هشدار تکراری هوا به سران قوا

نورا حسینی:  11 دی‌ماه سال 1401 نامه‌ای به سران سه قوه با امضای همه اعضای شورای شهر نوشته می‌شود. اعضای شورا در این نامه به وضعیت نگران‌کننده هوای پایتخت اشاره می‌کنند و آمار نگران‌کننده مرگ‌و‌میرهای ناشی از آلودگی هوا. در این نامه که خطاب به رؤسای قوای سه‌گانه کشور نوشته شده، هشدار داده شده بود: وضعیت آلودگی هوای تهران بحرانی‌تر شده؛

تولید ۶۰ درصد از ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون به وسیله منابع متحرک مانند خودرو و موتورسیکلت است و تجارب موفق دیگر کشورها نشان می‌دهد که غلبه بر این مشکل دور از دسترس نیست و می‌توان با هماهنگی دستگاه‌ها به بهبود اوضاع اقدام کرد. به گونه‌ای که توسعه مترو و حمل‌ونقل پاک، اسقاط خودروهای فرسوده و جایگزینی موتورهای برقی می‌تواند نقش مؤثری در کاهش آلودگی هوا داشته باشد.

در این نامه به مسئله بی‌توجهی ۲۶ دستگاه تأکید و اعلام شده بود اگر همه دستگاه‌ها هماهنگ نباشند، امیدی به بهبود وضعیت هوا نیست. توسعه زیرساخت ناوگان حمل‌ونقل عمومی با تزریق هزار واگن مترو و چهار هزار اتوبوس به تهران، کمک به تسهیل ورود خودرو و موتورهای برقی، برخورد قاطع با خاطیان و ترک فعل دستگاه‌های متولی، درخواست اعضای شورای شهر از سران قوا بود. در این نامه اعضای شورا از مردم تهران بابت استنشاق چنین هوایی عذرخواهی کرده بودند و از سران قوای کشور خواسته بودند که با صدور دستوراتی عاجل به بهبود وضعیت هوای تهران کمک کنند.

بعد از گذشت دو سال در حالی این روزها تنها راهکار نجات از آلودگی هوا وزش باد است که باز هم اعضای شورای شهر درخواست کردند این نامه به‌روزرسانی و دوباره به سران قوا ارسال و نتیجه آن پیگیری شود.

روز گذشته رئیس کمیته حقوقی شورای شهر تهران با بیان اینکه حل مشکل آلودگی هوا تقاضای مردم و ما نماینده‌های مردم است، گفت: تمام ۲۱ عضو شورا آمادگی دارند که در این راستا کمک کنند، چراکه حل آن شدنی است. مهدی اقراریان با اشاره به نامه ارسالی به سرای سه قوه از سوی شورا در سال ۱۴۰۱ درباره آلودگی هوا گفت: تقاضای من این است که پیگیری مجددی در این راستا انجام شود و متناسب با شرایط جدید، تجدید و مجددا ارسال شود. اقراریان به آسیب‌های آلودگی هوا برای کودکان، سالمندان و بیماران اشاره کرد و گفت: باید به صورت تمام‌قد برای حل مشکل آلودگی هوا گام برداریم.

باید در عمل مداخله مؤثر داشته باشیم. مشکل آلودگی هوا تنها محدود به تهران نیست و برخی دیگر از شهرها نیز با این مشکل درگیر هستند. حل این مسئله مورد تقاضای مردم و ما نماینده‌های مردم است. تمام ۲۱ عضو شورا این آمادگی را دارند که کمک کنند و هر ظرفیتی نیاز است، در اختیار بگذارند تا این مشکل برطرف شود؛ چراکه حل آن شدنی است، بنابراین نامه باید مجددا به سه قوه ارسال شود و حتما رؤسای قوا باید در فضای پاسخ‌گویی به مردم، گام مؤثری بردارند. مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، هم در ادامه با بیان اینکه بنده در جلسه گذشته تقاضا کردم که مجددا این نامه پیگیری و به‌روز شود، گفت: تنها نامه به‌عنوان عضو شورا فایده ندارد و باید راه‌حل‌ها را هم ارائه دهیم.

تهران از نظر آلودگی هوا در رأس قرار دارد و باید راهکارهای حل مشکل آلودگی هوا را نیز ارائه دهیم. سازمان بازرسی و دیوان محاسبات هم بررسی‌هایی انجام دادند، اما چون سالانه است، ممکن است به‌روز نباشد. باید این گزارش‌ها هم دریافت و بررسی شود و ما هم راه‌حل‌های مورد نیاز را ارائه دهیم. شورا برای حمل‌ونقل و ترافیک تهران بیشترین همت را به کار گرفته است، به طوری که هم سال گذشته و هم امسال، شورا علاوه بر بودجه پیشنهادی شهرداری ۱۵ هزار میلیارد تومان برای حمل‌ونقل عمومی در نظر گرفته تا بتوان این وسایل را تأمین کرد.

