ماجرای ورود روسیه به میدان گازی چالوس چیست؟
تحلیلگر مؤسسه بین‌المللی داده‌های انرژی کپلر گفت: در حال حاضر، حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد از تولید گاز ایران از میدان پارس جنوبی تأمین می‌شود که در برخی فازها کاهش تولید را تجربه کرده است.
تحلیلگر مؤسسه بین‌المللی داده‌های انرژی کپلر گفت: در حال حاضر، حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد از تولید گاز ایران از میدان پارس جنوبی تأمین می‌شود که در برخی فازها کاهش تولید را تجربه کرده است. بنابراین کشف احتمالی در چالوس باید به اندازه‌ای بزرگ باشد که توسعه پرهزینه آن توجیه‌پذیر باشد و حجم کافی برای بازار پرمصرف داخلی ایران تأمین کند. همایون فلکشاهی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره ارزیابی کشف و برداشت احتمالی از ذخایر گازی در خزر اظهار داشت: اگر واقعا میدانی به نام چالوس کشف شود، ایران احتمالا به فناوری خارجی برای توسعه آن نیاز خواهد داشت. طبق گزارش‌ها، این ساختار در منطقه‌ای از دریای خزر قرار دارد که عمق آب در آن به حدود هزار متر می‌رسد و میانگین عمق نیز چیزی بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ متر است.
با اینکه شرکت ملی نفت ایران در دو دهه گذشته توان فنی خود را بهبود داده، اما تاکنون هیچ میدان گازی در آب‌های عمیق توسعه نداده است. به عنوان مثال، میدان گازی پارس جنوبی در عمقی حدود ۶۰ متر قرار دارد. علاوه بر این، توسعه چنین میدانی بسیار پرهزینه است، آن هم در شرایطی که منابع مالی محدود است و شرکت ملی نفت اولویت‌های دیگری دارد. بنابراین اگر واقعا میدانی کشف شود، به احتمال زیاد ایران برای توسعه آن به همکاری خارجی نیاز خواهد داشت. حتی ممکن است عملیات اکتشاف به نتیجه نرسد یا به کیسه‌های کوچک گاز ختم شود که ارزش توسعه نداشته باشد. تحلیلگر مؤسسه بین‌المللی داده‌های انرژی کپلر توسعه مشترک میدان گازی چالوس توسط ایران، چین و روسیه را در حد شایعه دانست و گفت: این موضوع فعلا فراتر از یک گمانه‌زنی بی‌اساس نیست.
او درباره نیاز به کشورهای خارجی برای برداشت و توسعه میدان نفت و گاز در آب‌های عمیق تصریح کرد: با توجه به اینکه ایران همچنان تحت تحریم‌های ثانویه آمریکا قرار دارد، بعید است شرکت‌های خارجی، حتی شرکت‌های چینی، حاضر به ورود به چنین پروژه‌ای شوند. چراکه این شرکت‌ها در پروژه‌هایی در خاورمیانه یا آمریکای لاتین سهام دارند و نمی‌خواهند با تحریم‌های آمریکا مواجه شوند؛ زیرا این مسئله توانایی‌شان برای دسترسی به سیستم مالی آمریکا را محدود می‌کند. شرکت‌های روسی احتمال بیشتری برای مشارکت دارند، به‌ویژه چون این پروژه در دریای خزر است، اما حتی این هم با موانع زیادی روبه‌روست. از طرفی، با توجه به شرایط فعلی ایران، گاز تولیدی احتمالا صرف مصرف داخلی خواهد شد، بنابراین برای روسیه سود چندانی ندارد. همچنین رسیدن به توافق مالی که هر دو طرف را راضی کند، کار ساده‌ای نیست. البته روسیه در گذشته در پروژه‌هایی مانند مصر یا اقلیم کردستان عراق مشارکت داشته، چون معمولا علاقه‌مند به داشتن سهمی در پروژه‌هایی است که ممکن است رقیب صنعت گاز خودش شوند. اما به هر روی این منطق دیگر مثل گذشته کاربردی ندارد؛ چون صادرات گاز روسیه به اروپا تقریبا متوقف شده است.
فلکشاهی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه ایران تاکنون هیچ میدان دریایی در آب‌های عمیق توسعه نداده، نیاز به ساخت یا واردات تجهیزات خاص حفاری و تأسیسات تولیدی دارد. شرکت‌های روسی و چینی چنین فناوری‌هایی دارند، اما چالش اصلی برای ورود آنها به پروژه‌ای در ایران، همان تهدید تحریم‌های آمریکا و نبود توجیه اقتصادی، به‌ویژه با توجه به قیمت پایین گاز در داخل ایران است.
