مسئولیت چه کسی است؟
پس از وقوع چندین مورد مرگ و آسیب‌دیدگی بر اثر گرمازدگی در میانه تابستان امسال میان کارگران حوزه نفت، انرژی و پتروشیمی جنوب کشور که با گرمای بالای ۵۰ درجه دست‌وپنجه نرم می‌کنند، ایلنا با طرح این سؤال که آیا اساسا قرار است همه‌‌ساله اقدامی در این راستا از سوی مقامات و مسئولان مرتبط انجام پذیرد یا همچنان باید شاهد آن باشیم که کشته‌شدگان ناشی از گرما روبه‌فزونی گذاشته و از سوی شرکت‌ها «تکذیب» و از سوی مسئولان، «انفعال» در دستور کار باشد؟
شرق: پس از وقوع چندین مورد مرگ و آسیب‌دیدگی بر اثر گرمازدگی در میانه تابستان امسال میان کارگران حوزه نفت، انرژی و پتروشیمی جنوب کشور که با گرمای بالای ۵۰ درجه دست‌وپنجه نرم می‌کنند، ایلنا با طرح این سؤال که آیا اساسا قرار است همه‌‌ساله اقدامی در این راستا از سوی مقامات و مسئولان مرتبط انجام پذیرد یا همچنان باید شاهد آن باشیم که کشته‌شدگان ناشی از گرما روبه‌فزونی گذاشته و از سوی شرکت‌ها «تکذیب» و از سوی مسئولان، «انفعال»
در دستور کار باشد؟ نوشته است: بروز حوادث ناشی از گرمازدگی در تابستان که طی دو هفته اخیر فقط سه فقره آن رخ داده، تقریبا به پدیده‌ای عادی در جنوب کشور بدل شده است. این موضوع شاید برای بسیاری از کارگران ساختمانی پذیرفته شده باشد که نیمی از کل حوادث کار در این بخش رخ دهد، اما گسترش آمار مرگ ناشی از گرما در جنوب کشور برای کارگران (به‌ویژه در حوزه پترو‌پالایشی که صنعتی بسیار ثروتمندتر از هر حوزه دیگر است) امری بسیار جدیدتر و روندی کم‌سابقه محسوب می‌شود.
اخیرا نیز فوت یک کارگر در یکی از پتروشیمی‌های استان خوزستان حاشیه‌ساز شد؛ مرگی که به انکار شرکت مربوطه درباره گرمازدگی آن کارگر انجامیده و علت امر به سکته قلبی نسبت داده شد. روابط عمومی شرکت در حالی علت نهایی فوت را طبق گزارش پزشکی قانونی، مرگ بر اثر سکته قلبی ناشی از تنگی عروق عنوان می‌کند که در گذشته نیز بسیاری از شرکت‌های مشابه پیمانکار و نیمه‌خصوصی پرتعداد خطه جنوب کشور، وقوع مرگ‌ها را در استدلال‌های مشابهی ناشی از بیماری زمینه‌ای، سکته و... معرفی کردند. این شیوه البته در اصول کاری پزشکی قانونی کشور نباید وجود داشته باشد که علت نهایی و غایی مرگ عنوان شود.
احمد شجاعی، رئیس کل سابق سازمان پزشکی قانونی کشور، در اظهارنظری در این مورد گفت: در فرایند صدور گواهی فوت با نظر کارشناسی متخصصان و کارشناسان پزشکی قانونی، نظر کارشناسان باید شامل کلیه زنجیره حوادث منجر به آسیب یا بیماری و در نتیجه فوت شود. او افزود: برای مثال در زمینه اعلام نظر کارشناسی درباره فوت فردی که به میانجی ترس از یک رویداد یا گرمازدگی یا فشار فیزیکی دچار سکته قلبی می‌شود، درج کل فرایند منجر به فوت و سلسله حوادث بدون ابهام و با‌دقت لازم است و آوردن دلیل نهایی فوت (مثل بحث تنگی عروق و سکته قلبی) در گزارش کافی نیست. این اظهارنظر البته صرفا محدود به نظرات یک مدیر سابق نیست و در اسناد پروتکل‌های تدوین گزارش فوت توسط کارشناسان پزشکی قانونی نیز روشن و واضح است که از کل سلسله رویدادها سخن گفته می‌شود و از نظر قانونی نیز شرح حوادث باید به همان ترتیب فوق‌الذکر باشد. در اسناد ثبتی پزشکی قانونی که با پروتکل خاصی نگاشته می‌شود نیز چندین بار بر ضرورت قید مستند «سلسله و زنجیره وقایع» تأکید شده است.
به‌هرحال به نظر می‌رسد مسئولان نظارتی و همچنین کارفرمایان تمایل خاصی ندارند که آمارهای فوت از این قبیل به‌عنوان آمار مرگ ناشی از کار به رسمیت شناخته شود. شاید از تبعات آن واهمه دارند و شاید مانند آن چند شرکت معروف که آمار بالای خودکشی کارگران را داشتند، بخواهند از هر شیوه‌ای برای بی‌تقصیر نشان‌دادن خود استفاده کنند.
این تلاش‌ها در حالی انجام می‌شود که کارشناسان حوزه ایمنی و بهداشت حرفه‌ای نیز بارها تأکید کردند که مرگ بر اثر گرمازدگی، در دقایق آخر فرایندی مشابه با آنچه را در برخی گزارش‌های پزشکی قانونی مورد ادعا واقع شده، رقم می‌زند.
شهرام غریب، مدرس و کارشناس ارشد ایمنی صنایع که سال‌ها به‌طور تخصصی در صنایع حوزه انرژی جنوب کشور فعال است، در این زمینه تأکید می‌کند: قطعا از نظر علمی برای بسیاری از کارشناسان روشن است که مرگ بر اثر گرمازدگی در نهایت از مسیر فشار تنگی عروق و سکته قلبی می‌گذرد و برای مثال قرار نیست گزارشی وجود داشته باشد که فرد گرمازده از طریق بی‌آبی یا سکته مغزی فوت کرده باشد.
