گره کور واردات

شرق: ممنوعیت‌های پی‌درپی برای واردات انواع کالا، نگرانی تجار را به دنبال داشته است. ممنوعیت‌هایی که از سال ۱۳۹۷ و پس از خروج آمریکا از برجام تشدید شد و با ممنوعیت گسترده واردات لوازم خانگی و خودرو شروع شده و حالا به ممنوعیت واردات گوشی آیفون و محدودیت واردات کالاهای بازار فناوری رسیده است.

در سال ۱۳۹۷ پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا، از برجام خارج و تحریم‌های نفتی علیه ایران تشدید شد، واردات لوازم خانگی کره‌ای به کشور ممنوع شد. لوازم خانگی کره‌ای در آن زمان سهمی حدود ۷۰ درصد از بازار لوازم خانگی کشور را در اختیار داشت. در همان سال واردات خودرو هم ممنوع شد؛ ممنوعیتی طولانی که رشد قیمت‌ها را در این دو بازار به دنبال داشت و بارها درخواست رفع ممنوعیت واردات لوازم خانگی و خودرو مطرح شد تا اینکه سرانجام دولت سیزدهم وعده داد که واردات خودرو را آزاد می‌کند؛ هرچند شروطی دشوار برای واردات خودرو اعمال کرد.

با‌این‌حال مطابق گزارش گمرک، تا ۲۱ اسفند امسال ۹‌هزارو ۷۰۹ دستگاه خودروی سواری به ارزش حدود ۲۳۵ میلیون دلار ترخیص و به صورت قطعی وارد کشور شده است. با در نظر گرفتن واردات حدودا ۱۰ هزار دستگاه خودرو در سال جاری، مشخص می‌شود که به طور متوسط ماهی کمتر از ۸۵۰ دستگاه خودرو وارد کشور شده است. این در حالی است که دولت وعده داده بود سال گذشته ۲۰۰ هزار خودرو وارد کشور کند.

اما حالا ماجرای ممنوعیت واردات گوشی‌های آیفون به کشور مطرح شده است و گمرک ایران به‌تازگی در بخش‌نامه‌ای اعلام کرده «واردات تلفن همراه هوشمند با نشان تجاری Apple ممنوع اعلام شده و در صورت لغو ممنوعیت آن در آینده از طرف مراجع ذی‌صلاح، سود بازرگانی آن به میزان ۹۶ درصد تعیین شده است». انتشار این خبر واکنش‌های بسیاری را به همراه داشت به‌طوری‌که سازمان توسعه و تجارت ضمن رد ممنوعیت واردات تمام مدل‌های آیفون اعلام کرد ممنوعیت واردات تنها مربوط به مدل‌های آیفون ۱۴ به بعد است و ممنوعیت جدیدی درباره ورود آیفون به کشور وضع نشده است. آنچه میان سازمان توسعه و تجارت و نامه گمرک مشترک است، تنها به سود بازرگانی واردات این مدل گوشی هوشمند برمی‌گردد. بر اساس تصویب‌نامه هیئت وزیران، سود بازرگانی ۹۶ درصد برای همه مدل‌های آیفون در نظر گرفته شده است. هرچند این سود بازرگانی کلان هم عملا قیمت تمام‌شده واردات گوشی‌های آیفون را به‌شدت بالا می‌برد و بازار آن را کوچک‌تر می‌کند. ضمن اینکه از حدود دو سال پیش رجیستری تلفن‌‌های همراه آیفون ۱۴ و مدل‌های بالاتر از آن دیگر در کشور انجام نگرفت و بعد از مصوبه جدید هیئت دولت درباره اصلاح سود بازرگانی برخی اقلام وارداتی، ابهاماتی درباره لغو مجوز واردات تمام محصولات برند اپل مطرح شد.

این بخش‌نامه‌های ضد‌ونقیض سبب شد قیمت گوشی‌های آیفون به‌سرعت رشد کند و گوشی آیفون ۱۳ که اوایل خرداد امسال با کمتر از 

۳۸ میلیون قابل خریداری بود، بدون توجه به نرخ دلار حالا در مرز 

۴۵ میلیون تومان فروخته می‌شود.

