لحظات نفس گیر

شرق: بالگرد حامل رئیس‌جمهوری و هیئت همراهش در صعب‌العبورترین منطقه ورزقان دچار سانحه شد. خبری که در ابتدا با «فرود سخت» هلیکوپتر حامل رئیس دولت منتشر شد و با گذشت زمان و داغ‌شدن شایعه‌ها به احتمال سقوط تغییر یافت. دیروز بعد از بهره‌برداری از سد «قیزقلعه‌سی» در نقطه صفر مرزی که با حضور الهام علی‌اف انجام شد، بالگرد حامل رئیسی و هیئت همراه در منطقه شمال آذربایجان شرقی از دسترس خارج شد. در پی این حادثه، اخبار متناقضی مبنی بر سقوط یکی از سه هلیکوپتر کاروان رئیس‌جمهور در فضای مجازی منتشر شد، که فارس در واکنش به این اخبار ماجرای سقوط هلیکوپتر را تکذیب و عنوان کرد: «هلیکوپتر به‌خاطر شرایط جوی بد و مه‌گرفتگی شدید مجبور به فرود اضطراری شده است و رئیس‌جمهور و کاروان همراهش که امام جمعه تبریز و استاندار آذربایجان شرقی نیز بودند، زمینی به سمت تبریز حرکت کردند» اما زیرنویس شبکه خبر از وقوع حادثه برای یکی از بالگردهای همراه رئیس‌جمهور در سفر به آذربایجان شرقی خبر داد و‌‌ در زیرنویس تکمیلی نوشت «تلاش تیم‌های امدادی برای رسیدن به محل حادثه ادامه دارد». همانند شبکه خبر، خبرگزاری تسنیم هم از ماجرا روایتی متفاوت از فارس ارائه داد، تسنیم نوشت: «برخی همراهان رئیس‌جمهور در این بالگرد توانسته‌اند تماسی با مرکز برقرار کنند و بدین جهت امیدواری برای پایان این حادثه بدون تلفات جانی افزایش یافته است». تسنیم افزود: «در این کاروان، سه هلیکوپتر حضور داشته‌اند که دو هلیکوپتر که برخی وزرا و مسئولان در آن حضور داشته‌اند، سالم به مقصد رسیده‌اند. شنیده شده است آیت‌الله آل‌هاشم امام جمعه تبریز و امیرعبداللهیان وزیر خارجه نیز در هلیکوپتر حامل رئیس‌جمهور حضور داشتند». در این بین اخبار غیررسمی هم از مصدومیت تعدادی از همراهان رئیسی خبر می‌دادند که به یکباره با گذشت زمان، اخبار رسمی از وقوع یک اتفاق ناگوار برای هلیکوپتر حامل رئیس دولت و وزیر امور خارجه خبر داد. جو نامساعد و جغرافیای خاص منطقه، عملیات شناسایی و امداد و نجات را با چالشی جدی مواجه کرد و همین امر نگرانی‌ها را افزایش می‌داد.

در همان ساعات اولیه معاون عمرانی استانداری آذربایجان شرقی درباره خبر سقوط بالگردی که گفته می‌شود رئیس دولت هم در آن بوده است، به شبکه «شرق» گفت: «من هنوز به محل حادثه نرسیده‌ام و از جزئیات حادثه اطلاعی ندارم». ذاکری با بیان اینکه محل حادثه نزدیکی ورزقان است، ادامه داد: «سه بالگرد بوده که دوتای آن به سلامت به زمین نشسته و یکی از آنها سقوط کرده است». او با تأکید به اینکه هنوز در مسیر رسیدن به محل حادثه است، گفت: «با توجه به اینکه هنوز به محل حادثه نرسیده‌ام، از تعداد و مشخصات مصدومان احتمالی و علت و ابعاد دقیق حادثه اطلاعی ندارم».

با گذر زمان و نامشخص‌بودن شرایط رئیس‌جمهوری و تیم همراه نگرانی‌ها افزایش یافت، هرچند تیم‌های امدادی با سرعت برای کمک‌رسانی اعزام شدند اما شرایط جوی و مه سنگین مانع مهمی برای کمک‌رسانی بود و در ساعات پایانی روز خبرنگار اعزامی شبکه خبر در گزارشی میدانی در تشریح آخرین وضعیت بالگرد رئیس‌جمهور گفت: به شدت هوا مه‌آلود است و کار امداد و نجات با سختی انجام می‌شود. شرایط دست به دست هم داده است تا هنوز اطلاع موثقی از محل سقوط و حادثه‌ای که برای بالگرد رئیس‌جمهور رخ داده است، به دست ما نرسد. گروه‌های جدید امدادی و کوهنوردان برای یافتن محل بالگرد رئیس‌جمهور آمدند و همه امکانات فراهم است. به دلیل بدی شرایط جوی جست‌وجوها را نمی‌توان با بالگرد انجام داد و با شرایط جوی امکان پرواز بالگردها وجود ندارد و این عملیات باید به صورت زمینی انجام شود و این مسئله باعث شده عملیات با مشکل و کندی مواجه شود».

