شهرهایی که جام جهانی را ندیدند

ملی‌پوشان فوتبال ما توانستند با زحمت فراوان بار دیگر در جام جهانی حضور داشته باشند. این باعث افتخار مردم و کشورمان در شرایط عادی است. تمام شهرهای جهان وقتی تیم‌های ملی‌شان وارد جام جهانی می‌شوند به شکل‌های مختلف این رویداد و اتفاق را مورد توجه قرار می‌دهند؛ از قراردادن تصاویر اسطوره‌های فوتبال در سطح شهر تا آذین‌بندی و تبلیغات و تابلوهایی برای گرامیداشت و یادآوری خاطرات خوش گذشته. این پدیده بسیار مهمی است که تیم فوتبال کشوری بتواند در جام جهانی شرکت کند و در مورد ایران که قرار است در برابر تیم‌هایی مثل انگلیس و آمریکا بازی کند، ورزشکاران ما نیاز به حمایت دارند.

اما با وجود فاصله اندکی تا آغاز جام جهانی، ما در شهرمان نشانه‌هایی از توجه به این اتفاق و فرصتی برای گرامیداشت تیم ملی فوتبال نمی‌بینیم. انگار که شهر ما تهی از علائمی برای بزرگداشت حضور در جام جهانی است، تهی از تصاویر اعضای تیم ملی است؛ آن‌هم در شهرهای کشور ما که فوتبال در میان دختران و پسران بیش از هر ورزشی علاقه‌مند و هوادار دارد. بی‌توجهی به این رویداد جهانی می‌تواند به نوعی نشانگر نبود ارتباط بین مدیران و مردم باشد؛ به‌ویژه در این شرایط سخت که شهرها و کشور ما به نوعی در اعتراض به سر می‌برند و در جای‌جای شهر اعتراضات اجتماعی انجام شده است.

وجود نشانه‌ها و نمادهایی از فوتبالیست‌های حاضر در جام جهانی در شهر می‌تواند فرصتی برای برقراری ارتباط بین همشهریان و هم‌وطنان باشد و پیام‌هایی از امید را در بین شهروندان ایجاد کند. متأسفانه با کم‌توجهی به این امر، به نظر می‌رسد شهر به سوی سکون رفته و نه راهی به پیش می‌برد و نه راهی برای اصلاح در نظر دارد.

هرچند مردممان در شرایط روحی خوبی به سر نمی‌برند و کشورمان در غم از دست دادن عزیزانش است، اما شاید توجه به چنین رویدادی بتواند کمی حال عمومی را بهتر کند و نمایش تصاویر اسطوره‌های فوتبال بتواند همدلی بین مردم را بیشتر کند.

به نظر می‌رسد توجه به این دوره جام جهانی و این رویداد مهم ورزش جهان، کمترین دغدغه مدیریت شهری بوده است. تنها نمادی که اکنون در سطح شهر تهران دیده شده، کاپ جام جهانی بود که در میدان آزادی نصب شده است. در نهایت به نظرم می‌رسد احتیاج به یک تغییر و بازنگری نسبت به اتفاقات ملی در سطح شهر داریم. اگر شهر از آن مردم است، هر رویداد مهم ملی و جهانی برای ما با‌اهمیت است و باید نمادهایی از آن را مورد توجه قرار دهیم و راهی برای ایجاد ارتباط و همدلی برقرار کنیم. شاید اگر می‌توانستیم کارناوال‌هایی برای بدرقه بازیکنانمان داشته باشیم، شاید اگر تلویزیون‌های بزرگ در سطح شهر برای نمایش فوتبال قرار می‌دادیم و حضور جمعی شهروندان برای تماشای مسابقات ملی را در میادین و ورزشگاه‌ها ممکن می‌کردیم، فرصت‌های بیشتری برای هویت ملی فراهم می‌شد. شاید می‌توانستیم از این فرصت همدلی برای گذر از این بحرانی که درگیرش هستیم، به نحو بهتری سود ببریم. رویدادهای ملی و جهانی قادر هستند به دلیل حس همبستگی مشترک میان مردم، فرصتی برای تعامل میان مردم و حاکمیت ایجاد کنند تا بستری برای گشایش ارتباط و باورپذیری مطالبات مردم فراهم آورند. به‌ویژه در شرایطی که بسیاری در تلاش بودند تا تیم ملی ایران نتواند در جام جهانی شرکت کند، بی‌توجهی نمایندگان شهری به این قضیه دامن زده است و با این عدم توجه به نظر می‌رسد مدیران هم تمایلی به حضور تیم ملی در جام جهانی ندارند. در‌حالی‌که این جوانان نمایندگان کشورمان و مردممان هستند و توانستند در این رقابت جهانی جمعی و ملی حضور داشته باشند. از سوی دیگر توجه به این رویداد فرصتی است برای پاسخ‌گویی مسئولان و برنامه‌ریزان به خواسته‌ها و اعتراضات مردمی و کاهش التهابات اجتماعی و پاسخ‌گویی به مطالبات شهروندان. فرصت خوبی است برای اینکه روحیه ملی را در قالب پاسخ‌گویی به خواسته‌های معترضان افزایش دهیم و فرصتی را برای رفع ناتفاهم‌ها و ناتوانی‌ها فراهم خواهد کرد. وقتی مردم در نقاطی اشتراک و انسجام دارند، قادرند باب گفت‌وگو را با هم باز کنند و فرصت دیده‌شدن و دیدن را ایجاد کنند. اگر مدیریت شهری از این رویداد بهره بگیرد و شرایطی را فراهم کند تا مردم در آن مشارکت کنند، شهر را به دست مردم بدهد تا بتوانند با استفاده از ظرفیت‌های خودشان جام جهانی را در شهرها و محلات تعریف کنند، بستری برای کاهش خشونت و گفت‌وگو باز می‌شود. مدیریت شهری می‌تواند از این فرصت بهره بگیرد و درهای تعامل را با معترضان و آسیب‌دیدگان باز کند تا شهر رنگ تازه‌ای بگیرد. تصویرگری از اسطوره‌های فوتبال ایران و جهان و زنان فوتبالیست در این رویداد فرصتی دوباره است. البته مطالبات مردم بیش از این موارد است، اما شاید بتواند راه گفت‌وگو را باز کند البته به شرط آنکه بخواهیم.