|

پسافرسودگی در تجهیزات انرژی‌بر

از همان زمان که رقابت‌های انتخاباتی برای ریاست‌جمهوری چهاردهم جریان داشت، تعدادی از نزدیکان و وابستگان به دولت مستقر کنونی بحث قیمت انرژی را مطرح می‌کردند. البته به‌سرعت گفته‌های خود را اصلاح می‌کردند و می‌گفتند منظورشان این نبوده که بنزین یا برق باید گران شود.

از همان زمان که رقابت‌های انتخاباتی برای ریاست‌جمهوری چهاردهم جریان داشت، تعدادی از نزدیکان و وابستگان به دولت مستقر کنونی بحث قیمت انرژی را مطرح می‌کردند. البته به‌سرعت گفته‌های خود را اصلاح می‌کردند و می‌گفتند منظورشان این نبوده که بنزین یا برق باید گران شود. اخیرا شماری از دولتمردان، از خود رئیس‌جمهور گرفته تا معاون اولش و برخی شخصیت‌ها و مقامات تأثیرگذار، بارها اظهاراتی با موضوع افزایش قیمت انرژی مطرح کرده‌اند. به نظر می‌رسد راهبرد دولت این است که اجازه ندهد آتش این موضوع در سطح جامعه خاموش شود و این احتمالا در راستای ایجاد ذهنیت لازم است. در روزهای اخیر کنفرانسی بین‌المللی با موضوع بهینه‌سازی و بهره‌وری انرژی در کشور برگزار شد و برخی کارشناسان و مسئولان در این کنفرانس درباره شاخص‌های کنونی تولید، مصرف، بهینه‌سازی و بهره‌وری انرژی مطالبی ارائه کردند. تمام حرف آنها این بود که استمرار این وضعیت، هم به لحاظ منطقی و هم از حیث توان و مقدورات کشور، قابل استمرار نیست. جزئیات این موضوع باید طبعا از سوی کارشناسان اقتصادی و انرژی تحلیل شود، اما می‌توان این موضوع را به میان جامعه آورد و اهمیت و جدیت وضع موجود را برای مردم بازگو کرد. اکنون دو سه سالی است که عنوان «ناترازی» وارد گفتار مقامات شده و برای توصیف شرایط کشور به آن استناد می‌شود. اما اخیرا مدیرعامل شرکت ملی گاز در یک اقدام جسورانه (و قابل تقدیر) تعارف را کنار گذاشت و اظهار کرد از ناترازی عبور کرده و به مرحله «کمبود» رسیده‌ایم؛ این همان بیان واقعیتی است که باید به میان مردم آورده شود. اکنون تعداد حدود 5.17 میلیون خانوار در کشور از بخاری‌های گازسوز معمولی، قدیمی و کم‌بازده‌ استفاده می‌کنند. دو سال قبل، از چند استان کشور به طور نمونه تعدادی از این بخاری‌ها انتخاب و تحت آزمایش‌های صنعتی قرار گرفتند. با کمال حیرت (و البته تأسف) مشخص شد حدود 98 درصد این بخاری‌ها حتی از پایین‌ترین رده‌های کارآمدی هم نازل‌تر هستند و اساسا هیچ تعریفی در دفترچه‌های فنی برای توصیف آنها وجود نداشت. ‌ باید برای مردم بیان شود که هرچند افزایش تولید در دستور کار دائمی شرکت گاز و وزارت نفت است، اما هیچ افزایش تولید قادر نیست به جنگ 5.17 میلیون بخاری «فوق‌کم‌بازده و پسافرسوده» برود. وزارت نفت فقط مسئول تولید گاز و بنزین است اما اینکه بنزین چگونه در چاه‌ ویل خودروهای کم‌بازده فعلی به هدر می‌رود، اساسا چه ارتباطی می‌تواند به این وزارتخانه داشته باشد؟ افکار عمومی باید در جریان باشد که حتی اگر سالانه یک پالایشگاه هم در کشور افتتاح شود، باز هم در سال بعد از آن دچار کسری تراز بنزین خواهیم شد. مردم باید بدانند که از محل سرمایه‌های خودشان در فصل زمستان روزانه چیزی حدود یک‌میلیارد مترمکعب گاز تولید می‌شود. این رقم واقعا اعجاب‌انگیز است اما عایدی مردم از این میزان شگفت‌‌آور چیست؟ به‌واقع باید گفت کسر بسیار‌بسیار اندکی از آن صادر شده و مابقی در بخاری‌ها و موتورخانه‌های غیراستاندارد به مصرف می‌رسد. رفاه مردم در زمستان خیلی مهم است، اما این رفاه نباید به قیمت توقف و قطع گاز کارخانه‌ها و کارگاه‌ها و بخش‌های تولیدی کشور به دست بیاید. با شدت‌گرفتن سرما گاز بخش‌های مولد و اشتغال‌زای کشور قطع می‌شود تا گاز به بخش خانگی برسد. این معامله‌ به‌ضرر مصالح مردم است. در شرایط کنونی باید انتظاراتی هم از انجمن‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد مطرح شود. معمولا در کشور ما این سمن‌ها در حوزه‌های صنفی، خیریه و امور عام‌المنفعه فعالیت دارند. در این مورد خاص شاید بتوان اظهار کرد که منافع عمومی و بسیار کلانی در آگاه‌سازی و جلوگیری از هدررفت ده‌ها میلیارد دلار سرمایه‌های عمومی و مشترک کشور وجود دارد. اتفاقا از این حیث ظرفیت فوق‌العاده بالایی فراروی کشور وجود دارد و به همین خاطر در قانون برنامه هفتم پیشرفت هم هدف‌گذاری‌های متعددی در حوزه‌‌ بهینه‌سازی و تجدیدپذیر تعریف شده است. برنامه‌هایی تا این اندازه مهم و تأثیرگذار طبعا ایجاب می‌کند که با حضور و جلب توجه و همراهی توده‌ای مردم اجرا شود.