فهرست پروژه‌های بلاتکلیف

بخش زیادی از صحن شورای شهر تهران به گزارش مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران اختصاص داشت؛ سازمانی که در این سال‌ها یکی از پرحاشیه‌ترین سازمان‌های شهرداری تهران بود و بیشتر پروژه‌های بزرگ بی‌سرانجام شهرداری مربوط به این سازمان می‌شد. اما روز گذشته گزارش متفاوتی در صحن ارائه شد؛ هرچند که بارها اشاره شد که برخی از پروژه‌ها مانند هزار‌و یک شهر در جلسه‌ای اختصاصی با اعضا مشکلاتش مطرح می‌شود. اما در این گزارش نوید خاصه‌باف، مدیر‌عامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران، اعلام کرد که ۱۹ پروژه با میانگین زمان بلاتکلیفی ۶.۸ سال تعیین تکلیف شده که بخشی از آنها مشکلات‌شان حل شده و برخی دیگر تا پایان سال رفع می‌شود.

خاصه‌باف با بیان اینکه به طور میانگین میزان توقف پروژه‌ها ۵.۵ سال بوده است، گفت: ما توانستیم ۹۰ پروژه را تعیین تکلیف کنیم که بخشی از مشکلات اساسی آن از‌جمله اسناد به شهرداری برمی‌گردد. پروژه‌ای مثل هزار‌و یک شهر سند نداشته و با مشکل معارض مواجه بوده و به دلیل اعتراض معارضان متوقف شده بود. همه بخش‌ها باید دست به دست هم می‌دادند تا معارضان رفع شوند اما از سال ۱۳۹۶ متوقف مانده است. در مرکز تجارت جهانی یک در شهر آفتاب، حدود ۲۵۰ درصد از لحاظ سطح و سطوح با ابتدای کار اختلاف دارد. در گذشته پروانه‌ای صادر نمی‌شد و امروز تلاش می‌شود که مغایرت‌ها برطرف شود.

او با بیان اینکه برای برخی پروژه‌ها نیز مدل مکمل تعریف می‌شود که شریک متضرر نشده و کار شهرداری هم متوقف نشود، گفت: در قراردادهای امروز تلاش می‌کنیم مشکلات را به حداقل برسانیم؛ هرچند ممکن است به دلیل تغییرات زمانی مشکلاتی در آینده ایجاد شود. در دوره قبلی عموم پروژه‌های سازمان سرمایه‌گذاری به محاکم قضائی سوق داده شد. امروز رویکرد سازمان سرمایه‌گذاری تعامل و مذاکره است؛ مگر اینکه بن‌بست وجود داشته باشد. او با تأکید بر اعمال نگرش برد-برد در پروژه‌های سرمایه‌گذاری، گفت: ما باید فرش قرمز پهن کنیم؛

البته باید از سوءاستفاده‌های احتمالی نیز جلوگیری کنیم. شهرداری در پروژه بیمارستان آتیه که روزی ارزش عوارض شهرداری ۶۸ میلیارد تومان بود و به ۷۰۰ میلیارد تومان در سال قبل رسید، دو‌هزار‌و ۳۰۰ میلیارد تومان قدرالسهم دارد. این پروژه بیش از هزار میلیارد تومان ارزش افزوده برای شهرداری داشت. مشکلات پروژه مگامال که مورد اختلاف بود، رفع شده است. شهرداری تهران در پروژه هتل دیدار نیز هیچ عدم خلاف و بلامانعی را صادر نکرده بود، اما خوشبختانه شهردار منطقه ۳ با پیگیری‌های خود، پروژه را از بلاتکلیفی خارج کرد. در حال مذاکره با شریک هستیم که یا شریک جدیدی را اضافه کنیم یا شریک قبلی از روند خارج و شریک دیگری جایگزین شود.

خاصه‌باف با بیان اینکه برای پروژه پارکینگ گرات حداقل هزار‌و صد میلیارد تومان ارزش افزوده مضاعف با ایجاد فضای اداری تأمین شده است، گفت: فضای این پروژه کاملا زنده است و تفاوت زیادی با گذشته دارد. او اضافه کرد: پروژه تجاری-اداری سعدی نیز در منطقه ۱۲ بلاتکلیف بود که مشکلات آن رفع و از بلاتکلیفی خارج شده. برای پروژه اشراقی در منطقه ۱۳ نیز با همراهی شهردار منطقه، قرارداد فسخ شد. زمین این پروژه ارزشمند بود و ارزش مورد انتظار را فراهم نمی‌کرد؛ بنابراین آزاد شد و در اختیار منطقه قرار گرفت.

مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران با بیان اینکه پروژه المپیک نیز پس از اعلام کارشناسی‌ها‌ تعیین تکلیف خواهد شد، خاطرنشان کرد: پروژه سینما باران و پارکینگ طبقاتی در منطقه ۴ به دلیل تخلفات شریک بلاتکلیف مانده بود و یگ گود بسیار پرخطر بود که پس از مراجعات فراوان به دادگاه، قرارداد فسخ و زمین آن پس گرفته شد تا به شریک جدید واگذار شود. وی با بیان اینکه قراردادی برای پارکینگ درکه منعقد شده بود که ایراد داشت، گفت: ملکی در ضلع جنوبی بزرگراه شهید باکری در اجاره شریک است و یکی از پروژه‌های موفق با ارزش افزوده بالا برای شهرداری به شمار می‌رود.

خاصه‌باف با بیان اینکه پروژه مسافر در پایانه جنوب پیش از ایجاد سازمان سرمایه‌گذاری در دوران شهرداری آقای احمدی‌نژاد منعقد شده و ایرادهای فراوانی داشته است، گفت: سازمان سرمایه‌گذاری به دلیل همین پروژه راه‌اندازی شد و پس از ۲۰ سال مشکل آن حل نشده و راه‌حلی نداشته است. با شریک و دستگاه‌های نظارتی مذاکره کردیم و به تعامل رسیدیم و در مرحله ابلاغ الحاقیه هستیم. پس از ابلاغ آن، اعداد و ارقام اصلاح خواهد شد. وی با تأکید بر اینکه پروژه «هزار‌و‌یک شهر» بزرگ‌ترین پروژه شهرداری تهران است و اگر به سمت فسخ می‌رفت مشخص نبود چه اتفاقی برای آن می‌افتاد، گفت: این طرح یکی از افتخارات دوره ششم مدیریت شهری است.

خاصه‌باف با بیان اینکه برای پروژه بام‌لند به یک مصالحه خوب رسیدیم و هزار‌و ۵۰۰ میلیارد تومان به نفع شهر شد، گفت: این پروژه ‌پس گرفته شد و برای آن تصمیم‌گیری خواهد شد.

در ادامه و پس از اتمام قرائت گزارش مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری، مهدی چمران، رئیس شورا، درباره نکات مطرح‌شده گفت: درخصوص مجموعه تفریحی دریاچه چیتگر، نامه‌ای به شهردار تهران ارسال شد و پیگیری‌های لازم در‌این‌باره انجام می‌شود. باید در این مجموعه یک مدیریت واحد وجود داشته باشد؛ چرا‌که اغتشاش در این زمینه مانع بهره‌برداری درست از امکانات موجود می‌شود. باید به سرمایه‌گذاران اعتماد کنیم. آنها نیز باید به سود برسند. ضرر متوقف‌کردن پروژه‌ها بیش از منفعت و سود آنهاست.

مهدی اقراریان، رئیس کمیته نظارت شورای شهر، با بیان اینکه در عملکرد سازمان سرمایه‌گذاری ابهاماتی وجود دارد، متذکر شد: این ابهام‌ها تنها محدود به این دوره نمی‌شود و در گذشته نیز وجود داشته است. به نظر می‌رسد ضرورت دارد این ابهامات در جلسه‌ای مطرح شده و توضیحات لازم ارائه شود.

اقراریان ادامه داد: نکته‌ای در گزارش مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری مطرح شد که این دغدغه امروز هم مطرح است و آن مسئله و مفهومی تحت عنوان «تضییع حقوق بیت‌المال» است. یعنی اگر قرار است توافقی انجام شود، آیا به مسئله بیت‌المال توجه می‌شود؟ آیا منافع شهر و شهروندان در آن لحاظ شده است؟ اینها سؤالاتی است که مطرح است و باید درباره‌ آنها توضیح داده شود.

احمد صادقی، رئیس کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای شهر تهران نیز با بیان اینکه در ابتدای دوره ششم مدیریت شهری، این سازمان درگیر پرونده‌های متعدد قضائی بود و امروز می‌بینیم که کار در این مجموعه روان شده است، گفت: سازمان سرمایه‌گذاری می‌تواند این روند را به نفع شهر و شهرداری ادامه دهد.  او با تأکید بر اینکه باید کمیته اقتصادی تشکیل شود و سازمان سرمایه‌گذاری با بهره‌گیری از نظرات نخبگانی، امور خود را دنبال کند، یادآور شد: امروز دسترسی به فرصت‌های سرمایه‌گذاری وجود ندارد و باید حتما در اختیار سرمایه‌گذاران قرار بگیرد.

