مزایا و معایب یک مصوبه صنفی

در هفته‌ای که گذشت شاهد تصویب طرح «شغل محسوب‌شدن دوره دستیاری تخصصی پزشکی» بودیم. در شفاف‌سازی اولیه و لغوی این طرح، لازم است ذکر شود که منظور از دوره دستیاری تخصصی همان دوره تحصیل در مقطع تخصص (پس از اخذ مدرک پزشکی عمومی) است که مدت آن از سه تا هفت سال در رشته‌های مختلف تخصصی متغیر است. قابل توجه است پزشکی که در این دوره مشغول است، در محافل رسانه‌ای با نام دستیار، در مجامع صنفی با نام رزیدنت‌ و نهایتا در مجامع عمومی با لفظ تحقیرآمیز دانشجو به یاد آورده می‌شود. دستیاران همان پزشکان زحمت‌کشی هستند که وقتی همه‌چیز خوب است کسی نمی‌داند که بخش عمده‌ای از کار مراکز دولتی را آنها به دوش می‌کشند، اما وقتی مشکلی پیش می‌آید از همراه بیمار و خدمه بیمارستان گرفته تا رئیس بخش و مدیران درمانی همگی در «مقصر دانشجوها هستند» به اتحاد می‌رسند. در نظر گرفتن دوره دستیاری پزشکی به عنوان شغل رسمی می‌تواند تحولی بزرگ در نظام آموزشی و درمانی کشور ایجاد کند. این اقدام می‌تواند هم برای دستیاران پزشکی و هم برای کل جامعه پزشکی‌ مزایای قابل توجهی داشته باشد. یکی از مهم‌ترین مزایای این اقدام، بهبود وضعیت مالی و حمایت‌های قانونی برای دستیاران است. در‌حال‌حاضر، بسیاری از دستیاران پزشکی به دلیل فشارهای کاری طولانی‌مدت و نبود حمایت مالی مناسب با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند. با در نظر گرفتن دوره دستیاری به عنوان شغل، دستیاران می‌توانند از حقوق و مزایای قانونی مانند بیمه تأمین اجتماعی، مرخصی‌های استحقاقی و مرخصی استعلاجی برخوردار شوند. این مزایا نه‌تنها حمایت‌های مالی مورد نیاز برای ادامه مسیر آموزشی آنها را فراهم می‌کند، بلکه احساس امنیت شغلی و رضایت حرفه‌ای بیشتری نیز به آنان می‌دهد. دوره دستیاری به عنوان یکی از مراحل حساس و پرچالش در مسیر پزشکی شناخته می‌شود که شامل ساعات کاری طولانی و فشارهای فیزیکی و روانی شدید است. از‌این‌رو، پرداخت حقوق به عنوان شغل، می‌تواند این احساس را در دستیاران ایجاد کند که تلاش‌ها و زحماتشان به رسمیت شناخته شده و قدردانی می‌شود. این اقدام، انگیزه آنها را برای ارائه خدمات با‌کیفیت‌تر و یادگیری عمیق‌تر افزایش می‌دهد و وقتی یک دستیار پزشکی احساس کند که کار او به عنوان یک شغل محسوب می‌شود، تعهد بیشتری نسبت به کار خود و بیماران خواهد داشت. همچنین، رعایت عدالت در‌برابر سایر رشته‌های تخصصی از دیگر مزایای در نظر گرفتن دوره دستیاری به عنوان شغل است. در بسیاری از رشته‌های تخصصی غیرپزشکی، دوره‌های کارآموزی یا آموزش عملی به عنوان شغل محسوب می‌شود و افراد از حقوق و مزایای شغلی برخوردار هستند. اما دستیاران پزشکی که به عنوان یکی از سخت‌ترین و پرچالش‌ترین دوره‌های آموزشی شناخته می‌شود، از چنین حقوقی برخوردار نبوده‌اند. در نظر گرفتن دوره دستیاری به عنوان شغل می‌تواند عدالت بیشتری‌ میان رشته‌های مختلف تخصصی ایجاد کند و جایگاه حرفه‌ای دستیاران پزشکی را بهبود بخشد. بااین‌حال، در کنار تمام مزایایی که در نظر گرفتن دوره دستیاری به عنوان شغل به همراه دارد، ممکن است برخی معایب و چالش‌ها نیز وجود داشته باشد. یکی از این معایب، احتمال افزایش فشار بر نظام سلامت و دانشگاه‌ها برای تأمین حقوقی و شغلی دستیاران است. در صورتی که این دوره به عنوان شغل رسمی شناخته شود، بیمارستان‌ها و دانشگاه‌ها باید منابع مالی بیشتری را برای پرداخت حقوق و مزایای دستیاران فراهم کنند که ممکن است باعث ایجاد فشارهای مالی بر سیستم شود. این مسئله می‌تواند باعث کاهش تعداد دستیاران پذیرفته‌شده در هر دوره شود یا اینکه کیفیت آموزش آنها تحت تأثیر قرار گیرد. از سوی دیگر، برخی ممکن است استدلال کنند که در نظر گرفتن دوره دستیاری به عنوان شغل ممکن است به تغییر رویکرد آموزشی دستیاران منجر شود. به این معنا که دستیاران به‌جای تمرکز‌ روی یادگیری و توسعه مهارت‌های بالینی، بیشتر به دنبال دریافت حقوق و مزایای شغلی خواهند بود. این مسئله ممکن است به کاهش کیفیت آموزش و خدمات درمانی منجر شود. با‌این‌حال، باید توجه کرد که این موضوع به نحوه اجرای این طرح بستگی دارد و می‌توان با برنامه‌ریزی مناسب، از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کرد. یکی دیگر از چالش‌ها ممکن است این باشد که در نظر گرفتن دوره دستیاری به عنوان شغل رسمی می‌تواند باعث افزایش انتظارها از دستیاران شود. بیمارستان‌ها و مراکز درمانی ممکن است از دستیاران انتظار داشته باشند که مانند کارکنان تمام‌وقت عمل کنند و حجم بیشتری از کارهای درمانی را به آنان واگذار کنند. این مسئله می‌تواند به افزایش فشار کاری بر دستیاران و کاهش فرصت‌های آموزشی آنان منجر شود. در مجموع، در نظر گرفتن دوره دستیاری پزشکی به عنوان شغل رسمی مزایای بسیاری دارد که شامل حمایت‌های مالی و قانونی، افزایش انگیزه، کاهش استرس مالی، رعایت عدالت و بهبود وضعیت روانی دستیاران است. با‌این‌حال، اجرای این طرح نیز با چالش‌هایی همراه است که باید با برنامه‌ریزی مناسب و تأمین منابع مالی مورد نیاز، از بروز مشکلات جلوگیری کرد.