نگرانی اروپا از دیدگاههای ترامپ
بیتوجهی آشکار ترامپ به قوانین بینالمللی، مرزهای حاکمیتی و متحدان ناتو، با مجموعه تهدیدات مضحک او برای الحاق «گرینلند» با زور، واکنش سریع و متحدانهای از سوی فرانسه، آلمان و اسپانیا را درپی داشته است. بسیاری از رهبران اروپا اعلام کردند از دانمارک حمایت میکنند و از اظهارات ترامپ شوکه شدهاند.
محمود فاضلی-دیپلمات پیشین و تحلیلگر امور بینالملل: بیتوجهی آشکار ترامپ به قوانین بینالمللی، مرزهای حاکمیتی و متحدان ناتو، با مجموعه تهدیدات مضحک او برای الحاق «گرینلند» با زور، واکنش سریع و متحدانهای از سوی فرانسه، آلمان و اسپانیا را درپی داشته است. بسیاری از رهبران اروپا اعلام کردند از دانمارک حمایت میکنند و از اظهارات ترامپ شوکه شدهاند.
در حوزههایی مانند تجارت، فناوری و فضا، احتمال بسیار بیشتری وجود دارد که یک اروپا با رویکرد ملیگرایانهتر، در مواجهه با آمریکایی که سیاست تفرقهافکنی و حکومت از طریق شکاف را دنبال میکند، تکهتکه شود تا اینکه متحد بماند؛ این دقیقا همان چیزی است که به نظر میرسد محور ترامپ-ماسک بهدنبال آن است. ترامپ در دور دوم انتخابش نشان داده که صریحتر شده، ضمن آنکه غیرقابل پیشبینیبودن، شیوه عملی اوست.
بسیاری از مقامات اروپایی که تمایل ندارند نام آنها مشخص شود، در مصاحبه های اختصاصی با شبکههای خبری تأکید دارند که به دلیل غیرقابل پیشبینیبودن ترامپ، نگران دیدگاههای خاص او هستند. مقامات اروپایی که این روزها به دلیل جنگ اوکراین و مناقشات خاورمیانه و مشکلات روزافزون داخلی شرایط مناسبی ندارند، حالا باید مناسبات پیچیده و دردسرساز با آمریکا تحت ریاستجمهوری «دونالد ترامپ» را هم تجربه کنند. جاهطلبی های رئیسجمهور جدید آمریکا برای مذاکره مستقیم با رهبران اتحادیه اروپا و بی میلی دولتش برای برقراری هرگونه ارتباط و تعامل با نمایندگان این بلوک در شهر بروکسل برخلاف انتظار مقامات اروپایی بوده است.
کشورهای اروپایی با دوران سخت جدید بین المللی روبه رو هستند. حضور خانم «فون در لاین»، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا در اجلاس اقتصادی «داووس» نشان داد این اتحادیه همچنان فاقد استراتژی لازم برای این امر است. مسئله ناامیدکننده تر اینکه او، قدرتمندترین نماینده اتحادیه اروپا در سخنان خود در اجلاس اقتصادی داووس دیدگاه روشنی را از نحوه برخورد اروپا با این وضعیت جدید ترسیم نکرد.
سیاستهای ترامپ میتواند تأثیرات عمیقی بر روابط و امنیت اروپا داشته باشد. در شرایطی که اروپا با چالشهای داخلی و خارجی روبهروست، واکنش به سیاستهای ترامپ میتواند بر آینده اتحادیه اروپا و ثبات منطقه تأثیرگذار باشد. با آغاز ریاستجمهوری ترامپ، مقامات اروپایی نگران ازدستدادن وحدت و آرمانهای اروپایی هستند. آنها به ویژه در زمینههای تأمین بودجه ناتو، روابط تجاری و حمایت از اوکراین با چالشهای مختلفی مواجهاند. تجربیات گذشته از دوره اول ریاستجمهوری ترامپ، نگرانیها را تشدید کرده است.
