حذف زنان از دادگاهها
مجمع عمومی سازمان ملل متحد دهم مارس ۲۰۲۱ را بهعنوان روز جهانی قاضی زن نامگذاری کرده است. این نامگذاری چهار ماه پیش از استقرار طالبان در افغانستان بود.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد دهم مارس ۲۰۲۱ را بهعنوان روز جهانی قاضی زن نامگذاری کرده است. این نامگذاری چهار ماه پیش از استقرار طالبان در افغانستان بود. با رویکارآمدن امارت اسلامی طالبان در افغانستان، قضات زن در این کشور از کارکردن و تأمین غذای خانوادههایشان منع شدهاند و با تهدیدات جدی مواجه هستند. حالا دیگر نام و نشانی از قاضی زن در دستگاه قضائی حکومت طالبان وجود ندارد. به گزارش بیبیسی از زمانی که طالبان در تابستان ۲۰۲۱ برای بار دوم کنترل افغانستان را به دست گرفت، درمجموع بیش از ۲۰ دستور صادر شده که محدودیتهایی اعمالشده بر زنان را بیشتر و بیشتر کرده است. این اقدامات را میتوان در چهار حوزه تقسیم کرد: محرومیت از سیاست، محدودیت حضور یا فعالیت در فضای عمومی، ممنوعیت ادامهتحصیل و محدودیت در حق کار. حذف زنان از حیطه قضاوت یکی دیگر از تصمیمات آنهاست. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی ارشد حکومت طالبان، درباره حذف زنان از قضاوت گفته است: «زنان در حد آموزههای دینی اجازه فعالیت دارند، نه بیشتر از آن. او گفت: «درباره فعالیت قاضی زن باید بگویم که با آمدن امارت اسلامی دستگاه قضائی تجدید شده و تأمین حقوق اتباع افغانستان به شمول مرد و زن مکلفیت دستگاه قضائی است». به گزارش بیبیسی او افزود که بدون قضات زن نیز «به مشکلات و منازعات مرد و زن در محاکم رسیدگی میشود. بنا بر اصول شریعت اسلامی تصمیم اتخاذ میشود و امارت اسلامی هم مکلف است که دستگاه قضائی را بر اساس شریعت تنظیم کند. در حدی که شریعت اجازه میدهد، زنان نیز اجازه فعالیت دارند و در جایی که اسلام اجازه نمیدهد و شریعت اسلامی مانع کار آنها میشود، در آن بخشها حضور مرد کفایت میکند». عنایتالله، معاون سخنگوی (دادگاه عالی) حکومت طالبان دلایل دیگری ارائه کرد و گفت قاضیان زن درباره قوانین شرعی معلومات کافی ندارند و نمیتوانند فیصلههای درست صادر کنند. او گفت: «شریعت به زن اجازه نداده است در بخش قصاص و حدود قضاوت کند. دوم اینکه امارت اسلامی درباره فعالیت قاضی زن تصمیم نگرفته است، به این دلیل کار قاضیهای زن معطل است». سازمان ملل متحد در نخستین سالروز تجلیل از روز جهانی قضات زن اعلام کرد که افغانستان تحت تسلط طالبان دیگر هیچ قاضی زن ندارد. بر اساس آمار سازمان ملل در سطح جهان حتی در کشورهای اسلامی حدود ۴۰ درصد قضات دادگاهها را زنان تشکیل میدهد، اما پس از رویکارآمدن امارت اسلامی، تمام قاضیان و وکلای زن در افغانستان بیکار یا از کشور خارج شدهاند. رینا امیری، نمایند ویژه آمریکا در امور زنان افغانستان با اشاره به فعالیتهای قضات زن در افغانستان تأکید کرده است «جهان باید قضات زن افغان را فراموش نکند» و حمایت از آنها باید در اولویت اقدامات حمایتی باشد. او تأکید کرده است که به گفته خانم امیری، قضات زن در افغانستان با تهدید کسانی مواجهاند که در دولت پیشین آنها را پشت میلههای زندان فرستادهاند. پیش از این نشریه میلآنلاین گزارش داده بود که در تابستان سال ۲۰۲۱ میلادی بیشتر از ۵۰۰ قاضی زن از افغانستان خارج شدند. به نظر میرسد دادگاهها در افغانستان برای مدت طولانی از قاضی زن محروم خواهند بود، زنانی که در این بخش تخصص داشتند نیز کشور را ترک کردند و انگار قرار نیست طالبان به دختران اجازه دهد در بخش قضا آموزش ببینند.