افشاگری تازه درباره کیفیت خودروهای صفرکیلومتر در صحن شورای شهر تهران
خودروهای نو، مردود از خط سلامت
به فهرست منتقدان کیفیت پایین خودروهای داخلی، مدیریت شهری تهران هم اضافه شد. گزارش تکان‌دهنده ستاد معاینه فنی شهرداری تهران، در صحن شورای شهر تهران بار دیگر کیفیت پایین خودروهای داخلی را یادآوری کرد. آن‌طورکه اعلام شد، بیش از ۳۰ درصد از خودروهایی مانند تیبا، کوییک، ساینا، پراید و پژو ۴۰۵ با عمر کمتر از چهار سال در آزمون‌های معاینه فنی رد می‌شوند. البته یادآوری شد که برخی از خودروهای چینی وارداتی دست‌کمی از خودروهای ساخت داخل ندارند.
نورا حسینی: به فهرست منتقدان کیفیت پایین خودروهای داخلی، مدیریت شهری تهران هم اضافه شد. گزارش تکان‌دهنده ستاد معاینه فنی شهرداری تهران، در صحن شورای شهر تهران بار دیگر کیفیت پایین خودروهای داخلی را یادآوری کرد. آن‌طورکه اعلام شد، بیش از ۳۰ درصد از خودروهایی مانند تیبا، کوییک، ساینا، پراید و پژو ۴۰۵ با عمر کمتر از چهار سال در آزمون‌های معاینه فنی رد می‌شوند. البته یادآوری شد که برخی از خودروهای چینی وارداتی دست‌کمی از خودروهای ساخت داخل ندارند. شورای شهر تهران نیز با هشدار درباره این آمار نگران‌کننده، خواستار ورود جدی‌تر دستگاه‌های نظارتی و حتی قوه قضائیه به موضوع شد. آلودگی هوا، ناایمنی خودروها و بی‌اعتمادی به سیستم‌های کنترل کیفیت، چالش‌هایی است که در سایه این آمار بیش‌از‌پیش خودنمایی می‌کند. محمدمهدی میرزاییقمی روز گذشته به صحن شورای شهر تهران آمد تا گزارش عملکرد ستاد معاینه فنی شهرداری تهران را ارائه کند، اما او آمار تکان‌دهنده‌ای از کیفیت خودروهای داخلی داد و اعلام کرد تاکسی‌های تهران با وجود آنکه در مراکز معاینه فنی تهران می‌توانند رایگان معاینه فنی بگیرند، اما به مراکز معاینه فنی حاشیه تهران می‌روند.
میرزاییقمی با بیان اینکه یک‌میلیون‌و ۵۱۰ هزار مراجعه با احتساب مراجعات مجدد در سال قبل انجام شده است، گفت: سالانه ظرفیت پذیرش سه‌و‌نیم میلیون خودرو را داریم اما در سال قبل تنها ۳۴ درصد از خودروهای پلاک تهران به مراکز مراجعه کرده‌اند. از طرفی ۲۹ درصد از خودروها در مراجعه اول تأییدیه معاینه فنی نمی‌گیرند. او ادامه داد: خودروهایی که وارد مرکز می‌شوند، در ابتدا به صورت چشمی و ظاهری از لحاظ وضعیت ظاهری برای دودزا بودن، شکستگی‌نداشتن شیشه و چراغ بررسی می‌شوند و سپس تست ایمنی آنها انجام می‌شود. میرزاییقمی با بیان اینکه بیش از یک‌میلیون‌و ۱۲۲ هزار خودرو تأییدیه فنی دریافت کرده‌اند، یادآور شد: درنهایت پس از مراجعات مجدد نزدیک به ۹۷ درصد از خودروها معاینه فنی گرفتند و تنها چهار درصد از خودروها معاینه فنی دریافت نکردند.