آغاز دور دوم ریاستجمهوری ترامپ میتواند به عنوان یک آزمون جدی برای اتحادیه اروپا تلقی و سیاستهای ترامپ میتواند به تشدید این چالشها منجر شود. مقامات اروپایی باید با همبستگی و همکاری، به دنبال راهحلهایی برای مقابله با این چالشها باشند. در غیر این صورت، ممکن است وحدت و ثبات اروپا در معرض خطر قرار گیرد.
کشورهای اروپایی نگرانی عمیقی نسبت به سیاست خارجی دولت ترامپ دارند؛ زیرا او را فردی غیرقابل پیشبینی میدانند که حرف اول و آخر را درباره همه مسائل میزند و در اروپا خصومت عمومی نسبت به ترامپ بیشتر از سایر نقاط است و نگرانیهای بیشتری وجود دارد. کشورهای عضو اتحادیه اروپا با چالشهای سیاسی و اقتصادی، بهویژه در آلمان و فرانسه، روبهرو هستند. ترامپ از احزاب راستگرا در اروپا حمایت میکند که خواستار خروج از اتحادیه اروپا هستند.
صدراعظم آلمان پس از دیدار با «مته فردریکسن»، نخستوزیر دانمارک، اعلام کرد برلین از دانمارک در مناقشه جاری با «ترامپ» بر سر «گرینلند» حمایت میکند و بر اهمیت اساسی تمامیت ارضی کشورهای اروپایی تأکید کرد. به باور او، تخطیناپذیری مرزها یک اصل اساسی حقوق بینالملل است. این اصل باید برای همه اجرا شود. من چند روز پیش نیز از اینجا بهوضوح این نکته را بیان کردم که مرزها نباید با زور جابهجا شوند. «فردریکسن» نیز تأکید کرد: «کشورهای اروپایی باید مسئولیت بیشتری بپذیرند، همکاریهای خود را تقویت کنند و موضع متحدتری برای حفاظت از منافع خود اتخاذ کنند. ما در اروپا باید قویتر عمل کنیم. ما به اروپایی قویتر و مصممتر نیاز داریم که بیشتر به خود متکی باشد و بتواند از اروپا و منافع اروپایی دفاع و حمایت کند. آینده قاره ما باید توسط خود اروپا تعریف شود».
نخستوزیر دانمارک گفتوگوهای سطح بالایی را در پایتختهای اروپایی برگزار کرد تا حمایت متحدان کلیدی را درباره حاکمیت دانمارک بر گرینلند جلب کند. او با «امانوئل مکرون»، رئیسجمهور فرانسه، در پاریس و «مارک روته»، دبیر کل ناتو، در بروکسل دیدار کرد.
بیتردید ترویج دستور کار و دیدگاههای راست افراطی و بیانات خطرناک و تهدیدآمیز ترامپ، سراسر جهان را نگران کرده است. براساس نتایج دو نظرسنجی که در کشور یونان منتشر شده، مردم این کشور (برخلاف دولت راستگرای این کشور) نسبت به آغاز دوره ریاستجمهوری ترامپ نگران هستند. براساس نتایج نظرسنجی مؤسسه PULSE یونان، 27 درصد شهروندان نسبت به ریاستجمهور ترامپ «نگران» و 12 درصد «بدبین» هستند. 9 درصد یونانیها از انتخاب ترامپ «راضی» و 9 درصد دیگر نسبت به ریاستجمهوری او «خوشبین» هستند. 22 درصد نیز «کنجکاو» و 16 درصد «بیتفاوت» هستند. براساس نتایج نظرسنجی مؤسسه GPO این کشور، 48.2 درصد مردم تأثیر ریاستجمهوری ترامپ بر یونان را «منفی» و 41.3 درصد «مثبت» ارزیابی میکنند. 76.6 درصد شهروندان نیز معتقدند انتخاب ترامپ موجب تقویت احزاب سیاسی راستگرا در اروپا خواهد شد، درحالیکه فقط 14.9 درصد با این ارزیابی مخالف هستند.