در این بین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح هم از حضور نیروهای مسلح، ارتش، سپاه و فرماندهی انتظامی از همان ساعات اولیه در منطقه خبر داد و افزود: «از همه امکانات، تجهیزات و ظرفیت‌های ارتش، سپاه و فرماندهی انتظامی برای امدادرسانی و جست‌وجوی بالگرد رئیس‌جمهور استفاده شود».

به گزارش اسکان‌نیوز سخنگوی هلال‌احمر هم در اواخر روز گفت: «گزارش‌های نهاد‌های امنیتی ناقص است؛ هیچ تضمینی از سالم بودن یا نبودن هلیکوپتر وجود ندارد. شرایط جوی و آب‌وهوایی در محل حادثه این‌قدر بد است که سه مأمور امداد ما نیز مفقود شده‌اند».

‌نگرانی از سلامتی رئیس‌جمهوری و هیئت همراه، علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان را به واکنش واداشت. او نوشت: «امروز پس از دیدار دوستانه با ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، خبر فرود اضطراری بالگرد حامل هیئت عالی ایرانی موجب نگرانی شدید شد. دعای ما از خداوند متعال با رئیس‌جمهور ابراهیم رئیسی و هیئت همراه وی است. جمهوری آذربایجان به عنوان کشوری همسایه، دوست و برادر آماده ارائه انواع حمایت‌ها می‌باشد». «شارل میشل» رئیس شورای اروپا نیز در واکنش به گزارش‌ها درباره سانحه برای بالگرد حامل «سیدابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهور ایران گفت که اتحادیه اروپا از نزدیک این وضعیت را رصد می‌کند. در سلسله واکنش‌ها به حادثه؛ سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که ایالات متحده «از نزدیک گزارش‌ها مربوط به فرود سخت بالگرد حامل رئیس‌جمهور و وزیر خارجه ایران را دنبال می‌کند». کاخ سفید هم اعلام کرد که «رئیس‌جمهور آمریکا در جریان گزارش‌ها درباره سانحه بروزیافته برای بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران قرار گرفته است».

حتی اسکای‌نیوز عربی مدعی شد: «جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا با قطع تعطیلات خود به کاخ سفید بازگشت تا گزارش‌های فوری درباره حادثه بالگرد رئیسی را دریافت کند».

در این بین السودانی نخست‌وزیر عراق با ابراز نگرانی از حادثه گفت به وزارت کشور، هلال‌احمر عراق و سایر مقامات ذی‌صلاح دستور می‌دهد تا توانایی‌های موجود در اختیار جمهوری اسلامی ایران را برای کمک به جست‌وجوی هواپیمای رئیس‌جمهور ایران که در شمال ایران ناپدید شده است، ارائه دهند.

آصف علی زرداری؛ رئیس‌جمهور پاکستان هم گفت: «از اخبار پیرامون حادثه هلیکوپتر حامل رئیس‌جمهور ایران و وزیر امور خارجه این کشور نگران هستیم». «محمد شهباز شریف» نخست‌وزیر پاکستان نیز با ابراز نگرانی از حادثه بالگرد رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و همراهان وی، گفت که دعا و آرزوهای ما برای رئیسی و همه ملت ایران است.

