چالش کشورها برای محدودکردن دسترسی کودکان به فضای مجازی؛ استرالیا گام بعدی را برداشت

بسیاری از کشورها در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند به‌منظور جلوگیری از آسیب‌ها با اعمال قوانینی، دسترسی کودکان به فضای مجازی را محدود کنند؛ هرچند برخی از آنها در این زمینه موفق نبوده‌اند. اما به نظر می‌رسد استرالیا مصمم است ممنوعیت‌هایی را برای کودکان و نوجوانان زیر ۱۶ سال اعمال کند. نخست‌وزیر استرالیا به‌تازگی اعلام کرده است دولتش قصد دارد دسترسی به شبکه‌های اجتماعی را برای همه افراد زیر ۱۶ سال ممنوع کند.

«آنتونی آلبانیزی»، نخست‌وزیر استرالیا، گفت لایحه‌ای در ماه جاری به پارلمان ارائه خواهد شد. این محدودیت سنی یک سال پس از تصویب این لایحه اعمال خواهد شد. آلبانیزی گفت: رسانه‌های اجتماعی آسیب‌های اجتماعی به جوانان استرالیایی ما وارد می‌کنند. من به این شرایط پایان می‌دهم؛ چراکه ایمنی و سلامت روان جوانان ما باید در اولویت باشد.

این لایحه، مسئولیت را بر‌عهده پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی می‌گذارد و نه بر کودکان و والدین. این امر می‌تواند اینستاگرام، تیک‌تاک و ایکس را هدف قرار دهد.

به گزارش «ان‌اچ‌کی»، این پلتفرم‌ها در صورت عدم اجرای اقداماتی برای جلوگیری از بازکردن حساب کاربری توسط کودکان، ممکن است با مجازات‌هایی روبه‌رو شوند. یوتیوب و سایر پلتفرم‌هایی که نیازی به بازکردن حساب ندارند، ممکن است مستثنا شوند. یک نظرسنجی که به‌تازگی در استرالیا انجام شد، نشان می‌دهد حدود ۶۰ درصد مردم از ممنوعیت استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای افراد زیر سن قانونی حمایت می‌کنند. اما برخی می‌گویند ممکن است چالش‌های فنی مانند چگونگی تأیید سن کاربر در این زمینه وجود داشته باشد. علاوه‌بر اعلام اخیر استرالیا مبنی‌بر آماده‌کردن لایحه‌ای با هدف اعمال محدودیت‌های سنی برای استفاده از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی، کشورهای دیگری نیز اقداماتی در این زمینه انجام داده‌اند. ساعات طولانی سپری‌کردن در مقابل نمایشگرها توسط بخش بزرگی از مردم جهان به‌ویژه کودکان و جوانان، نگرانی‌هایی را در مورد مشکلات و خطراتی از جمله قلدری دیجیتال، اطلاعات نادرست، سخنان نفرت‌انگیز، محتوای ناپسند، نقض حریم خصوصی، کلاهبرداری و امنیت سایبری ایجاد کرده است. این نگرانی‌ها کشورهای مختلف را به اعمال مقررات، محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها بر گوشی‌های هوشمند و پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی سوق داده است. در اروپا، بسیاری از سیاستمداران پیشنهاد کرده‌اند مقررات سنی برای استفاده از رسانه‌های اجتماعی را به ۱۵ یا ۱۶ سال محدود کنند، با این استدلال که پلتفرم‌ها به‌درستی محدودیت برای ۱۳‌ساله‌ها را که خودشان تعیین کرده‌اند، اجرا نمی‌کنند. بر‌اساس داده‌های «دیتاریپورتال» در جولای ۲۰۲۴، نزدیک به ۵.۵ میلیارد نفر یا ۶۷ درصد از جمعیت جهان از اینترنت و ۷۰ درصد از تلفن همراه استفاده می‌کنند.

به طور متوسط، کاربران اینترنت در سراسر جهان روزانه ۶.۵ ساعت را آنلاین می‌گذرانند. به‌تازگی در ایالات متحده دادستان‌های کل از ۴۲ ایالت از کنگره خواستند‌ پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی را ملزم کنند تا هشدارهایی درباره تأثیر آنها بر سلامت روان کودکان درج کنند. همچنین در ایتالیا، طوماری برای ممنوعیت استفاده کودکان از تلفن‌های هوشمند و داشتن حساب‌های رسانه‌های اجتماعی بحث‌هایی را برانگیخت. در هلند نیز پس از ممنوعیت در مدارس راهنمایی و دبیرستان به دلیل حواس‌پرتی دانش‌آموزان و تأثیر منفی بر نتایج امتحانات، استفاده از گوشی‌های هوشمند در مدارس ابتدایی نیز ممنوع شده است. در یونان هم دانش‌آموزان اجازه دارند تلفن‌های خود را به مدرسه ببرند، اما نمی‌توانند آن را از کیف خود بیرون بیاورند. همچنین در ایرلند، بحثی در مورد ممنوعیت کامل استفاده از گوشی‌های هوشمند توسط دانش‌آموزان زیر ۱۶ سال وجود دارد. به‌تازگی برزیل پلتفرم رسانه اجتماعی ایکس را به دلیل عدم رعایت قوانین ضداطلاعات نادرست در این کشور به طور موقت ممنوع کرده بود.

همچنین در چین که به قوانین سخت‌گیرانه رسانه‌های اجتماعی خود شناخته می‌شود، بسیاری از پلتفرم‌های بین‌المللی مانند فیس‌بوک، ایکس و یوتیوب غیرقانونی تلقی می‌شوند و به‌جای آن از جایگزین‌های داخلی استفاده می‌شود. در سال ۲۰۲۰ نیز هند برنامه‌هایی مانند TikTok و WeChat را به دلیل نگرانی‌های امنیت ملی و حفظ حریم خصوصی ممنوع کرد. کشورهایی مانند انگلیس، فرانسه، بلژیک و همچنین سایر کشورهای اروپایی نیز ممنوعیت‌هایی را روی TikTok و پلتفرم‌های مشابه اعمال کرده‌اند. در همین حال در امارات متحده عربی، پلتفرم‌هایی مانند WhatsApp، Skype و Facetime تا حدی محدود شده‌اند. در مصر، کاربران رسانه‌های اجتماعی با بیش از پنج هزار دنبال‌کننده، ملزم به ثبت‌نام در تنظیم‌کننده رسانه و پیروی از قوانین رسانه مرتبط با این کشور هستند. کارشناسان در ایالات متحده سال گذشته هشداری درباره خطرات رسانه‌های اجتماعی برای کودکان منتشر کردند. آنها اظهار کردند تحقیقات بیشتری برای درک تأثیرات منفی شبکه‌های اجتماعی بر نوجوانان مورد نیاز است اما در‌حال‌حاضر می‌توان گفت که رسانه‌های اجتماعی، خطری برای سلامت روان و رفاه کودکان محسوب می‌شود.