به گزارش اعتماد از بازار گوشی تلفن همراه، فروشنده‌های موبایل برای آیفون ۱۳ نسخه ۱۲۸ گیگ با پارت‌نامبر CH رقمی نزدیک ۴۴ میلیون تومان درخواست می‌کردند. آیفون ۱۳ معمولی نسخه ۲۵۶ گیگ هفته قبل با کمتر از ۵۲ میلیون تومان قابل خریداری بود، اما الان قیمت آیفون ۱۳ معمولی نسخه ۲۵۶ گیگ به مرز ۵۶ میلیون تومان می‌رسد.

افزایش قیمت آیفون گریبان‌گیر مدل‌های میان‌رده و اقتصادی بازار شده و گوشی‌های ارزان‌قیمت سامسونگ و شیائومی در هفته گذشته با گوشی‌های گران‌قیمت آیفون هم‌مسیر شدند. به‌ طور مثال و بنا بر نوشته وب‌سایت «فرارو»، گوشی گلکسی A15 به‌عنوان میان‌رده اقتصادی سامسونگ در هفته‌های گذشته ارقام کمتر از شش میلیون را تجربه می‌کرد، اما الان کف قیمت گلکسی A15 سامسونگ به شش‌میلیون‌و ۷۰۰ تا شش‌میلیون‌و ۸۰۰ هزار تومان می‌رسد.

ردمی نوت ۱۳ نسخه 4G در جمع گوشی‌های شیائومی شرایطی مثل A15 سامسونگ را به چشم می‌بیند و به محبوب‌ترین گوشی این روز‌های برند چینی در ایران تبدیل شده است. قیمت ردمی نوت ۱۳ نسخه 4G در همین بازه زمانی یک‌هفته‌ای از ۹میلیون‌و ۵۰۰ هزار تومان به ۱۰‌میلیون‌و ۷۰۰ هزار تومان رسیده است. پوکو X6 پرو نسخه ۵۱۲ گیگابایت یک هفته قبل قریب ۱۷ میلیون تومان ارزش داشت، اما فروشنده‌های موبایل الان با کمتر از ۱۸‌میلیون‌‌و ۵۰۰ هزار تومان حاضر به فروش پوکو X6 پرو نیستند.

یا مثلا گلکسی S24 اولترا نسخه یک ترابایت که در عرض یک هفته در تعدادی از فروشگاه‌های اینترنتی و بازار موبایل افزایش قیمت ۱۰ میلیون تومان را به ثبت رسانده است.

ماجرا به همین‌جا ختم نمی‌شود و برخی تجار می‌گویند در بازار کالاهای رایانه و فناوری‌محور هم محدویت‌های زیادی ایجاد شده است و محمدرضا فرجی‌تهرانی، نایب‌رئیس اتاق اصناف تهران و رئیس اتحادیه فناوران رایانه، به «شرق» گفته است که در‌حال‌حاضر تجار این صنف تنها می‌توانند کالاهای محدودی مانند لپ‌تاپ، تبلت، پرینتر و اسکنر ثبت سفارش کنند و در بخش‌نامه جدید اولویت با ۷۵۰ کد تعرفه‌ای است که در تأمین کالاهای مورد نیاز کشور از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. به گفته فعالان حوزه آی‌تی امکان اخذ ثبت سفارش برای کالاهایی مانند لپ‌تاپ، تبلت، اسکنر و پرینتر وجود دارد و دیگر کالاها در فهرست ثبت سفارش قرار نگرفته‌اند.

محدودیت‌های جدید برای واردات به‌تازگی با یک بخش‌نامه عجیب در سامانه جامع تجارت خبرساز شد؛ بخش‌نامه‌ای یک‌شبه که گرچه به‌سرعت حذف شد اما بر مبنای آن دولت اعلام کرده بود که ثبت سفارش کالا از طرف واحدهای بازرگانی تا اطلاع ثانوی ممنوع است.

تجار می‌گویند هرچند این بخش‌نامه یک‌شبه حذف و انکار شده است، اما در عمل محدودیت‌های زیادی برای واردات اعمال شده که احتمالا به دلیل تنگناهای ارزی و تحریم است.