بیماران در منگنه اقتصاد ناکارآمد دارو و درمان

علیرضا چیذری*

واقعیات بازار دارو در ایران تکان‌دهنده است. براساس گزارشی که دکتر محمدرضا واعظ مهدوی، رئیس انجمن اقتصاد سلامت ایران، ارائه داده است، نزدیک به ۳۰ درصد از بیماران هنگام تهیه نسخه از داروخانه، دارو را تهیه نمی‌کنند.

برخی نمایندگان مجلس ازجمله آقایان دکتر اسحاقی و دکتر جمالیان که عضو کمیسیون بهداشت هم هستند، از کیفیت پایین برخی از دارو‌ها و تجهیزات پزشکی ساخت داخل می‌گویند. این گزارش‌ها هم تکان‌دهنده است و هم باید برای زنجیره تأمین دارو خجالت‌آور باشد و هم اینکه شنیدنش برای هر آدم قائل به آدمیت و هر طبیب قسم‌خورده و با وجدانی، کنار‌آمدن با این مسئله دشوار است.

جالب اینکه مطابق منویات نظام سلامت، در طرح سلامت بنا بود که درمان مردم رایگان شود و این طرح تا آنجا توسعه پیدا کند که از بیمه درمان دولتی ACA در آمریکا یا همان Obama Care پیشی بگیرد. هرچند که از همان ابتدا مشخص بود که چاه ویل سلامت در ایران به این راحتی پر نمی‌شود.

به هر تقدیر اندیشه ایجاد درمان رایگان بیماران به بازار آزاد دارو تغییر جهت داد و بازار دارو و درمان کشور را به سمتی برد که حتی برای آمریکا به‌عنوان مهد سرمایه‌داری ناملموس است.

بر‌اساس‌این سیاست‌گذاری‌های نظام سلامت کشور به سمتی رفت که فرمان حمایت از بیمار را رها کرده و قیمت دارو و تجهیزات را به دست ارز آزاد و بازار بی‌هویت سپرد و سیاست‌گذاران ارزش پول ملی را رها کردند و با مشورت کم‌خردان تعرفه گمرکی واردات دارو را به بهانه حمایت از تولید داخلی بالا بردند و از آن سو مهلت ۱۵‌ماهه برای بازگشت ارز حاصل از صادرات قائل شدند. این اتفاق افسار قیمت ارز را به دست صادرکننده سپرد و خرید تجمیعی و تضمینی از پیچ سِفت‌کُن‌های بازار به اسم حمایت از تولید کردن و رقابت را از بین بردن و قیمت‌گذاری دستوری کار را به جایی رساند که برخی بیماران به دلیل هزینه‌های بالای دارو و درمان، رنج بیماری را به تن بخرند و از درمان صرف‌نظر کنند.

آنجا جالب است که وزیر عزیز بهداشت ما که خود یک پزشک خیر سلامت است، این مهم را فراموش کرده است.

آنجا جالب‌تر است که رئیس‌جمهور محترم ما که یک پزشک با نیم‌قرن سابقه طبابت و فردی برخاسته از قشر متوسط جامعه است، به این مورد کمتر توجه دارد.

به‌عنوان یک ایرانی دردمند و رئیس یکی از ستادهای مردمی انتخابات ریاست‌جمهوری که مردم را تشویق به صداقت و مردمی‌بودن و رشادت دکتر پزشکیان کردم و به‌عنوان یکی از حامیان وزارت دکتر ظفرقندی، به خود حق می‌دهم که نقاد این وضعیت با تمام وجود باشم.

درهای اتاق وزیر محترم بهداشت را به تصور حاشیه، بر دلسوزان و دل‌سوختگان بستن و مشورت از نابخردانی گرفتن که اندیشه‌ جز تجارت تولیدنمای خود و شرکا نداشتند، نتیجه‌اش این است که دردمندانه درمان از سبد هزینه برخی خانوار حذف شود و معیشت سخت کفاف هزینه گزاف دارو و درمان را ندهد.

بر‌اساس‌این به دولت محترم و وزارت بهداشت یادآوری می‌کنم که سیاست‌های در پیش گرفته‌شده در حوزه سلامت و دارو هیچ تناسبی با عدالت اجتماعی ندارد و دولت با مشورت با کارشناسان و خبرگان و نه ذی‌نفعان وضع موجود، به ریل خدمت به مردم نجیب و شریف بیمار این کشور برگردد که هزینه دارو کمرشان را شکسته و گرانی تجهیزات پزشکی نیز به‌زودی درمان‌شان را مختل می‌کند.

* محقق و رئیس انجمن تأمین

 و تولید تجهیزات پزشکی و دارویی