ارمنستان هم حادثه بالگرد برای رئیس‌جمهور ایران را شوکه‌کننده خواند. وزارت خارجه ارمنستان هم اعلام کرد که «این کشور از اخبار منتشره از ایران شوکه شده است». این وزارتخانه افزود: فکر و دعاهای ما با رئیس‌جمهور رئیسی، وزیر خارجه امیرعبداللهیان و دیگرانی است که حضور آنها در بالگرد گزارش شده است. ایروان تأکید کرد: «درحالی‌که عملیات نجات ادامه دارد، ارمنستان به عنوان یک همسایه دوست و نزدیک ایران آماده ارائه تمام حمایت‌های لازم است». وزارت خارجه عربستان هم اعلام کرد «این کشور با نگرانی شدید آنچه را که در رسانه‌ها درخصوص بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران و هیئت همراه منتشر شده است دنبال می‌کند». ریاض در ادامه تأکید کرد «عربستان بر حمایت خود از جمهوری اسلامی ایران در این شرایط سخت و همچنین آمادگی برای ارائه هر گونه کمک مورد نیاز ایران، تأکید می‌کند». وزارت امور خارجه ترکیه هم اعلام کرد: «تحولات درخصوص سقوط بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران را با نگرانی دنبال می‌کنیم، امیدواریم رئیس‌جمهور ایران و همراهانشان سلامت باشند». شبکه ۱۳ اسرائیل هم در گزارشی تأمل‌برانگیز، هرگونه ارتباط با حادثه بالگرد حامل رئیسی با اسرائیل را رد کرد. سخنگوی وزارت خارجه قطر هم در واکنش به سانحه بالگرد رئیس‌جمهور اعلام کرد: «کشور قطر آماده هرگونه حمایت در جست‌وجوی هواپیمای رئیس‌جمهور ایران است». اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه هم در پیامی گفت: «از اینکه رئیس‌جمهور ایران، برادرم ابراهیم رئیسی و هیئت همراهش دچار سانحه هلیکوپتر شدند، بسیار متأسفیم. مایلم اعلام کنم که ما به عنوان همسایه این حادثه را از نزدیک و در تماس و هماهنگی کامل با مقامات ایرانی دنبال می‌کنیم و آماده ارائه هرگونه حمایت لازم هستیم. اینجانب از طرف ملتم بهترین آرزوهای خود را برای مردم و دولت همسایه، دوست و برادر ایران می‌رسانم و امیدوارم هر چه زودتر خبرهای خوشی از رئیس‌جمهور و هیئت همراه دریافت کنم». ‌در نهایت با تاریک‌شدن هوا، خبرنگار اعزامی صداوسیما به منطقه گفت: «جست‌وجو ادامه دارد اما هوا تاریک شده و باران نیز می‌بارد. عملیات امداد و نجات سخت است. بارندگی باعث شده جاده‌های منتهی به محل احتمالی حادثه گل‌‌آلود و صعب‌العبور شود. امکان رفتن به محل احتمالی حادثه با خودرو نیست». این اخبار در حالی منتشر می‌شد که خبرگزاری تسنیم از شناسایی محل فرود سخت هلیکوپتر رئیس دولت خبر داد.

رئیس اتاق عملیات هلال‌احمر هم به صداوسیما گفت: «چهار تیم به مختصاتی که سازمان هوا و فضا از محل وقوع حادثه داده است، نزدیک شده‌اند اما به‌ دلیل وضعیت آب و هوا و مسیر به سختی کارشان پیش می‌رود». در میان اخبار حضور امدادگران مشخص شد که سه نفر از وزرا نیز به منطقه اعزام شده‌اند و تسنیم با تأیید این خبر نوشت: «وزرای نفت، راه و شهرسازی‌ و نیرو هم‌اکنون در محل سانحه برای بالگرد رئیس‌جمهور حضور دارند و وزیر کشور نیز پس از حضور در تبریز بلافاصله جلسه ستاد مدیریت بحران را تشکیل داده و پیگیر امور هستند.

علیرغم سردی هوا، بارش باران و صعب‌العبور بودن منطقه، جست‌وجوی تیم مردمی و امدادی با قدرت ادامه پیدا کرد و گفته شد چهار تیم امدادی در مختصات احتمالی سانحه در حال جست‌وجو هستند». فرمانده سپاه عاشورا هم در خبری گفت: «گردان‌های امام علی، امام حسین و بسیجیان حوزه‌های شهری و روستایی از چهار شهرستان ورزقان، اهر، تبریز و جلفا به منطقه اعزام شده‌اند». با شروع تاریکی و افزایش نگرانی‌ها، خبری مبنی بر تعطیلی خطبه‌خوانی در حرم رضوی منتشر شد که رئیس مرکز ارتباطات آستان قدس با تکذیب آن گفت: «مراسم شب ولادت امام رضا علیه‌السلام با محوریت توسل و دعا برای رئیس‌جمهور محترم و همراهانشان در حرم مطهر رضوی ادامه دارد، خطبه شب ولادت نیز در حال و هوای دعا و طلب دفع بلا برگزار شد». همچنین در حرم رضوی هم‌زمان با برپایی نماز جماعت برای سلامت رئیس‌جمهور و همراهانش دست به دعا برداشته و آیه شریف «أَمَّنْ یجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَیکشِفُ السُّوءَ» را یک‌صدا تلاوت کردند. همچنین قرائت دعای توسل در کلاس تفسیر سیدحسن خمینی برای سلامتی رئیس‌جمهور و همراهانش انجام شد. در ادامه مراسم‌های شب میلاد امام رضا(ع)،حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی دیشب، در دیدار جمعی از خانواده‌های سپاهیان پاسدار که به مناسبت شب میلاد امام هشتم برگزار شد، با ابراز تأثر از حادثه نگران‌کننده برای رئیس‌جمهور محترم و همراهان ایشان گفتند: «امیدواریم خداوند متعال رئیس‌جمهور محترم و مغتنم و همراهان ایشان را به آغوش ملت برگرداند. همه برای سلامت این جمع خدمتگزار دعا کنند. ملت ایران نگران و دلواپس نباشند، هیچ اختلالی در کار کشور به وجود نمی‌آید».

