حکمرانی دیجیتال دو دهه است در دستور کار ایران قرار دارد

شرق: معاون اول رئیس‌جمهور در نشست رؤسای دولت‌های عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران تمایل دارد مشارکت خود با کشورهای عضو را در سطح دو‌جانبه و چند‌جانبه به شکلی نظام‌مند گسترش بخشد.

او با اشاره به دستور کار نشست عمومی سومین مجمع اقتصادی اوراسیا با عنوان «دیجیتالی‌شدن در زمان معاصر دستور کار تضمین چهار آزادی‌» و فراهم‌آوردن بازار مشترک در چهار حوزه کالا، خدمات، سرمایه و کار به عنوان یکی از اهداف غایی اتحادیه اقتصادی اوراسیا تأکید کرد: از آنجا که اتحادیه اقتصادی اوراسیا با تصویب نقشه راه دیجیتال‌سازی حمل ریلی بار در تعاملات خود این مسئله را مورد توجه قرار داده است و با توجه به اینکه راهگذر بین‌المللی شمال-جنوب یکی از مزیت‌های جمهوری اسلامی ایران برای اتحادیه اوراسیا‌ست، امیدواریم که این الگو در‌خصوص همکاری چندجانبه ریلی میان ایران و اعضای اتحادیه در این راهگذر بین‌المللی عملیاتی شود.

محمدرضا عارف در بخشی از سخنان خود در نشست رؤسای دولت‌های عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا گفت: فراهم‌آوردن بازار مشترک در چهار حوزه کالا، خدمات، سرمایه و کار به عنوان یکی از اهداف غایی اتحادیه اقتصادی اوراسیا مطرح شده است که از آنها به اختصار با عنوان «چهار آزادی» یاد می‌شود. اینها اهدافی است که در راهبرد 2025 اتحادیه گنجانده شده و در بیانیه سال گذشته نیز توسط کشورهای عضو مورد تأکید مجدد قرار گرفته است. باید اذعان داشت که این چشم‌انداز فارغ از منافع اقتصادی و مادی که به ذهن متبادر می‌کند، از منظر فرهنگی و انسانی نیز بسیار دلپذیر و نویدبخش است.

عارف ادامه داد: پیشرفت‌های فناورانه در دهه‌های اخیر به‌قدری سریع و گسترده بوده که انطباق با آن در همه حوزه‌های مختلف فعالیت انسانی مبدل به ضرورتی گریزناپذیر شده است. امروزه فناوری نقش تسهیل‌کننده‌ای در امور مختلف از ساد‌ه‌ترین امور فردی گرفته تا پیچیده‌ترین امور بین‌المللی بازی می‌کند و بازار نیز به عنوان یک امر اجتماعی از این قاعده مستثنا نیست.

او همچنین گفت: تجربه نشان داده است که فناوری به شکل قابل توجهی می‌تواند موجب بهبود عملکرد شده و جبران‌کننده برخی کاستی‌های ساختاری باشد. مایه خوشحالی است که اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز به نقش و اهمیت فناوری واقف بوده و بر همین اساس، توسعه زیرساخت‌های دیجیتال را در زمره اهداف اصلی خود گنجانده است.

عارف با بیان اینکه «همان‌طور‌که به‌درستی در عنوان نشست حاضر مشاهده می‌شود، دیجیتالی‌شدن را باید تضمینی برای تحقق چهار آزادی مورد بحث دانست»، افزود: از آنجا که راهگذر بین‌المللی شمال-جنوب را یکی از مزیت‌های محوری ایران برای اتحادیه اوراسیا می‌دانم، مایلم از ضرورت دیجیتالی‌شدن توسعه حمل‌ونقل و لجستیک به عنوان یکی از الزامات اساسی تحقق چهار آزادی مورد بحث مثال بزنم. همان‌طور‌که می‌دانید، در تعاملات ترانزیتی، با فرض برداشته‌شدن همه موانع موجود اعم از تعرفه و گمرک و کنترل‌های مرزی،‌ کماکان اگر روندهای لجستیکی به شکلی سریع،‌ چابک و بهینه انجام نپذیرد، تبادل میان کشورهای عضو یا دارای تأخیر خواهد بود و یا به صرفه تمام 

نخواهد شد.

او افزود: تقویت زیرساخت‌های موجود در کنار تکمیل و توسعه زیرساخت‌های جدید حتما واجد اهمیت است و باید در دستور کار کشورها قرار داشته باشد. اما اگر گسترده‌ترین شبکه زیرساختی نیز در این حوزه پدیدار شود، مدیریت صحیح این شبکه نقشی تعیین‌کننده در برون‌داد عملیاتی آن خواهد داشت. بهره‌برداری صحیح از فناوری‌های جدید در عرصه مدیریت این شبکه‌ها، مهم و ضروری به شمار 

می‌رود.

در یک چنین چارچوبی است که باید از ضرورت دیجیتال‌سازی کریدورهای حمل‌ونقل به‌مثابه رکنی اساسی در تحقق چهار آزادی مورد بحث صحبت کرد. جای خوشحالی است که اتحادیه اقتصادی اوراسیا با تصویب نقشه راه دیجیتال‌سازی حمل ریلی بار در تعاملات خود با چین و ازبکستان این مسئله را مورد توجه قرار داده است و اقدامات خوبی در این راستا در دست انجام است. ما امیدواریم که این الگو در‌خصوص همکاری‌های چندجانبه ریلی میان جمهوری اسلامی ایران و اعضای اتحادیه در راهگذر بین‌المللی شمال-جنوب نیز به وقوع پیوسته و عملیاتی شود. لازم است اعلام نمایم که ما آماده هر‌گونه همکاری در این خصوص هستیم. عارف گفت: یکی دیگر از جنبه‌های دیجیتالی‌سازی که می‌تواند تضمین‌کننده تحقق چهار آزادی باشد، در سطح حاکمیت و دولت‌های عضو اتفاق می‌افتد و با حکمرانی دیجیتال در ارتباط است. حکمرانی دیجیتال در تصمیمات، رویه‌ها و خدمات دولتی موجب ارتقای کیفیت و کاهش پیچیدگی و تأثیرات منفی عوامل انسانی می‌شود که این نتایج نقشی محوری در تضمین تحرک آزادانه سرمایه و نیروی کار میان کشورهای عضو خواهد داشت.

در همین راستا لازم می‌دانم یادآور شوم که جمهوری اسلامی ایران از دو دهه پیش و به فراخور تحولات در عرصه فناوری تلاش نموده است تا حکمرانی دیجیتال را در سطوح مختلف به عنوان یکی از دستور کارهای خود بگنجاند و از همین رو، تجارب فراوانی را در سطح ملی کسب نموده است که از آخرین تلاش‌ها در این خصوص می‌توان به طراحی سامانه جامع تجارت اشاره نمود. ما آماده‌ایم در هم‌افزایی میان دولت‌های عضو و بهره‌برداری از ظرفیت‌های موجود در بخش خصوصی هر کشور با موضوع حکمرانی دیجیتال فعالانه مشارکت نماییم.

در انتها لازم است تأکید کنم که جمهوری اسلامی ایران با توجه به درخواست عضویت ناظر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، تمایل دارد مشارکت خود با کشورهای عضو را در سطح دو‌جانبه و چند‌جانبه به شکلی نظام‌مند گسترش بخشد و همکاری‌ها در حوزه اقتصاد دیجیتال قطعا جایگاهی محوری در این عرصه خواهد داشت.