چگونه در برابر اخبار منفی از روان خود مراقبت کنیم؟

لازم نیست همه چیز را بخوانید و ببینید، خبرنگارها با راستی‌آزمایی، بدون انتشار تصاویر دلخراش، یک رویداد را برایتان شرح خواهند داد.

اخبار منفی از مرگ‌ومیرهای شوک‌برانگیز تا تأثیر گرانی‌های روزمره بر بدنه زندگی مردم و شهروندان، هر کدام به نوعی در روحیه خوانندگان یا بینندگان این خبرها تأثیر خواهد داشت. بسیاری برای مراقبت از روان خود سعی می‌کنند به طور کامل در بی‌اطلاعی به سر ببرند و عده‌ای دیگر تعادلی را برای خود انتخاب می‌کنند و بر اساس آن از وضعیت جامعه مطلع می‌شوند.

در این یادداشت چند راهکار برای مقابله با اخبار منفی در نظر گرفته و بر این تأکید شده که خبرهای هولناک بر سلامت جسمی و روانی تأثیر منفی دارد. لازم نیست حتما به صورت مستقیم درگیر فجایع طبیعی یا حوادث و حملات مرگبار باشید تا آثار منفی آن را احساس کنید.

در دورانی که ما از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به بدترین فجایع انسانی، دسترسی سریع، نامحدود و بی‌قید‌و‌بند داریم، خودمان باید خبرهایی را که به ما می‌رسد کنترل کنیم تا بتوانیم روان سالم داشته باشیم.

اما در دنیایی که شبانه‌روز در معرض اخبار بد هستیم، تأثیر روانی این حجم زیاد تراژدی را چگونه کنترل کنیم؟

اگر خبرهای روزانه شما را ناراحت می‌کند، با کسانی که به آنها اعتماد دارید حرف بزنید. مهم است که آنچه شما را نگران کرده با دیگران تقسیم کنید. 

به یاد داشته باشید ناراحتی، نگرانی و عصبانیت از خبرهای بد کاملا طبیعی است. شما تنها فردی نیستید که تحت تأثیر این اخبار ناراحت می‌شوید.

به احساس بد خود از دنبال‌کردن خبرهای منفی اجازه بروز بدهید تا بتوانید با آن کنار بیایید و آن را پشت سر بگذارید.

کارهایی انجام دهید که شما را خوشحال ‌می‌کند. فیلم یا سریال مورد علاقه‌تان را ببینید، ورزش کنید یا با دوستانتان وقت بگذرانید تا اثر منفی اخبار بد روی شما کمتر شود.

سعی کنید در اخباری که دنبال می‌کنید تعادل را رعایت کنید. اگر یک خبر ناراحت‌کننده می‌خوانید، بعد از آن خبری بخوانید که شما را امیدوار می‌کند.

اگر برای مثال ویدئویی از اجساد قربانیان یک حادثه، یا بدتر از آن صحنه کشته‌شدن یک انسان در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود، یادتان باشد که لازم نیست حتما آن تصاویر را ببینید. حتی اگر می‌خواهید در جریان خبرها قرار بگیرید، روزنامه‌نگارها قبلا کار سخت را برای شما انجام داده‌اند و با دیدن این ویدئوها و راستی‌آزمایی آنها، بدون انتشار تصاویر دلخراش، آخرین رویدادها را برای شما گزارش می‌کنند.

شما نمی‌توانید همه مشکلات جهان را حل کنید و دنیا را نجات دهید، پس سعی کنید بر وضعیت روانی خودتان مسلط شوید. تلویزیون را خاموش کنید، فیس‌بوک و توییتر و تلگرام را برای مدتی قطع کنید و موبایلتان را شب‌ها به رختخواب نبرید.