او با بیان اینکه نوسازی تجهیزات معاینه فنی در سال گذشته انجام شد، گفت ۳۲ دستگاه تست‌های ایمنی در سال قبل نوسازی شد. سه مرکز معاینه فنی خودروهای سنگین داریم که همه خطوط آنها نوسازی شده است. میرزاییقمی با اعلام اینکه مکاتباتی در سال قبل با بخش‌های مختلف شهرداری انجام دادیم که زمین‌هایی را معرفی کنند تا مراکز جدید ایجاد کنیم، گفت: ۱۵ سال از نصب تجهیزات در مراکز معاینه فنی می‌گذشت. عمر دستگاه‌ها مبتنی بر سال ساخت و تعداد دفعات فعالیت است و براساس‌این همه دستگاه‌ها مستهلک بودند که باعث خطا در تست‌ها می‌شد، بنابراین به نوسازی دستگاه‌ها با دستگاه‌های روز دنیا اقدام کردیم. مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهرداری تهران با بیان اینکه یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان مورد تأیید معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در مناقصات برای خرید دستگاه‌های جدید انتخاب شد، گفت: دستگاه‌های تست آلاینده‌ها شامل اکسید نیتروژن را شناسایی می‌کند.
آلاینده شاخص نیمه اول سال ازن است که به خودی خود در جو وجود ندارد و ناشی از اکسید نیتروژن به دلیل تابش خورشید است. او افزود: منشأ اصلی آلاینده ناکس، خودروها هستند که در دستگاه‌های قبلی ظرفیت شناسایی این آلاینده وجود ندارد که در هماهنگی با سازمان ملی استاندارد مقرر شد اندازه‌گیری این آلاینده در دستگاه‌های جدید اندازه‌گیری شود. میرزاییقمی با بیان اینکه تست کدرسنجی در مراکز معاینه فنی خودروهای سنگین انجام می‌شود، تصریح کرد: دستگاه‌های جدید برای خودروهای سنگین این تست‌ها را انجام می‌دهند تا تحلیلی درباره آلایندگی داشته باشیم. اگر قرار است برنامه‌ای برای کاهش آلودگی هوا در تهران تدوین شود، باید بر‌اساس داده‌ها و تحلیل‌ها باشد. او با بیان اینکه گیربکس خودروهای جدید عمدتا دو دیفرانسیل و اتوماتیک است، یادآور شد: دستگاه‌های جدید قابلیت تست این خودروها را دارند؛ درحالیکه در گذشته تا زمانی که راننده اعلام نمی‌کرد، امکان اطلاع از دو دیفرانسیل بودن گیربکس خودروها وجود نداشت و تست‌ها باعث صدمه به گیربکس می‌شد که شکایاتی هم به دنبال داشت اما دستگاه‌های جدید، این خودروها را شناسایی و سپس تست می‌کنند.
مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهرداری تهران با اعلام اینکه دستگاه‌های جدید با اینکه خرید خارجی است اما مشکلی برای ما ایجاد نکرده است، یادآور شد: شرکت دانش‌بنیان این خریدها را انجام داده‌اند و مشکلی بابت ضمانت آن نداریم و سه سال گارانتی وجود دارد. نصب این دستگاه‌ها در مراکز ما اهمیت داشت و باید برنامه‌ریزی به گونه‌ای انجام می‌شد که خدمت‌رسانی به شهروندان با اختلال مواجه نشود. پیش‌بینی این بود که تست دستگاه‌ها تا هفت ماه زمان ببرد که نهایتا پنج ماه زمان برد و در این ایام خدمات‌رسانی مختل نشد. میرزاییقمی با بیان اینکه سوخت بنزین برای خودروهای سبک و سوخت دیزل برای خودروهای سنگین استفاده می‌شود، گفت: تست دستگاه‌ها بر مبنای سوخت بنزین بود اما در دستگاه‌های جدید قابلیت سنجش سی‌ان‌جی و ال‌پی‌جی نیز وجود دارد که سلامت تمام سوخت‌ها تست شود.
