اروپا و چالش توقف کمکهای آمریکا به اوکراین
رئیس پارلمان اروپا از کشورهای عضو این اتحادیه خواسته است وابستگی خود به بازارهای خارجی در حوزه تسلیحات نظامی را به طور چشمگیری کاهش دهند. او بر ضرورت ایجاد یک بازار تسلیحاتی مشترک، مشابه بازار اقتصادی اروپا تأکید کرده و آن را راهکاری کلیدی برای تقویت امنیت دفاعی قاره دانسته است. این موضعگیری در حالی مطرح شده که اتحادیه اروپا با نگرانیهایی جدی درباره تغییر احتمالی سیاستهای نظامی و خارجی ایالات متحده مواجه است. این نگرانیها پس از تصمیم دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، مبنی بر تعلیق ارسال کمکهای نظامی به اوکراین شدت گرفت؛


رئیس پارلمان اروپا از کشورهای عضو این اتحادیه خواسته است وابستگی خود به بازارهای خارجی در حوزه تسلیحات نظامی را به طور چشمگیری کاهش دهند. او بر ضرورت ایجاد یک بازار تسلیحاتی مشترک، مشابه بازار اقتصادی اروپا تأکید کرده و آن را راهکاری کلیدی برای تقویت امنیت دفاعی قاره دانسته است. این موضعگیری در حالی مطرح شده که اتحادیه اروپا با نگرانیهایی جدی درباره تغییر احتمالی سیاستهای نظامی و خارجی ایالات متحده مواجه است. این نگرانیها پس از تصمیم دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، مبنی بر تعلیق ارسال کمکهای نظامی به اوکراین شدت گرفت؛
چراکه این اقدام میتواند بر توازن نظامی در منطقه تأثیر منفی بگذارد و جایگاه دفاعی اروپا را به چالش بکشد. قطع کمکهای نظامی آمریکا به کییف، بهویژه در حوزههایی که اروپا توانایی جبران کامل آنها را ندارد، میتواند اثرات بلندمدت و گستردهای داشته باشد. اگرچه برخی از نیازها، مانند تأمین گلولههای توپخانه، با تلاشهای اروپا جبرانپذیر است، اما برخی دیگر نظیر تجهیزاتی با فناوری پیشرفتهتر به سرمایهگذاری و زمان بیشتری نیاز دارند. براساس گزارش مؤسسه کیل آلمان، ایالات متحده در بازه زمانی ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ حدود نیمی از کمکهای نظامی اوکراین را بهتنهایی تأمین کرده است.
گزارش مزبور همچنین چهار حوزه حساس نظامی را که احتمالا در نتیجه توقف کمکهای آمریکا بیشترین آسیب را خواهند دید، تشریح میکند. نخستین حوزه آسیبپذیر، سیستمهای دفاع هوایی است. اوکراین به دلیل حملات مداوم موشکی و پهپادی روسیه نیاز حیاتی به تقویت سامانههای پدافندی خود دارد. در کنار مصرف بالای مهمات، فرسودگی تجهیزات نیز از چالشهای اصلی کییف بهشمار میرود. هماکنون اوکراین از هفت سامانه پدافند هوایی پاتریوت که از آمریکا، آلمان و رومانی دریافت کرده است، بهره میگیرد. همچنین دو سامانه اروپایی سمپت (SAMP/T) نیز که توانایی رهگیری اهداف در ارتفاع بالا را دارند، از ایتالیا و فرانسه در اختیار این کشور قرار گرفته است.
به گفته میخائیلو ساموس، پژوهشگر حوزه نظامی اوکراین، موشکهای بالستیک نهتنها برای نیروهای اوکراینی، بلکه برای حفاظت از شهرهای این کشور کاملا ضروری هستند، اما مشکلات اساسی همچنان پابرجاست؛ نظیر تأمین مهمات برای سامانههای آمریکایی و فراهمکردن قطعات یدکی برای نگهداری و تعمیر آنها. آلمان در تلاش است اولین کارخانه تولید مهمات سامانه پاتریوت را در خارج از ایالات متحده احداث کند، اما آغاز تولید در این کارخانه حداقل تا سال ۲۰۲۷ میسر نخواهد بود. بنابراین اروپا در کوتاهمدت هنوز قادر به پرکردن این خلأ نیست. طبق گزارش العربیه و نظر یوهان میشال، کارشناس نظامی، اگرچه سامانه پدافند هوایی سمپت کارایی بسیار بالایی دارد، از نظر تحرک محدود است و تولید آن نیز تاکنون در تعداد محدودی انجام شده است.
او پیشنهاد داده اروپا سرمایهگذاری در تولید این سامانه را افزایش دهد و حتی در صورت لزوم، تولید آن را در کشورهایی خارج از فرانسه و ایتالیا نیز در دستور کار قرار دهد. به عنوان یک راهکار موقتی دیگر، افزایش ارسال جنگندههای اروپایی به اوکراین پیشنهاد شده است تا این کشور بتواند خطوط دفاع هوایی خود را تقویت کند. تاکنون جنگندههایی مانند اف-16 و میراژ 2000-5 از سوی برخی کشورهای اروپایی به اوکراین واگذار شدهاند و گسترش این کمکها همچنان میتواند ظرفیت دفاعی کییف را ارتقا دهد.
تجهیزات نظامی ارائهشده توسط آمریکا به اوکراین این قابلیت را فراهم میکند که اهداف دشمن در عمق خاک روسیه مورد هدف قرار گیرند. از جمله مهمترین این تجهیزات، موشکهای ATACMS است که از طریق سامانههای هیمارس پرتاب میشوند. آمریکا تاکنون حدود ۴۰ سامانه هیمارس را به اوکراین تحویل داده است. در این میان، مشکل اروپا در این است که تعداد سامانههای مشابه هیمارس در ارتش کشورهای اروپایی محدود است. بنابراین، گزینه جایگزین برای اروپا استفاده از موشکهای اسکالپ فرانسه و استورمشدو بریتانیاست که قابلیت شلیک از هواپیما را دارند.
اروپا در حوزه تسلیحات ضدتانک وضعیت قابل قبولی دارد. به گفته لیو بریابینیه، کارشناس نظامی، اروپا در این زمینه پیشرفت چشمگیری داشته و تولید گلولههای توپخانه و سامانههای ضدتانک را افزایش داده است. اتحادیه اروپا برنامهریزی کرده تا سال ۲۰۲۵ حدود 1.5 میلیون گلوله توپخانه ۱۵۵ میلیمتری تولید کند؛ رقمی که حتی از تولید آمریکا (1.2 میلیون واحد) نیز بیشتر خواهد بود. بنابراین اروپا در این حوزه میتواند کمبودهای موجود را جبران کند. در زمینه اطلاعات و شناسایی، وابستگی اوکراین به ایالات متحده بسیار شدید است. آمریکا از طریق ماهوارهها، پهپادها و سیستمهای شناسایی پیشرفته، اطلاعات حیاتی را جمعآوری و پردازش میکند. مسئله اروپا این است که سیستمهای شناسایی موجود در این قاره، نهتنها گستردگی، بلکه دقت سیستمهای آمریکایی را ندارند.