سعی کنید بفهمید که دقیقا کدام خبرها بیشتر شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از اخباری که تأثیر منفی بیشتری روی شما دارد فاصله بگیرید. اگر با واکنش‌های روانی خود در برابر خبرها بهتر آشنا باشید، راحت‌تر می‌توانید عادت‌های خود در پیگیری خبرها را تغییر دهید. دکتر حسین رجایی، روان‌پزشک و کارشناس علوم سیاسی، با اشاره به اینکه «آگاهی از رویدادهای جهان اطراف همیشه مفید است» توصیه کرده است که مخاطبان «تعادل را در پیگیری خبرها رعایت کنند تا شادی غیرواقع‌بینانه یا اضطراب بیش از حد نداشته باشند».

برای خیلی از ما در معرض اخبار نبودن گزینه عملی نیست، به‌ویژه در فضای زندگی مدرن امروز که خبرهای سیاسی و اقتصادی رابطه مستقیم با زندگی روزمره دارند. اما مسئله آن است که ما تأثیر رویدادهای خبری را بر زندگی روزانه خود دست بالا می‌گیریم، برای اینکه تصور می‌کنیم ثبات زندگی ما را از بین می‌برند. به همین دلیل است که برای حفظ ثبات زندگی و آرامش ذهنی خود، وسواس‌گونه به دنبال پیگیری خبرهایی هستیم که عمدتا در زمره اخبار منفی دسته‌بندی می‌شود.

وسواس پیگیری اخبار ما را نسبت به آینده نامطمئن می‌کند و همین موضوع باعث اضطراب می‌شود. با توجه به اینکه رویدادهای آینده در هر حال ناشناخته است، پیگیری وسواس‌گونه خبرها به ما این حس را می‌دهد که اوضاع جهان روز به روز بدتر می‌شود.

دکتر حسین رجایی در رابطه با تأثیرات روانی اخبار منفی گفته است: «بر اساس نظریه روحیه‌محور در روان‌شناسی، افرادی که مضطرب هستند خودشان بیشتر تمایل دارند به دنبال خبرهای اضطراب‌آور بروند و به همین دلیل تصور می‌کنند که حجم این خبرها در رسانه‌ها زیاد است».

با وجود آنکه به محض رخ‌دادن رویدادهای ناگوار، بخش بزرگی از پوشش خبری رسانه‌ها به آن اتفاق اختصاص می‌یابد و تقریبا همه مردم درباره آن حرف می‌زنند، به یاد داشته باشید احتمال کمی وجود دارد که آن اتفاق برای شما یا اعضای خانواده و دوستانتان رخ دهد.

خبرهای منفی ممکن است باعث شود تصور کنیم دنیا روز به‌ روز تاریک‌تر می‌شود. باید تلاش کنیم تا با مصرف عامدانه خبرهای مثبت، در مقابل این تصور بایستیم.

وقتی باور کنیم دنیا رو به قهقرا می‌رود، این موضوع بر تصمیم‌گیری‌های روزمره و همچنین رویکرد سیاسی ما تأثیر منفی دارد؛ حتی اگر در باور به اینکه دنیا هر روز جای بدتری می‌شود در اشتباه باشیم.

استیون پینکر، روان‌شناس و متخصص علوم شناختی، در پژوهشی که بر اساس اقتصاد، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و تاریخ بشر انجام داده است، می‌گوید انسان امروز در دنیایی زندگی می‌کند که نسبت به قرن‌های گذشته خشونت کمتر و رفاه و امنیت و سلامت بیشتری را تجربه می‌کند. در واقع زندگی بشر نسبت به قرن‌های گذشته روند رو به پیشرفتی داشته است، تنها نکته آن است که با توجه به پیشرفت صنعت ارتباطات، امروز فجایع بیش از گذشته در مقابل چشمان ما هستند.

اگر با پیگیری خبرهای روزمره احساس درماندگی می‌کنید، حداقل می‌توانید مطمئن باشید آدم بی‌تفاوتی نیستید و به رنج انسان‌ها اهمیت می‌دهید. توصیه روان‌شناسان آن است که تلاش کنید احساس ناراحتی و درماندگی از خواندن خبرهای منفی روزمره، مانعی برای انجام کارهای مثبت نباشد.