او با اعلام اینکه یکی از معضلات حمل‌ونقلی شهر تهران موتورسیکلت‌ها هستند، تصریح کرد: تعداد کل مراجعات در سال ۱۴۰۲ تنها ۸۲۳ دستگاه بود اما بر‌اساس آمار پلیس راهور چند میلیون موتورسیکلت در تهران داریم، بنابراین سال قبل در هماهنگی با پلیس طرحی برای معاینه فنی موتورسیکلت‌ها به اجرا درآمد. بر‌اساس‌آن معاینه فنی پرتال برای اولین بار با همکاری یک شرکت دانش‌بنیان طراحی شد و سه دستگاه در شهر تهران ساخته و نصب شد. میرزاییقمی با بیان اینکه بیشترین تردد موتورسیکلت‌ها در منطقه ۱۲ بود، گفت: در سه نقطه معاینه فنی موتورسیکلت انجام شد و تعداد مراجعات به هشت‌هزار‌و ۹۵۲ دستگاه موتورسیکلت رسید و به نوعی در دو ماه آمار مراجعه ۱۱ برابر شد. مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهرداری تهران گفت: برنامه‌ریزی کردیم که این دستگاه‌ها در دیگر مراکز نیز نصب شود. اینکه آمار ما ۱۱ برابر شده، نشان می‌دهد که راکبان علاقه‌مند به تست معاینه فنی هستند. او افزود: ۷۶ درصد از موتورسیکلت‌هایی که مراجعه کردند، توانستند معاینه فنی دریافت کنند که شامل موتورهایی بود که در تست اولیه عیوب ظاهری نداشتند.
میرزاییقمی با بیان اینکه نوبت‌دهی مراکز معاینه فنی در سامانه شهرزاد انجام می‌شد، یادآور شد: در انتهای سال قبل برخی مراکز تا ساعات پایانی شب فعال بودند و در ایام تعطیلات نوروز، غیر از دو روز همه مراکز ما مشغول به خدمات‌رسانی بودند. او ادامه داد: کسانی که مشمول معاینه فنی برتر می‌شوند، می‌توانند از تخفیف ۲۰ درصدی در عوارض طرح ترافیک برخوردار شوند.
میرزاییقمی اعلام کرد: بیش از ۳۰ درصد از خودروهای تیبا، کوییک، ساینا، پراید و پژو ۴۰۵ با عمر کمتر از چهار سال در تست‌های اولیه مردود شدند. او با بیان اینکه ۴۰ درصد از خودروها به مراکز معاینه فنی خارج از تهران مراجعه می‌کنند، یادآور شد: حتی تاکسی‌های خودمان هم به مراکز معاینه فنی تهران مراجعه نمی‌کنند و به خارج از تهران می‌روند. مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهرداری تهران همچنین یاد آور شد: بیش از ۳۹ درصد خودروهای تیبا با عمر کمتر از چهار سال به علت نقص فنی در مراجعات اولیه مردود شده‌اند. بیشترین مردودی‌ها مربوط به تیبا با ۳۹ درصد، کوییک با ۳۸ درصد، پراید با ۳۶ درصد، ساینا با ۳۴ درصد و پژو ۴۰۵ با ۳۱ درصد است. در ادامه مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، در واکنش به این گزارش گفت: حداقل کاری که می‌شود کرد، این است که در وهله اول تاکسی‌ها و بعد دیگر خودروهایی که در تهران تردد می‌کنند، از مراکز معاینه فنی تهران، گواهی بگیرند و حتی برخی از خودروها معاینه فنی ندارند و باید پلیس فکری به حال آنها کند و درباره معاینه فنی موتورسیکلت‌ها نیز آمار و ارقام به هم نمی‌خورد.
این در حالی است که ۲۰ درصد آلودگی هوا برای این موتورهاست، اما معاینه فنی آنها جدی گرفته نمی‌شود و باید فکری به حال آن کرد و باید درباره برقی‌شدن موتورسیکلت‌ها نیز فکری کنیم. او با تأکید بر اینکه این گزارش را بدهید تا به قوه قضائیه بدهیم، اضافه کرد: معافیت چهار‌ساله خودروهای داخلی از معاینه فنی زیاد است و به نظر نمی‌رسد خودروسازان بخواهند اصلاحی داشته باشند و برای خودشان می‌سازند و می‌فروشند و باید از طریق مجلس و وزارت کشور این موضوع را پیگیری کرد و باید از وزارت کشور پرسید که چرا خودروهای تهرانی از بیرون شهر معاینه فنی می‌گیرند؟ وزارت کشور باید بررسی کند. جعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران نیز پس از ارائه گزارش مدیرعامل ستاد معاینه فنی و با اشاره به اهمیت ایمنی و سلامت شهروندان گفت: جان و سلامت مردم اولویت ماست.
