شهر باستانی هیچ اثری از اسلحه یا مهمات جنگی نیست و نشان‌دهنده صلح و صفا در روزگار حیات این شهر است. قدمت شهر سوخته حدود پنج هزار سال است و به عقیده باستان‌شناسان برخلاف ظاهر امروزی‌اش در دوران گذشته سرسبز و خوش‌آب‌و‌هوا بوده است.
مردم در این شهر ۲۸۰هکتاری به مدت هزارو 400 سال زندگی کرده و این تمدن باشکوه را خلق کرده‌اند. مشاهده آثار سوختگی در بناهای شهر و وجود یک لایه خاکستر روی شهر علت نامگذاری این شهر است. علت سوختگی شهر سوخته به‌طور قطعی معلوم نیست و صاحب‌نظران دراین‌باره با یکدیگر اختلاف نظر دارند. فاصله شهر سوخته تا تهران هزارو 500 کیلومتر است. برای رسیدن به شهر سوخته باید پس از گذشتن از شهرهای کاشان، یزد و کرمان به سمت زابل بروید. شهر سوخته یکی از جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان است که می‌توان گفت همه علاقه‌مندان به تاریخ در سراسر دنیا نامش را شنیده‌اند. یکی دیگر از جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان قبرستان جن‌ها‌ست. در ۳۰۰متری روستای دوهزارو 500 ساله تیس در چابهار، قبرستانی با قبرهای بزرگ و عجیب وجود دارد که مردم محلی آن را جن سنط می‌نامند. به علت قدیمی‌بودن این قبرستان و شکل و شمایل عجیب قبرهای آن، مردم عقیده دارند که اجنه مردگان خود را اینجا به خاک می‌سپارند. آنها تصور می‌کنند که جن‌ها شبانه برای عزاداری عزیزان خود در این قبرستان گریه و زاری می‌کنند و هرکسی که شب به این مکان برود، مورد نفرین جن‌ها قرار می‌گیرد.
جای دیدنی دیگر گل‌فشان است؛ البته این روزها با افزایش توریست و گردشگر به جنوب این اماکن بیشتر سر زبان افتاده و افراد بیشتری آنها را می‌شناسند. در دشت کهیر در چابهار، پدیده‌ای عجیب که نشان از فعالیت‌های زیرزمینی دارد، رخ می‌دهد. نام این پدیده گل‌فشان است. در این دشت، حباب‌های گل به همراه گازهایی از اعماق زمین به بیرون پرتاب می‌شوند. وقتی این پرتاب‌ها اتفاق می‌افتند صدایی شبیه به صدای شلیک فشنگ می‌دهند. باید بدانید که چابهار سه گل‌فشان دارد؛ دو گل‌فشان تپه‌ای و یک گل‌فشان آتشفشانی که فقط نوع آخری فعال است. این گل‌فشان‌ها ارتفاعی حدود ۲۰ متر و دهانه ۱۲متری دارند. مردم محلی به این مکان ناف دریا می‌گویند.
از اماکن باستانی در سیستان و بلوچستان هم می‌توان به ارگ جلال‌آباد اشاره کرد؛ این مکان دیدنی یادگاری از دوران انتهایی پادشاهی قاجار است و در اوایل دوره پهلوی نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت. ارگ جلال‌آباد در شهرستان زابل و در روستای جلال‌آباد قرار گرفته است. در دورانی که سیستان و بلوچستان طبیعتی سرسبز و با‌برکت داشته است، از این ارگ برای استفاده مسکونی و نظامی بهره می‌گرفتند. در سال ۱۳۸۳ عملیات مرمت این ارگ آغاز شد و در شهریور همان سال در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و حالا یکی از جاهای دیدنی مهم سیستان و بلوچستان است که گردشگران ایرانی و خارجی را به خود جلب می‌کند.
یکی دیگر از مکان‌های دیدنی این منطقه از کشور، قلعه تاریخی رستم زابل است که به نام معروف‌ترین پهلوان سیستان یعنی رستم نامگذاری شده است. این قلعه در ۷۰کیلومتری جنوب غرب زابل قرار گرفته است. قلعه رستم زابل در منطقه‌ای تاریخی و وسیع به نام محوطه حوضدار قرار دارد. در این محوطه آثار تمدن‌های باستانی بسیار قدیمی نیز به چشم می‌خورد و به همین دلیل از‌جمله مناطق بسیار مهم تاریخی محسوب می‌شود. عمر و قدمت دقیق این قلعه به‌طور قطعی مشخص نیست؛ اما آن را به دوران‌های بین دوران سلجوقی تا دوران صفویه نسبت می‌دهند. گمان‌ها بر این است که این قلعه حدود ۵۰۰ سال پیش خالی از سکنه شده و دیگر از آن استفاده‌ای نشده است. کاربرد این قلعه در زمان حیات خود، کاربرد دفاعی و در عین حال مسکونی بوده است. معماری قلعه با داشتن برج‌های نگهبانی، خندق و یخدان نشان می‌دهد که حالت تدافعی بسیار خوبی داشته است. در بین تمام اماکن جذاب سیستان و بلوچستان قلعه‌ای دیدنی وجود دارد؛ قلعه چهل‌دختران زابل در شهرستان زابل و در روستای کوه خواجه قرار گرفته است.
گفته می‌شود این قلعه به دوران ساسانیان برمی‌گردد. حالا به نحوه ساخت این قلعه می‌رسیم. این قلعه روی یک سکوی سنگی بزرگ ساخته شده است. این سکو با کنار هم قرار‌گرفتن چندین سنگ رسی ساخته شده و برای استحکام آن چند ردیف روزنه بالای آن در نظر گرفته شده است.
این نام به علت داستانی است که قرن‌ها درباره این قلعه بر سر زبان‌ها بوده است. مردم می‌گویند در روزگار گذشته، در این قلعه ۴۰ دختر زندگی می‌کردند که صدای قهقهه‌شان تا کیلومترها آن‌طرف‌تر از قلعه نیز می‌رفت و به همین دلیل این قلعه را چهل‌دختران صدا می‌کنند. چهل‌دختران یکی از جاهای دیدنی مهم سیستان و بلوچستان است. این اماکن تنها بخشی از جذابیت‌های این منطقه است؛ منطقه‌ای که به دلیل محرومیت‌های فراوان از همه جا دور افتاده. این در حالی است که افزایش سیستم گردشگری، کمک بزرگی به روی پا ایستادن این منطقه خواهد کرد. علاوه بر این، بخشی از تمدن کشور در این منطقه قرار گرفته که هر ایرانی باید از آن اطلاع پیدا کند.
