زلزله سیاسی در واشنگتن

علی سالم- برای نخستین بار در تاریخ آمریکا، اکثریت قانون‌گذاران مجلس نمایندگان این کشور به طرحی رأی دادند که منجر به برکناری کوین مک‌کارتی، رئیس‌ جمهوری‌خواه این مجلس شد. تصمیم برای استیضاح کوین مک‌کارتی، به پیشنهاد مت گیتس (از نمایندگان جمهوری‌خواه ایالت فلوریدا و وفادار به دونالد ترامپ) گرفته شد که رهبری بلوکی از محافظه‌کاران تندرو در حزب جمهوری‌خواه را بر عهده داشت. تصمیم به این رأی‌گیری تاریخی پس از آن گرفته شد که به گفته منتقدانش، مک‌کارتی با دموکرات‌ها برای جلوگیری از تعطیلی دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا همکاری کرده بود. درحال‌حاضر پاتریک مک‌هنری، از کارولینای شمالی که به برکناری مک‌کارتی رأی منفی داده بود، به‌طور موقت جانشین او شده است. به این ترتیب، دوره کوین مک‌کارتی در مقام رئیس مجلس نمایندگان بدون هیچ تشریفاتی به پایان رسید و رهبر جمهوری‌خواهان به خود آمد و دید که رقیب دیرینه‌اش، مت گیتس، او را به‌سرعت مغلوب و سرافکنده کرد. اکنون مجلس نمایندگان دستخوش هرج‌و‌مرج است. هیچ رهبری نیست که روند صحن برای وضع قانون را مشخص کند، هیچ‌کس از جمهوری‌خواهان نیست که برنامه هفته‌های آتی را تعیین کند و هیچ‌کس نیست که در بحث بودجه با کاخ سفید و سنا، نماینده مجلس نمایندگان باشد. قرار نیست جمهوری‌خواهان انتخابات برای رهبر بعدی‌شان را پیش از هفته آینده آغاز کنند، زیرا بیش‌ازپیش روشن شده است که درحال‌حاضر هیچ‌کس در فراکسیون حمایت لازم برای پیروزی در انتخابات این سمت را ندارد. استیو اسکالیس و تام امر، رهبر اکثریت و ناظم پارلمانی، به‌ترتیب دو گزینه احتمالی جانشینی او در نظر گرفته می‌شوند اما هیچ‌کدام هنوز پیشنهاد رسمی نداده‌اند و گیتس روشن کرده است که مسیر پیش‌رو راحت نخواهد بود. وقتی خبرنگاران پس از رأی‌گیری، از گیتس که روی پله‌های کاخ کنگره بود، پرسیدند آیا او از رئیس‌جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان امتیازهایی درخواست خواهد کرد مشابه آنچه در ژانویه از مک‌کارتی گرفت، پاسخ گیتس مثبت بود. او همچنین در پاسخ به سؤال ایندیپندنت اشاره کرد که سعی می‌کند نمایندگان حزب جمهوری‌خواه را وادار کند مجموعه‌ای از رأی‌گیری‌ها درباره بودجه‌ را که احتمالا در سنا شکست می‌خورند، به‌سرعت پیش ببرند. او گفت: «فکر می‌کنم باید برویم و فرد دیگری را پیدا کنیم. آنچه مجلس نمایندگان را فلج کرده شکست رئیسش، مک‌کارتی است. آنچه مجلس نمایندگان را فلج کرد، نپذیرفتن لایحه‌های تخصیص بودجه بود». در این بین، مک‌کارتی شکست را پذیرفته است. این جمهوری‌خواه نماینده کالیفرنیا که با وعده‌های جسورانه روز را آغاز کرده بود تا در روندی فرسایشی در انتخابات ریاست مجلس نمایندگان برای دومین بار پیروز شود، درست مثل ژانویه، در طول روز اطمینانش به خوش‌شانسی رنگ باخت و سه‌شنبه را در حالی به پایان رساند که روشن کرد دیگر در انتخابات شرکت نخواهد کرد. او حتی مطمئن به نظر نمی‌رسید که اصلا در کنگره باقی خواهد ماند یا خیر و عصر سه‌شنبه به خبرنگاری در نشست مطبوعاتی‌اش گفت: «بررسی می‌کنم». هنوز روشن نیست پاتریک مک‌هنری جانشین موقت مک‌کارتی تا چه اندازه قدرت و اختیار دارد اما در نخستین اقدام به نانسی پلوسی، رئیس اسبق مجلس نمایندگان آمریکا اولتیماتوم داده است که دفتر خود را در کنگره تخلیه کند.

