آمارهایی از پیدا و پنهان صنعت رمزارز در ایران

۱۳۹۶ سالی بود که بسیاری از پلتفرم‌ها یا همان صرافی‌های رمز‌ارزی به عنوان دریچه‌ای به دنیای تبادل کریپتوکارنسی کار خود را آغاز کردند. هدف، ایجاد بستری امن برای خرید‌و‌فروش رمز‌ارزها و ایجاد فرصتی برای کاربران و علاقه‌مندان بود، اما مانند سایر کسب‌وکارهای نوظهور در حوزه فناوری، نه‌تنها حمایتی از این صنعت نوپا نشد، بلکه با بی‌مهری در ۱۳۹۷ فیلتر شدند. این کسب‌وکارها پس از عبور از سد فیلترینگ بالاخره به عنوان کسب‌وکارهای دانش‌بنیان به رسمیت شناخته شدند و توانستند در یک فضای خاکستری و در غیاب قانون‌گذار به صورت «خود‌تنظیم‌گر» به کار خود ادامه دهند. در چنین فضایی و در طول هفت سال فعالیت، کسب‌وکارهای رمزارزی با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم کردند و همواره با نوآوری و ارائه خدمات به‌روز سعی کردند توجه و اعتماد کاربران را به خود و خدمات‌شان جلب کنند.

صنعت رمز‌ارز ایران امروز می‌تواند مدعی باشد تنها بخشی از زیست‌بوم‌ نوآوری ایران است که پس از به محاق رفتن برجام و با سرمایه داخلی شکل گرفته‌ است. یعنی در سال‌هایی که هیچ‌یک از بخش‌های نوآورانه مورد توجه سرمایه‌گذاران خطرپذیر نبود و امکان ورود سرمایه‌گذار خارجی نیز ذیل تحریم‌های بین‌المللی ممکن نبود، بخش تازه‌ای در اکوسیستم نوآوری شکل گرفت که فین‌تک یا فناوری مالی نام داشت.

امروزه صنعت فین‌تک در بخش‌های مختلف توانسته محصولات متنوعی توسعه دهد که هر‌کدام به نوعی با بی‌مهری قانون‌گذاران و نهادهای نظارتی مواجه شده است؛ از سازوکار تبادل رمز‌ارز تا پرداخت‌یاری‌ها، هر‌کدام با مسائلی از نوع نگاه قهری و سلبی طرف هستند.

آن‌طور‌که از داده‌ها و گزارش‌های کسب‌وکارهای این حوزه برمی‌آید، استقبال عمومی و فراگیری نوآوری مالی در میان اقشار مختلف جامعه بیش از هرچیزی شانس رشد و توسعه را به این صنعت داده‌ است. به همین بهانه سراغ آمار و ارقام صنعت رمز‌ارز رفته‌ایم تا به واسطه آن درک دقیق‌تری از صنعت تبادل رمز‌ارز و کاربران آن در ایران به دست بیاوریم.

شهروندان ایرانی و استقبال از کریپتو‌کارنسی

در سال‌های اخیر افرادی که دارنده و مالک کریپتو هستند در سراسر جهان افزایش یافته است. امروز حدود ۸۰۰ میلیون نفر در دنیا در سبد سرمایه‌گذاری خود نوعی از رمزارز دارند و در ایران این رقم حدود ۱۵ میلیون نفر است. به عبارت دقیق‌تر، حداقل ۱۵ میلیون نفر به طور مستقیم و ۲۰ میلیون نفر به طور غیر‌مستقیم در بازار رمز‌ارز ایران فعال هستند.

اگر به پلتفرم‌های دانلود نرم‌افزار سر بزنیم، می‌توان نشانه‌های استقبال جامعه از اپلیکیشن‌های تبادل رمز‌ارز را بررسی کرد. به آمار نصب اپلیکیشن نوبیتکس نگاهی می‌اندازیم. این پلتفرم تبادل با چهار میلیون نصب در کافه‌بازار و امتیاز ۴.۶ از ۵، در میان اپلیکیشن‌های مالی ایران جایگاه ویژه‌ای دارد و پس از آن تعداد زیادی از اپلیکیشن‌ها با نصب‌های بیش از یک میلیون وجود دارد که نشان از استقبال جامعه از این محصولات دارد.

ماه‌های اخیر موجی از رمز‌ارزهایی که از طریق بازی‌‌های تلگرامی به بازار عرضه شد، در میان مردم به محبوبیت رسید. این اتفاق سبب شد گروه‌های تازه‌ای نیز به مخاطبان این بازار اضافه شوند و تعداد کاربران بازار رمزارز به بیشترین میزان در سال‌های اخیر برسد. به‌ عنوان مثال، در روز لیست‌شدن رمزارز «همستر»، رکورد یک میلیون بازدید روزانه از صفحه مربوط به آن فقط در مجله نوبیتکس ثبت شد.

حالا وب‌سایت نوبیتکس با بیش از دو میلیون بازدید در ماه، به یکی از محبوب‌ترین وب‌سایت‌های رمزارزی بدل شده است. این صرافی توانسته با بهینه‌سازی موتورهای جست‌وجو (SEO) و ارائه محتوای ارزشمند، جایگاه خود را در یکی از رقابتی‌ترین حوزه‌های دیجیتال ایران تثبیت کند. همچنین آکادمی نوبیتکس اعلام کرده در مدت کوتاهی بعد از راه‌اندازی، حدود 10 هزار نفر در وبینارهای آن شرکت کردند. با توجه‌ به اختصاص‌یافتن سهم بالایی از ترافیک اینترنتی به این حوزه، نقش کلیدی این صرافی در ارتقای دانش و گسترش آگاهی در حوزه رمزارزها انکارناپذیر است. این نکته‌ای است که نوبیتکس آن را به عنوان بخشی از مسئولیت اجتماعی خود معرفی کرده است.