مجوز شورا به زمین‌فروشی

روز گذشته لایحه واگذاری یک ملک شهرداری تهران، واقع در منطقه 5، به بانک شهر بررسی شد. این ملک که بخشی از پروژه‌های سرمایه‌گذاری دوره قبل بوده است، با هدف تسویه بدهی‌های شهرداری به بانک شهر واگذار خواهد شد.

بر اساس این لایحه، ملک مدنظر با مساحت 22هزارو 858 مترمربع و با مبلغ کارشناسی‌شده 11هزارو ۷۵۰ میلیارد تومان صرفا برای پرداخت دیون شهرداری به بانک شهر واگذار می‌شود. محمد آخوندی، رئیس کمیسیون برنامه‌ و بودجه شورای شهر تهران، در این رابطه گفت: این لایحه مربوط به ملک هایپراستار است که از پروژه‌های سرمایه‌گذاری دوره قبل هم به حساب می‌آید؛

جزء پروژه‌های موفق بوده که ما در لایحه پیشنهادی شهرداری، دو بند الف و ب اضافه کردیم. با توجه به توضیحاتی که توسط شهرداری ارائه شد، مدیریت شهری را ملزم به پرداخت بدهی‌های بانکی کردیم و حتی گزارش کاملی درباره بدهی‌های بانکی شهرداری تهران که چه اتفاقاتی در طول این سه سال افتاده، آماده شده که لازم است معاون مالی شهرداری تهران در این زمینه توضیح دهد.

رئیس کمیسیون برنامه‌ و بودجه شورای شهر تهران افزود: شهرداری تهران پیش از این برای تأمین مالی پروژه‌ها، تسهیلاتی را از بانک‌ها اخذ کرده بود، اما وقتی تعهدات را پرداخت نکرد، مبلغ بدهی‌ها افزایش یافته و اعداد بزرگ شد. همچنین بانک مرکزی محدودیت‌هایی را برای بانک‌ها ایجاد کرده و تفاهم‌نامه‌ای میان شهرداری تهران و بانک شهر برای تسویه بدهی‌ها انجام شد. بر همین اساس، این ملک ‌برای پرداخت بدهی‌های شهرداری به بانک شهر واگذار می‌شود.

آخوندی بیان کرد: این پروژه در قالب BOLT بوده و دو سال دیگر از زمان آن باقی مانده است که ویژگی‌های خاصی هم دارد و اگر در زمان خود واگذاری به بانک اتفاق نیفتد، در پایان، قرارداد دچار مشکل می‌شود. بنابراین بر اساس ماده‌واحده به شهرداری تهران اجازه دادیم این ملک را که 23‌هزار‌و 669 متر عرصه دارد و بعد از آن به 22‌هزار‌و 858 متر عرصه رسیده و شش دانگ آن در مالکیت شهرداری قرار دارد، با مبلغ کارشناسی‌شده 11‌هزار‌و 750 میلیارد تومان صرفا بابت دیون شهرداری به بانک شهر و اخذ تسهیلات بعدی واگذار کند.

لطف‌الله فروزنده، معاون امور مالی و اقتصادی شهرداری تهران نیز درباره بدهی‌های شهرداری به بانک‌ها گفت: بدهی‌های شهرداری به بانک‌ها از ۱۶۹ هزار میلیارد تومان به ۸۹ هزار میلیارد تومان کاهش یافته است. این کاهش به دلیل مذاکرات انجام‌شده با بانک‌ها و استفاده از ظرفیت‌های قانونی مانند مصوبات ستاد کرونا و کاهش نرخ سود بانکی بوده است.

ناصر امانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه، درخصوص ضرورت واگذاری این ملک سؤال و اشاره کرد که این پروژه، یکی از معدود پروژه‌های مشارکتی است که درآمد پایدار ایجاد کرده است. مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری، پس از طرح چند سؤال درباره نرخ سود وام‌های تسویه‌شده و اینکه آیا واگذاری این ملک با منطق درآمد پایدار سازگاری دارد یا خیر، پیشنهاد کرد که توجه بیشتری به مدل‌های مالی برای بهره‌وری اقتصادی این پروژه‌ها صورت گیرد. مهدی اقراریان، عضو کمیسیون نظارت و حقوقی شورا، پیشنهاد داد ‌آخرین قیمت کارشناسی‌شده دارای اعتبار قانونی در متن لایحه ذکر شود و این قیمت به‌‌عنوان پیوست به لایحه اضافه شود. در نهایت و پس از بررسی اعضا، با احراز اکثریت آرا، این لایحه به تصویب رسید.