احتمالات   پیش‌رو

کنگره آمریکا قلمرویی ناشناخته است، از هر لحاظ. این موضوع بدیهی بود وقتی برخی خبرنگاران از جیمی راسکین، نماینده دموکرات و استاد قانون اساسی، پرسیدند در نبود رئیس مجلس نمایندگان، آیا آمریکا نفر سومی برای ریاست‌جمهوری دارد، راسکین متلک‌گو خندید و به خبرنگاران گفت فراکسیون جمهوری‌خواه حتما قبل از اقدام به برکناری مک‌کارتی، چنین سؤالی را در نظر گرفته‌ است. پاسخ ساده این است که مشخص نیست. در واقع اصلا مشخص نیست. تا جایی که حافظه یاری می‌کند، در هیچ مقطعی فراکسیون کنگره حزب اکثریت تا این اندازه دچار شکاف و اختلاف‌نظر نبوده است؛ به‌خصوص نه زمانی که در اکثریت است و سناریوهای متفاوتی ممکن است رخ بدهد. گزینه اول این است که در پی توافق با مت گیتس و متحدان محافظه‌کارش در مسائلی مانند تصویب لایحه‌های بودجه، امتیازهای تقسیم قدرت و... یک رئیس جدید هفته آینده راحت و بی‌دردسر انتخاب می‌شود. کنگره آمریکا درنهایت برمی‌گردد همان‌ جایی که در ژانویه شروع کرد، با وجود اینکه چهره‌ای جدید سکان‌دار کشتی است. گزینه دو هم این است که هفته آینده رئیس جدید به‌راحتی انتخاب نمی‌شود و در عوض نشست جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان در یک روند انتخاباتی ناخوشایند می‌افتد که در جلسات محرمانه فراکسیون و مطبوعات ادامه پیدا می‌کند. حمله‌های شخصی که آخر هفته گذشته آغاز شد، تشدید می‌شود و فراکسیون جمهوری‌خواه هفته را با اختلاف و تشتتی بیش از همیشه به پایان می‌رساند. دموکرات‌ها سعی می‌کنند حکیم جفریز را منصوب کنند و سراغ جمهوری‌خواهان میانه‌روی مخالف گیتس می‌روند تا به آنها ملحق شوند، نکته جالب هم این است که آنها از همین الان دارند ساز این حرکت را کوک می‌کنند.

گزینه سوم هم که باید در نظر داشت، این است که انتقام‌گیری گروه میانه‌روها در پیش باشد. در این سناریو، معلوم می‌شود غرولندهای خشمگین و نفرت‌آمیز پیرامون مت گیتس پس از شورش موفقیت‌آمیزش، بیش از آن است که کسی بتواند آن را مهار کند. فراکسیون جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان وارد جنگ علنی می‌شود. میانه‌روها پیشنهاد اخراج گیتس را پیگیری می‌کنند. گیتس که الان هم در فراکسیونش منفور است، اخراج می‌شود یا دست‌کم به‌زحمت جان به در می‌برد. میانه‌روها مسیری را ترسیم می‌کنند تا یک نفر از خودشان انتخاب شود و گروه کارزار انتخاباتی جو بایدن هم گوشه‌ای ساکت و بی‌سرو‌صدا نشسته است و با خیالی راحت نظاره‌گر این نزاع برای انتخاب رئیس مجلس نمایندگان است.

