۷ توصیه راهبردی رئیس مرکز پژوهشهای مجلس درباره امور نخبگان
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس هفت توصیه راهبردی درباره امور نخبگان ارائه کرد. بابک نگاهداری، رئیس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، در گزارشی با ارائه هفت توصیه راهبردی، بر اهمیت جذب و نگهداشت نخبگان تأکید کرد.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس هفت توصیه راهبردی درباره امور نخبگان ارائه کرد. بابک نگاهداری، رئیس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، در گزارشی با ارائه هفت توصیه راهبردی، بر اهمیت جذب و نگهداشت نخبگان تأکید کرد. این توصیهها به شرح زیر هستند:
۱- جذب و نگهداشت نخبگان یک اولویت ملی حیاتی است و باید در دستور کار ویژه نظام حکمرانی در حوزههای مختلف قرار گیرد. نظام علم و فناوری کشور به تنهایی امکان و ظرفیت حل این ابرچالش را ندارد. نخبگان اهرم اصلی اقتصاد دانشبنیان و قدرت نرم کشور هستند.
۲- نگهداشت نخبگان وابسته به عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. امیدآفرینی برای رفع مشکلات کشور، ارتقای کیفیت حکمرانی، شایستهسالاری واقعی در انتخاب مدیران کشور، فراهمسازی بستر مشارکت اجتماعی نخبگان، بهینهسازی وضعیت اشتغال دانشآموختگان برتر دانشگاهها، رفع فساد و تعارض منافع، فراهمسازی فرصت اثرگذاری و خدمت به کشور برای نخبگان، بهبود وضعیت داخلی و ارتقای کیفیت و پویایی علمی در نظام آموزشی عالی از سازوکارهای مؤثر در جذب و نگهداشت نخبگان است.
۳- سیاستگذاری و راهبری امور نخبگان در کشور نیازمند افزایش ضمانت اجرائی مصوبات، تسریدادن مشوقهای بدنه دولتی به بخش خصوصی، استقرار حمایتهای دائمی و بسترسازی فرصتهای اثرگذاری برای نخبگان، نخبهپروری به جای حامیپروری و غلبه تسهیلگری و تنظیمگری بر تصدیگری در فعالیتها و خدمات بنیاد ملی نخبگان است.
۴- در تدبیر امور نخبگان باید هم به نیروهای رانشی و دافعه داخلی و هم به نیروهای جاذبه و کششی خارج از کشور توجه کرد. در یک دهه گذشته قدرت دستمزد متخصصان کشور بیش از ۲۵۰ درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر پیشنهادهای شغلی کشورهای مختلف به نخبگان ایرانی با حقوق چندبرابری افزایش چشمگیری یافته است. مهاجرتهای داخلی نخبگان به پایتخت و کلانشهرها با کاهش علقه و عاطفه فرد نسبت به محیط زندگی، زمینهساز مهاجرت خارجی آنها شده است. شکلگیری شبکههای اجتماعی نخبگان ایران و خارج از کشور در کنار تبلیغات روزافزون مؤسسات مهاجرتی، کشش خارجی قابل توجهی برای نخبگان داخلی ایجاد کرده است.
۵- خروج بیبازگشت نخبگان از کشور، تبعات سنگینی همچون پایینآمدن میانگین هوش و استعداد جامعه فعلی و نسلهای آینده، کاهش سرعت پیشرفت و توسعه کشور و تضعیف امنیت ملی را به همراه خواهد داشت. برخی ارزیابیها خسارت سالانه ناشی از خروج سرمایههای فکری کشور را بیش از سه برابر درآمدهای نفتی کشور برآورد میکنند.
۶- ایجاد پویش ملی پیشرفت ایران و رفع حداکثری موانع برای مشارکت نخبگان داخل و خارج کشور برای تحقق این پویش ملی میتواند راهگشا باشد. تعریف چرخه خدمت به اعتلای کشور میتواند ظرفیت همافزایی نخبگان داخلی و خارجی را به همراه داشته باشد. فعالسازی شبکه کارآمد و مؤثر برای ارتباط با نخبگان و متخصصان ایرانی در ۱۰ کشور با جمعیت مهاجر بالای ایران و تعریف انواع همکاریهای علمی و فنی با متخصصان خارج از کشور راهگشا خواهد بود.
۷- حاصل هویتبخشی به جوانان و نخبگان ایجاد تعلق خاطر است. از بین رفتن حس تعلق، تسهیلگر مهاجرت نخبگان است. تهاجم فرهنگ فردگرای غربی از یک سو و ضعف نظام تعلیم و تربیت از سوی دیگر از نظام ذهنی و هویتیبخشی از جوانان کشور گسستهایی بین هویت دینی و ملی، هویت فردی و جمعی و فرهنگ رسمی و غیررسمی ایجاد کرده است. تحول جدی در نظام تربیتی و هویتیابی دانشآموزان کشور، امری ضروری است تا با تقویت حس تعلق به مردم و جامعه و ترجیح خدمت به کشور به جای منافع فردگرایانه، شاهد ماندگاری بیشتر نخبگان در آینده باشیم.