چه کسی به پاکو خمس گفت از ایران برود؟

 پاکو خمس، سرمربی مشهور و اسپانیایی تراکتور، از این تیم جدا شد تا مهم‌ترین اتفاق خبری لیگ برتر را به خودش اختصاص دهد. جدایی پاکو از تراکتور هم‌زمانی مهمی با شکست سنگین این تیم مقابل ذوب‌آهن داشت تا بسیاری به این نتیجه برسند که او به دلیل کسب نتایج ضعیف از تراکتور کنار گذاشته شده است. البته د‌راین‌بین تناقضات روشنی هم وجود داشت که برکناری خمس از تراکتور را باورپذیر نشان نمی‌داد. روشن‌ترین آنها اظهارات مسئولان باشگاه تراکتور بود که یکی پس از دیگری از این گفتند که خمس به خواست خودش از تراکتور جدا شده و باشگاه برنامه داشته تا انتهای فصل با او همکاری کند. البته آمار خمس در باشگاه تراکتور، حتی با درنظر‌گرفتن عملکرد ضعیفش در آخرین دیداری که روی نیمکت این تیم نشست هم نشان می‌داد که او مربی خوبی برای تبریزی‌ها بوده است. خمس از هفته دوازدهم فصل قبل جانشین قربان بردیف شد و 42 بازی این تیم را در لیگ برتر هدایت کرد. این تعداد بازی مشخص کرد که در عصر زنوزی، مالک باشگاه تراکتور، خمس اتفاقا یکی از مربیان با سابقه (!) تراکتور محسوب می‌شود. این باشگاه سابقه طولانی در قطع همکاری با مربیان ریز و درشت دارد؛ ولی کمتر پیش آمده که به یک مربی زمان زیادی دهد. البته پاکو بعد از فراز کمالوند و امیر قلعه‌نویی بیشترین زمان را روی نیمکت تراکتوری‌ها نشست و اتفاقا نتیجه بدی هم نگرفت. این مرد اسپانیایی در 42 بازی سرمربی تراکتور در لیگ برتر بود که در آن 23 برد، هشت تساوی و 11 شکست ثبت شد. او با میانگین 1.83 امتیاز در هر بازی پس از امیر قلعه‌نویی دومین مربی موفق تاریخ این باشگاه هم محسوب می‌شود؛ پس باور اینکه خمس از سوی باشگاه تراکتور برکنار شود، کمی غریب است. مرور اظهارات این مربی اسپانیایی در یکی، دو روز آخر حضورش در تبریز هم که واژه‌هایی مانند نگرانی خانواده را تکرار کرده، نشان می‌دهد خمس نه به دلیل مسائل فوتبالی؛ بلکه به دلیل اتفاقات رخ‌داده اخیر در فضای سیاسی ایران، تصمیم به ترک تبریز و در کل بازگشت به اسپانیا گرفته است. اگرچه افراد نزدیک به باشگاه تراکتور تلاش کرده‌اند این موضوع را چندان برجسته نکنند؛ ولی در گزارشی که به‌تازگی روزنامه «آس» اسپانیا منتشر کرده، به‌وضوح از این گفته شده که خمس و دیگر دستیاران اسپانیایی‌اش به دلیل درگیری بین ایران و اسرائیل، ایران را ترک کرده و به اسپانیا برگشته‌اند. این روزنامه اشاره کرده که خانواده خمس نگران شرایط موجود در منطقه بوده و خواسته‌اند تا پاکو به کارش در ایران پایان دهد؛ اما موضوع وقتی اهمیت پیدا می‌کند که پای سفارت اسپانیا به میان می‌آید. به قرار خمس با مشاوره سفارت اسپانیا در ایران تصمیم به ترک تبریز گرفته است. این موردی است که در گزارش اخیر رسانه‌های اسپانیایی هم به آن اشاره و عنوان شده که سفارت اسپانیا در خروج خمس از ایران کمک کرده است؛ پس مورد مشخص تا به الان اینکه خمس نه به خاطر شکست مقابل ذوب‌آهن و کسب نتایج بد؛ بلکه به دلیل نگرانی از شرایط موجود تصمیم گرفته به کارش در ایران پایان دهد؛ آن‌هم به صورت توافقی با باشگاه. این یکی هم از آن دست موضوعاتی است که محل سؤال است. در واقع اگر خمس تصمیم داشته یک‌طرفه به همکاری‌اش پایان دهد، چرا تراکتوری‌ها غرامت نگرفته هیچ؛ بلکه ظاهرا رقمی نزدیک به 300 هزار دلار هم تعیین کرده‌اند تا به این مرد اسپانیایی بدهند؟ اینجا باید بندهای قرارداد موجود را جست‌وجو کرد؛ بندی که پیش‌تر سابقه داشته با اصرار مربیان خارجی در قرارداد با تیم‌های ایرانی گنجانده شود که در صورت رخ‌دادن مواردی شبیه به آنچه چند روز اخیر رخ داد، قراردادشان را فسخ کنند و مزدشان را تا روزی که کار کرده‌اند، نه تا پایان قرارداد، دریافت کنند.

پاکو خمس تنها چهره فوتبالی مشهوری نیست که با توصیه یک سفارت خارجی در ایران تصمیم به ترک کشور می‌گیرد. پیش‌از‌این، یورگن لوکادیا، مهاجم هلندی باشگاه پرسپولیس هم مسیر مشابهی را طی کرد. او در شرایطی که با باشگاه پرسپولیس قرارداد داشت و بندی هم مبنی بر فسخ یک‌طرفه در قرارداد نداشت، به دلیل التهابات اجتماعی رخ‌داده در ایران، تصمیم گرفت پرسپولیس را ترک کند. در آن برهه مسئولان باشگاه پرسپولیس عنوان کردند این بازیکن به دلیل فیلترشدن شبکه‌های اجتماعی ایران را ترک کرده؛ ولی پست‌های مندرج در صفحات اجتماعی یورگن لوکادیا خبر از چیز دیگری می‌داد. پرسپولیس بعدها خبر از این داد که از لوکادیا به دلیل چنین رفتاری شکایت خواهد کرد. مسئولان این باشگاه سپس خبر دادند که شکایت‌شان از این بازیکن بجا دانسته شده و قرار بر آن شد تا لوکادیا به باشگاه پرسپولیس غرامت دهد؛ اتفافی که با اعتراض لوکادیا همراه شد.

حالا با مرور همین دو مورد در فوتبال ایران، مشخص می‌شود که سفارت‌های خارجی روی تصمیم بازیکنان و مربیان خارجی که به ایران سفر می‌کنند، اثرگذار هستند. همین سفارت هلند که در اتفاقات اخیر برای چند روزی ساختمانش در تهران را تعطیل کرد، پیش‌تر یورگن لوکادیا را تشویق به خروج از ایران کرده بود و حالا هم که طبق گزارش رسانه‌های اسپانیایی، مشخص شده سفارت اسپانیا در خروج پاکو خمس از ایران تأثیر زیادی داشته است. مواردی که البته با دلایلی که برای شهروندان آن کشورها توجیه‌پذیر است، انجام شده که دست‌کم درباره یورگن لوکادیا، منجر به صدور رأی علیه این بازیکن از سوی نهادهای قضائی فیفا شد.