سمت تاریک جهان
کمتر از یک ماه تا به‌قدرت‌رسیدن دوباره ترامپ باقی مانده است و همان‌طورکه خودش نیز پیش‌تر وعده داده بود، مایک والز، مشاور امنیت ملی دولت پیش‌روی او در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز تأکید کرده است که ترامپ از همان آغاز کار خود در ژانویه، مناقشه اوکراین را حل می‌کند.
احمد وخشیته-استاد دانشگاه دوستی ملل روسیه: کمتر از یک ماه تا به‌قدرت‌رسیدن دوباره ترامپ باقی مانده است و همان‌طورکه خودش نیز پیش‌تر وعده داده بود، مایک والز، مشاور امنیت ملی دولت پیش‌روی او در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز تأکید کرده است که ترامپ از همان آغاز کار خود در ژانویه، مناقشه اوکراین را حل می‌کند. اما در سوی دیگر، شواهد بیشتر و بیشتری وجود دارد که نشان می‌دهد دولت فعلی آمریکا عامدانه شرایط را در واپسین هفته‌های باقی‌مانده از ریاست‌جمهوری بایدن به سمت مرحله جدیدی از تنش در اوکراین پیش می‌برد.
برخی گمانه‌زنی‌ها بر این تأکید دارد که بایدن ظاهرا در واکنش به اخباری مبنی‌بر حضور ارتش کره شمالی در منطقه درگیری‌ها واکنش نشان داده و مجوز حمله با موشک‌های ATACMS را برای حمله به عمق خاک روسیه صادر کرده است. اما فرضیه بدبینانه‌تری نیز وجود دارد: تلاش برای به‌هم‌زدن مذاکرات صلح در پس‌زمینه فرضیات متعدد مبتنی‌بر اینکه ترامپ قصد دارد در توافقی با پوتین به منازعه اوکراین پایان دهد.
اکنون پرسش کلیدی اینجاست که تشدید تنش از سوی بایدن، محصول جانبی مبارزه سیاسی داخلی آمریکاست یا اینکه به منظور فشار بر روسیه و دست بالا پیداکردن کاخ سفید در مذاکرات پیش‌رو با کرملین است؟ در این میان فارغ از انگیزه دولت کنونی کاخ سفید آنچه مشخص است، کرملین مجوز حمله به عمق خاک روسیه با استفاده از موشک‌های آمریکایی و بریتانیایی را تا جایی عبور از خط قرمز می‌داند که دکترین بازدارندگی هسته‌ای خود را اصلاح کرد تا به موجب آن، پرتاب موشک‌های بالستیک عیله روسیه از جمله شروطی باشد که امکان استفاده از سلاح هسته‌ای را به مسکو می‌دهد. مهم‌تر اینکه تأکید می‌کند در صورت تجاوز از سوی یک کشور غیرهسته‌ای (مقصود در شرایط کنونی اوکراین است) با حمایت یک کشور هسته‌ای (مقصور در شرایط کنونی آمریکاست)، مسکو آن را یک حمله مشترک تلقی می‌کند و در گام بعد تصریح می‌کند که تجاوز هر کشوری از ناتو به روسیه، حمله از سوی کل این ائتلاف معنا می‌شود. بنابراین مطابق این سند جدید می‌توان انتظار داشت که اگر موشک‌های آمریکایی یا بریتانیایی به سوی مسکو شلیک شوند، واکنش مسکو فراتر از سرزمین اوکراین باشد و یکی از تأسیسات یا پایگاه‌های ناتو هدف قرار بگیرد.
با وجود این دشوار است از حمله هسته‌ای سخن بگوییم و در صورت وقوع چنین سناریویی می‌توان انتظار داشت روسیه از سلاح‌هایی مانند سامانه موشکی «اورشنیک» با کلاهک غیرهسته‌ای استفاده کند؛ موشک‌های قاره‌پیمایی که با سرعت مافوق صوت ۱۰ ماخ، یعنی سه کیلومتر در ثانیه مواضعی را هدف قرار می‌دهند و روسیه می‌گوید هیچ سامانه پدافندی امکان رهگیری آن را ندارد. از هفته گذشته که روسیه برای اولین بار موشک اورشنیک را به طور آزمایشی برای حمله به تأسیساتی در اوکراین استفاده کرد، موج نگرانی‌ها در غرب نیز افزایش پیدا کرده است و برای درک و ارزیابی اقدامات روسیه به گفته دیلی‌میل، جلسات متعددی چه در داخل کشورهای اروپایی و چه در سطح ناتو تشکیل شده است. پیام مسکو به واسطه سخنرانی ناگهانی پوتین که شامگاه ۲۱ نوامبر از تلویزیون دولتی روسیه پخش شد، مشخص است: درگیری در اوکراین پس از حمله موشکی غرب به خاک روسیه، جنبه جهانی پیدا کرده است و در صورت تشدید تنش‌ها، روسیه قاطعانه و آینه‌ای پاسخ خواهد داد. اکنون شرایط بسیار پیچیده است و در این تاریکی اوضاع، شناسایی بلوف از واقعیت بسیار دشوار است، اما اگر پیام پوتین و آزمایش موشک اورشنیک را که به موازات یکدیگر انجام شد کنار هم بگذاریم، از یک سو با اعلام آمادگی کرملین برای گسترش استراتژی خود بسیار فراتر از اوکراین روبه‌رو هستیم و از سوی دیگر، جدیدترین موشک مافوق صوت روسی که از زمان پرتاب از سایت آزمایشی در منطقه آستاراخان کمتر از ۲۰ دقیقه به اهداف خود در لندن، ۱۵ دقیقه به برلین، ۱۳ دقیقه به پاریس و رم و ۱۶ دقیقه به بروکسل می‌رسد. با وجود این، در صورت عدم شلیک این موشک‌های آمریکایی و بریتانیایی به سمت مسکو و صرفا به‌کارگیری آن در مناطق مرزی، می‌تواند صبر استراتژیک مسکو تا پایان دوره بایدن را به همراه داشته باشد و صرفا در پاسخ، زیرساخت‌های اوکراین را هدف قرار دهد. اما آنچه شرایط را بغرنج کرده است، شکاف و اختلافات سیاسی گسترده در داخل اروپاست که به موازات تفاوت رویکرد بایدن با ترامپ در قبال موضوع اوکراین با آن روبه‌رو هستند. گاهی به نظر می‌رسد برخی از سیاست‌مداران غربی از تشدید تنش‌ها خوشحال می‌شوند و حتی سعی دارند مسکو را تحریک کنند تا واقعا از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی در میدان نبرد با اوکراین استفاده کند.