واقعیت امر این است که هرکدام از این سناریوها ممکن است و درحالی‌که قانون‌گذاران عصر سه‌شنبه راهی خانه شده‌اند، سخت می‌شود گفت کدام‌یک محتمل‌تر از بقیه است. آنچه بر گرفتاری‌‌های حزب جمهوری‌خواه می‌افزاید، این است که دونالد ترامپ، رهبر بالفعل این حزب، در این درگیری جانب کسی را نگرفت و در عوض در رسانه اجتماعی‌اش افراد دخیل را به‌دلیل کشمکش داخلی محکوم کرد. پس از اعمال نفوذ روی تقریبا تمام رقابت‌های مقدماتی مهم جمهوری‌خواهان در سال ۲۰۲۲، اکنون به نظر می‌رسد ترامپ تمایلی ندارد از سرمایه سیاسی خودش برای بالا‌کشیدن یک نامزد به جایگاه ریاست مجلس نمایندگان استفاده کند. جمهوری‌خواهان اکنون سرگردان مانده‌اند. به نظر می‌رسد تنها قطعیت موجود در مجلس نمایندگان این است که بیش از همیشه دچار اختلاف است؛ جمهوری‌خواهان به اعضای فراکسیون خودشان اعتماد ندارند، از احساسی که درباره دموکرات‌ها دارند بگذریم و حزب با این امید که اکثریتی تک‌رقمی را حفظ کند، دارد به سمت سال انتخابات می‌رود. در این میان، کوین مک‌کارتی گفته است که به دنبال ریاست دوباره نخواهد بود. او برای ۲۶۹ روز رئیس مجلس نمایندگان آمریکا بود. به گزارش فری‌بیکن، ‌مک‌کارتی پس از اینکه ۲۱۶ نماینده به برکناری او رأی مثبت دادند و ۲۱۰ نماینده نیز با آن مخالفت کردند، در جلسه پشت درهای بسته با جمهوری‌خواهان به چشم‌پوشی از ریاست دوباره مجلس اشاره کرد و گفت که خارج‌شدن او از صحنه به جمهوری‌خواهان امکان می‌دهد فورا یک نفر را انتخاب کنند. براساس این گزارش او در این جلسه گفته «اگر لازم باشد خود را قربانی می‌کند که در همان دور اول یک نفر انتخاب شود». به گزارش فری‌بیکن، انتظار می‌رود تا هفته آینده که جمهوری‌خواهان قصد دارند جلسه‌ای را برای انتخاب جانشین مک‌کارتی برگزار کنند، شرایط پرتنشی در مجلس نمایندگان حاکم باشد. برخی کارشناسان درباره دشواری انتخاب رئیس بعدی به شکاف جمهوری‌خواهان وفادار به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا و جمهوری‌خواهان دیگری اشاره می‌کنند که از رویکرد مک‌کارتی حمایت می‌کردند. مک کارتی می‌گوید که به جمهوری‌خواهان در حفظ اکثریت در سال ۲۰۲۴ کمک خواهد کرد. او گفت اگرچه در رأی‌گیری پیروز نشده است اما برای عقیده‌اش می‌جنگند و به مسئولیتی که داشته افتخار می‌کند.

گزینه‌ای   غیرمنتظره

پس از برکناری کوین مک‌کارتی، اکنون برخی از جمهوری‌خواهان با پیشنهادی غیرمنتظره، دونالد ترامپ را برای تصدی این پست پیشنهاد داده‌اند. بر اساس قوانین ایالات متحده لازم نیست که حتما رئیس مجلس نمایندگان آمریکا عضو این مجلس باشد اما تاکنون همه رؤسای پیشین، نماینده نیز بوده‌اند. تروی نلز، نماینده تگزاس در بیانیه‌ای گفت: اولین اقدام او بعد از تشکیل مجدد مجلس نمایندگان «این است که دونالد جی ترامپ را برای رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده معرفی کند». او گفت: «ترامپ، بزرگ‌ترین رئیس‌جمهور دوران زندگی من، سابقه اثبات‌شده‌ای در اولویت قراردادن آمریکا دارد و مجلس نمایندگان را دوباره عالی خواهد کرد». گرگ استیوب، عضو دیگر جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا نیز با انتشار مطلبی در شبکه اجتماعی X از این پیشنهاد حمایت کرد. هشت جمهوری‌خواه روز سه‌شنبه در کنار دموکرات‌های مجلس نمایندگان قرار گرفتند تا مک‌کارتی را از سمت خود به‌عنوان رئیس مجلس عزل کنند. بر اساس مقررات داخلی مجلس آمریکا، کوین مک‌کارتی، پس از اینکه به ریاست مجلس برگزیده شده باید لیستی محرمانه از افرادی تهیه می‌کرد که در صورتی که به هر دلیلی پست ریاست مجلس خالی شد، یکی از این افراد به‌صورت موقت در جایگاه ریاست مجلس قرار بگیرد. پس از برکناری مک‌کارتی مشخص شد که نام پاتریک مک‌هنری در صدر این لیست قرار دارد و او اکنون رئیس موقت مجلس نمایندگان آمریکا است. مک‌کارتی نیز به خبرنگاران گفت که دیگر برای ریاست مجلس نامزد نخواهد شد.