با ادامه تلاش امدادگران و نیروهای مستقر، واکنش‌های چهره‌های شناخته‌شده داخلی هم به حادثه ادامه داشت و علی لاریجانی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در این لحظات، برای سلامتی جناب آقای رئیسی و همراهان همه دست به دعا برداریم...». حسن روحانی رئیس‌جمهور پیشین هم در پیامی برای رئیسی و هیئت همراه آرزوی سلامتی کرد. آذری‌جهرمی نیز نوشت: «در این شب عزیز میلاد حضرت رضا علیه السلام، همه‌ با هم برای سلامتی آقای رئیسی و همراهانشان دعا کنیم. خداوند بزرگ نگاهدار ایران و مردمانش باشد». همچنین 

سید‌محمد خاتمی در پیامی گفت: با نگرانی در این شرایط خاص کشور ، اخبار نگران کننده در مورد سقوط بالگرد رئیس‌جمهور محترم و همراهان را پیگیری و برای سلامت ایشان و همراهان دعا می‌کنم. با ادامه جست‌وجو‌ها برای یافتن محل فرود سخت هلیکوپتر، این حادثه به خبر اول رسانه‌های دنیا تبدیل شد.

«فواد ایزدی» کارشناس امور بین‌الملل در صداوسیما گفت: «جایگاه جمهوری اسلامی در دنیا طوری است که تأثیرگذار است و در دنیا مطرح است. رئیس‌جمهور ایران حادثه‌ای برای بالگرد ایشان اتفاق افتاده تبدیل به خبر اول دنیا می‌شود. این موضوع برای همه کشورها مانند ایران نیست و رسانه‌های بین‌المللی واکنش گسترده‌ای را نشان دادند». رئیس جبهه اصلاحات هم با ابراز نگرانی از حادثه نوشت: «نگران و پیگیر خبر حادثه پیش‌آمده برای بالگرد حامل آقای رئیسی هستم. برای ایشان و همراهانشان آرزوی سلامتی دارم». با توجه به اهمیت حادثه، فرمانده پایگاه ششم‌ رزمی هوانیروز نیز در واکنش به اخبار امدادرسانی گفت: «بالگردهای پایگاه ششم رزمی هوانیروز تبریز مطابق دستور جهت انجام عملیات امدادی در منطقه ورزقان حضور پیدا کردند. ‌‌این بالگردها‌ به‌ همراه گروه امدادی از ساعات اولیه به محل سانحه بالگرد کاروان همراه رئیس‌جمهور اعزام شد. متأسفانه به‌علت نامساعدبودن شرایط جوی در انجام عملیات ناموفق ماند». در حالی که نگرانی‌ها رو به افزایش بود؛ معاون اجرائی رئیس‌جمهور که به منطقه رفته بود، با خبر خوشی در قاب تلویزیون حاضر شد و گفت: «در چند نوبت با یکی از سرنشینان هلیکوپتر و یکی از کادر هلیکوپتر ارتباط برقرار شده‌ است. به نظر می‌رسد حادثه سختی نبوده است. تا شعاع دوکیلومتری حادثه در حال پیگیری هستیم؛ امیدوارم خبر خوشی به مردم برسد».

‌در ادامه اخبار ضدونقیضی از رسیدن تیم امدادونجات به بالگرد حادثه‌دیده منتشر شد اما در نهایت تا تنظیم این گزارش خبر قطعی از آخرین وضعیت تیم رئیس دولت سیزدهم  منتشر نشد.