اگر کنترل‌ها در حوزه معاینه فنی خودروها به درستی انجام نشود، آلودگی هوا و ناایمنی در ترددها ادامه خواهد داشت. گزارش‌های تحلیلی مقدماتی نشان می‌دهد برخی خودروها با توجه به نوع و سن، مشکلاتی جدی از‌جمله در سیستم ترمز دارند. این مسائل شوخی‌بردار نیست. باید به‌صراحت اعلام شود کدام خودرو و از کدام خودروساز دارای نقص ایمنی است تا بلافاصله اقدامات قضائی برای توقف تولید آن خودرو انجام شود. تشکری‌هاشمی با انتقاد از پایین‌بودن مراجعه به مراکز معاینه فنی گفت: تنها ۳۴ درصد خودروها به مراکز معاینه فنی تهران مراجعه می‌کنند. درحالیکه شاخص‌های کنترل در تمام مراکز یکسان است، اما برخی مراکز با صدور برگه‌های غیر‌قانونی معاینه فنی، سلامت مردم را به خطر انداخته‌اند. وزارت کشور باید داده‌های سامانه سینفا را دریافت و مراکز مجاز معاینه فنی را مشخص کند.
اگر این اقدام انجام شود، دیگر نیازی به مراجعه به شهرستان‌ها برای گرفتن معاینه فنی نخواهد بود. او همچنین بر لزوم استفاده از دوربین‌های پلاک‌خوان در سطح شهر تأکید کرد و گفت: نمی‌توان همچنان با شیوه‌های سنتی، مأمور در خیابان‌ها مستقر کرد. دوربین‌ها باید خودروهای فاقد معاینه فنی را شناسایی و اطلاعات را به پلیس ارسال کنند. مهدی اقراریان نیز با بیان اینکه نمایندگان مردم تهران در مجلس در قبال تهران وظیفه دارند و باید این موضوعات را پیگیری کنند و می‌توانند از وزیر و... سؤال کنند، گفت: باید علاوه بر ارسال نامه به قوه قضائیه، با خود خودروسازان نیز نامه‌نگاری کنیم. ناصر امانی در واکنش به گزارش مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهرداری تهران خطاب به چمران گفت: این گزارش نشان می‌دهد مسئله معاینه فنی در تهران به‌طور جدی رها شده است.
بر‌اساس قانون هوای پاک، وظایف شهرداری در‌خصوص معاینه فنی خودروها به وضوح مشخص شده است؛ با‌این‌حال، آمار ارائه‌شده از سوی شهرداری، همچون هشت هزار موتورسیکلت معاینه‌شده در مقابل حدود چهار میلیون موتورسیکلت در تهران، به وضوح نشان‌دهنده ناتوانی در کنترل این مشکل است. این عدد به‌گونه‌ای است که عملا می‌توان گفت سیستم معاینه فنی در تهران در وضعیت رهاشدگی کامل قرار دارد. او با بیان اینکه حدود چهار میلیون موتورسیکلت در تهران وجود دارند که بدون معاینه فنی، بدون کلاه‌کاسک و بدون رعایت قوانین ابتدایی راهنمایی و رانندگی در سطح شهر تردد می‌کنند، تأکید کرد: درحالیکه هر موتورسیکلت فرسوده معادل پنج خودرو آلایندگی ایجاد می‌کند، این موضوع به‌شدت بر افزایش آلودگی هوا تأثیرگذار است. امانی ادامه داد: یکی از مواردی که در گزارش آقای قمی به آن اشاره شده، کوتاهی آشکار شهرداری تهران در زمینه کنترل آلایندگی ناشی از موتورسیکلت‌ها و خودروهاست. مراکز معاینه فنی باید تحت نظارت شهرداری عمل کنند، اما متأسفانه در این زمینه اقدام مؤثری انجام نمی‌شود. حتی برخی از تاکسی‌ها که وابسته به شهرداری هستند، معاینه فنی را در خارج از تهران انجام می‌دهند که این خود نشان‌دهنده ضعف سیستم معاینه فنی در داخل شهر است.
به گفته این عضو شورا، آقای قمی در گزارش خود اشاره کرده‌اند که دستگاه‌هایی به ارزش یک میلیون دلار از خارج کشور وارد شده‌اند که به نظر می‌رسد این موضوع می‌تواند وابستگی کشور به واردات را تقویت کند. درحالیکه شرکت‌های دانش‌بنیان باید به‌طور مستقل توانایی تولید تجهیزات مورد نیاز را داشته باشند، این واردات می‌تواند به یک مشکل تبدیل شود.
