سلامت در بن‌بست
جامعه پزشکی ایران از نظر ارتباطات بین‌المللی و در مقایسه با سایر جوامع پزشکی دنیا، مدت‌هاست در نوعی محدودیت و بن‌بست به سر می‌برد. تنگنایی که هر روز تنگ‌تر از دیروز شده در نوع خود بی‌سابقه و بی‌مانند است. با این همه، تنها توانایی جوامع در تطابق و عادت به چارچوب‌هایشان است که این محدودیت را نادیده و ناملموس می‌نمایاند.
جامعه پزشکی ایران از نظر ارتباطات بین‌المللی و در مقایسه با سایر جوامع پزشکی دنیا، مدت‌هاست در نوعی محدودیت و بن‌بست به سر می‌برد. تنگنایی که هر روز تنگ‌تر از دیروز شده در نوع خود بی‌سابقه و بی‌مانند است. با این همه، تنها توانایی جوامع در تطابق و عادت به چارچوب‌هایشان است که این محدودیت را نادیده و ناملموس می‌نمایاند.
این جامعه پزشکی، نه‌تنها نمی‌تواند پابه‌پای پیشرفت‌های دنیا گام بردارد، بلکه آهسته آهسته سازوکاری اختصاصی برای خود تدارک دیده و به آن عادت می‌کند و آن را منطقی و بدیهی می‌پندارد. هر روز که می‌گذرد، هرچه بیشتر در بیراهه فرو می‌رود و هر برکه ساکنی را رود و دریا می‌پندارد.
سال‌هاست هر سفر علمی، یک مهاجرت اجتماعی شده است. استخدام بین‌المللی که بماند! حتی شرکت در کنگره‌های پزشکی هرچه محدود و محدودتر شده! سهولت تکثیر منابع و کتاب‌ها به همراه سرقت مجاز ملی بدون رعایت کپی‌رایت باعث شده جامعه پزشکی ضرورت کارآموزی عملی و بالینی را
به فراموشی بسپارد. ویدئو را برای عمل، متن را برای نسخه و حافظه را برای امتحان کافی بداند!
حال آنکه تکثیر غول‌آسای منابع، ضرورت ارتباط فیزیکی با دنیا برای درمان و جست‌وجوی منابع را، حتی بیش از پیش ساخته است.
بی‌تردید بدون ارتباط همه‌جانبه کشور با دنیا، رفع تحریم‌ها، برجام و عضویت در اف‌ای‌تی‌اف، این محدودیت پایان نخواهد یافت.
سؤال این نوشته آن است که آیا تا آن زمان، هیچ کاری ممکن نیست و باید دست روی دست گذاشت؟
جواب من این است که خیر! کارهایی ریز ریز می‌توان انجام داد که خود حتی می‌توانند زمینه‌ساز تحول بزرگ باشند:
الف) همواره در وزارت بهداشت دستورالعملی برای ارائه تسهیلات شرکت در کنگره به ارائه‌دهندگان مقاله وجود داشت. می‌توان با نظارت دقیق‌تر بر نوع مقاله و نوع کنگره با کمک انجمن‌ها این قوانین را احیا کرد و به کار گرفت.
ب) طی بخشی از دوره دستیاری در خارج از کشور با تأیید بخش مورد نظر و موافقت دو بخش طبق قوانین پذیرفته‌شده بوده است. می‌توان با نظارت بر این روند، تسهیلاتی قائل شد و بخش‌های آموزشی را برای اعمال آن تشویق کرد.
ج )فرصت مطالعاتی هیئت علمی همواره وجود داشته و تسهیلاتی به آن اختصاص می‌یافت. بعد از موج گسترده مهاجرت‌ها ظاهرا به فراموشی سپرده شده است و دانشگاه‌ها خوف عدم بازگشت هیئت علمی را دارند که واقعا هم باز نخواهند گشت. می‌توان با تضمین‌های مناسب مجددا آن راتقویت کرد.
د) حضور و رقابت در بازار سلامت در کشورهای منطقه می‌تواند به روزآمدشدن سیستم سلامت کشور کمک کند.
وزارت بهداشت می‌تواند با استفاده از امکانات و ارتباطات دولتی از حضور جامعه پزشکی ایران در این کشورها حمایت کند. مسئولان وزارت باید تأسیس چنین مؤسساتی را اگر خوب است، نه برای خود! (که مسبوق به سابقه‌ای است) که برای جامعه پزشکی ایران بخواهند!
ه) می‌توان استخدام موقت و دوره‌ای برای متخصصان ایرانی خارج از کشور و احیانا «خدمت دوگانه» dual affiliation را به رسمیت شناخت و با راهنمایی و تأیید انجمن‌های علمی از حضور موقت این متخصصان بهره برد
و عضویت انجمن‌ها در مجامع جهانی‌شان را باید تسهیل و داشتن مسئولیت در این مجامع را تشویق و تحسین کرد.
بی‌تردید اگر اهمیت ارتباط بین‌المللی در کیفیت سیستم سلامت کشور به درستی شناخته شود، هیچ‌کدام از موضوعات فوق دشوار نخواهند بود.
