بنی‌اعتماد نام ممنوعه در سازمان سینمایی
توقیف، ممنوع‌الکاری و حذف سه کلیدواژه‌ای است که این روزها درباره فعالیت‌های فرهنگی تکرار می‌شود. از این روند می‌توان ارزیابی کرد که محدودیت‌های بیشتر برای سیاست‌گذاری جدید در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حال اعمال و انجام است.
توقیف، ممنوع‌الکاری و حذف سه کلیدواژه‌ای است که این روزها درباره فعالیت‌های فرهنگی تکرار می‌شود. از این روند می‌توان ارزیابی کرد که محدودیت‌های بیشتر برای سیاست‌گذاری جدید در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حال اعمال و انجام است.
اجازه ساخت فیلم به بنی‌اعتماد داده نشد
سینماگرام از اجازه‌ندادن برای تولید فیلم به رخشان بنی‌اعتماد خبر داده است. تیرماه 1400 بود که خبر رسید قرار است رخشان بنی‌اعتماد پس از هشت سال، فیلمی سینمایی با نام «مه‌گرفتگی» بسازد و فیلمی که قرار بود یک فیلم اجتماعی و متفاوت در سینمای ایران باشد و اغلب بازیگران این فیلم از بازیگران تئاتر باشند و چند نفر از بازیگران سینما در نقش‌های کوتاه در آن حضور پیدا کنند، پیش‌بینی شده بود فیلم در نیمه دوم سال 1400 کلید بخورد. آبان 1400 بود که محمد خزاعی به‌عنوان رئیس سازمان سینمایی انتخاب شد و پس از دیدار با نمایندگان مجلس اعلام کرد. رئیس سازمان سینمایی با بیان اینکه مردم دوست دارند فیلم سالم ببینند و تلاش خواهیم کرد که این خواسته برآورده شود، گفت: «ما مخالف فیلم در حوزه‌های سیاسی یا ژانرهای دیگر نیستیم؛ اما دیگر در میان آثار تولیدی، فیلم مبتذل نخواهیم داشت. اگرچه سازمان سینمایی الان با انبوهی از تولیدات دپو‌شده مواجه است که باید مشکلات و اشکالات آنها مدیریت شود؛ اما در دولت جدید هیچ مجوزی برای ساخت فیلم‌های سخیف و مبتذل صادر نمی‌کنیم». او با بیان اینکه در زمینه صدور مجوز ساخت و اکران با هنرمندان شفاف خواهیم بود، ادامه داد: «اگر طرحی دارای ایراد است، در صورت اصلاح کامل، مجوز ساخت خواهد گرفت و با این روش دیگر کارگردان و سازندگان فیلم بعد از ساخت اثر گرفتار موانع و آسیب نمی‌شوند». شاید این نکته و تجربه ابوالحسن داودی، کارگردان با‌سابقه سینمای ایران، درباره این اظهار‌نظر درخور‌توجه است که گفته بود: «تجربه نشان داده که در بعضی تفکرات سیاسی خاص، خیلی نمی‌توان بر مبنای درک عالمانه افراد یا بر‌اساس دانش و نظرگاه‌شان تصمیم گرفت؛ چرا‌که گاهی افراد مأمور هستند تا یک‌سری رفتارهای سیاسی و فکرهای خاص را اجرا کنند؛ به‌همین‌دلیل معتقدم این تأکید و دستورالعمل بیشتر می‌تواند تحمیل یک سلیقه سیاسی باشد تا یک روشمندی مدیریتی فرهنگی یا اجتماعی». حالا دیگر به‌راحتی می‌توان این تجربه را به صورت عینی دریافت؛ چرا‌که در مدت 10 روز گذشته فیلم «برادران لیلا» توقیف شد و به رخشان بنی‌اعتماد نیز مجوز تولید داده نشد. در گزارشی که ایسنا دیروز از روند دریافت مجوزها ارائه داده بود، مشخص شد از 30 خرداد تاکنون 23 درخواست برای ساخت فیلم سینمایی و غیرسینمایی ارائه شده است؛ اما خبری از اسامی آشنا جز شهاب حسینی، فرزاد مؤتمن و یکی، دو نفر دیگر نبود. در واقع در مرور این اسامی بیش از هر چیز اسم‌های ناآشنای تهیه‌کننده‌ها به چشم می‌آید که نشانه‌ای از سابقه کاری آنها در ساخت فیلم‌های سینمایی به‌سختی پیدا می‌شود. این‌طور که به نظر می‌رسد، روند ارگانی‌شدن تهیه فیلم‌ها یا در واقع «تحمیل یک سلیقه سیاسی » روز‌به‌روز بیشتر عیان می‌شود.
توقیف 6 تئاتر در 4 ماه
این محدودیت‌ها در عرصه نمایش نیز به شکل دیگری خود را نشان داده است. آن‌طورکه ایسنا گزارش داده است، در چهار ماه گذشته شش تئاتر یا به طور کامل یا موقت توقیف شده‌اند. این نمایش‌ها عبارت بودند از: «خونین‌زار»، «آن سوی آینه»، «مخاطب»، «شب شک»، «دختران بابا آنتون»، «و چند داستان دیگر». برخی از این نمایش‌ها مانند «خونین‌زار» با 150 اجرا و 9 بار بازبینی به توقیف کامل رسیدند، آن‌طورکه خبرگزاری صبا از قول کارگردان شب شک گزارش داده است، حذف نام «نوید محمدزاده» به‌عنوان تهیه‌کننده شرط اجرای نمایشی است که برای چهارمین دوره قرار بود روی صحنه برود. نمایش‌های دیگر نیز هر‌کدام در میانه اجرا، چند روز متوقف می‌شوند تا دوباره مورد بازبینی قرار گیرند. در‌این‌میان نحوه اعلام توقیف هم عجیب است. به گزارش ایسنا ابتدا شورای نظارت و ارزشیابی، بدون اطلاع به گروه یا سالن، رأسا به سایت فروش بلیت اعلام می‌کرد که جلوی فروش بلیت نمایش مد‌نظرش گرفته شود؛ اما در ادامه و بعد از بازتاب این رویه در جامعه تئاتری، این روند تغییراتی کرد و حالا شورای نظارت به سالن هم اطلاع می‌دهد که نمایشی خاص توقیف شده است. بااین‌حال هنوز دلیل توقیف بعضی از نمایش‌ها و همین‌طور نهاد توقیف‌کننده برای خانواده تئاتر جای سؤال دارد. نباید فراموش شود زحمات چندماهه گروه نمایش در کنار ضرر و زیان مالی آسیب بسیاری به دست‌اندرکاران این هنر می‌زند.
