فصلی تازه برای ایران در سوریه

‌شرق‌: جلسه علنی ‌روز گذشته مجلس، یک مصوبه مهم داشت و بهارستان‌نشینان بالاخره با کلیات و جزئیات گزارش کمیسیون اقتصادی درباره لایحه پیوست اصلاحی موافقت‌نامه تجارت آزاد بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عربی سوریه‌ موافقت کردند.

بعد از پایان نبرد و عملیات نظامی در مقابله با داعش‌ در سوریه، بحث بازسازی و حضور اقتصادی ایران مطرح شد. البته ایران در بسیاری از مواقع در منطقه از قافله بهره‌مندی اقتصادی جا مانده است و به همین خاطر برای رفع خلأهای موجود، موافقت‌نامه تجارت آزاد بین ایران و سوریه تنظیم و‌ نهایی شده است. طبق قانون، هر توافق‌نامه‌ای باید در مجلس به تصویب برسد که همین موضوع، توافق میان ایران و سوریه را به صحن علنی بهارستان برد؛ جایی که از یک سو جریان رادیکال فرصت را برای حمله دوباره به برجام مغتنم شمردند و نتیجه گرفتند هیچ توافق‌نامه‌ای لازم و ضروری نیست و از سوی دیگر نمایندگان اذعان کردند بعد از سال‌ها جنگ و هزینه و البته تقدیم شهدای ایرانی، اکنون وقت حضور پررنگ ایران در بازسازی و فعالیت اقتصادی در این کشور است و این حداقل سهم ایران از سال‌ها جنگ در سوریه خواهد بود.

بنابراین، طبق ماده‌واحده این لایحه، پیوست اصلاحی موافقت‌نامه تجارت آزاد بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عربی سوریه مشتمل بر یک مقدمه و شش ماده به شرح پیوست، تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود:

تبصره ۱- در اجرای این موافقت‌نامه و اصلاحات بعدی آن رعایت اصول ۷۷، ۱۲۵ و ۱۳۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران الزامی است.

تبصره ۲- از نظر دولت جمهوری اسلامی ایران، مقام ناصب موضوع بند ۲ ماده ۴ پیوست اصلاحی موافقت‌نامه باید از اتباع کشوری باشد که در زمان انتصاب با هر دو طرف متعاهد روابط سیاسی داشته باشد.

خروجی‌ای از موافقت‌نامه‌ها نمی‌بینیم

پیش از تصویب نمایندگان، گزارش کمیسیون اقتصادی درباره لایحه پیوست اصلاحی موافقت‌نامه تجارت آزاد بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عربی سوریه در صحن علنی مجلس قرائت شد و موافقان و مخالفان به بیان نظرات خود پرداختند.

محمدرضا صباغیان، نماینده بافق در مجلس شورای اسلامی، در مخالفت با لایحه پیوست اصلاحی این توافق‌نامه گفت: از موافقت‌نامه‌های تجاری، به‌خصوص‌ با سوریه، استقبال می‌کنیم اما خروجی‌ای از توافق‌نامه‌ها نمی‌بینیم.

وی گفت: موافقت‌نامه‌های تجاری برای همه کشورها لازم است و ما باید از آن استقبال کنیم، به‌ویژه کشور سوریه که برای ایران جایگاه مهمی دارد و هزینه پرداخت کرده است. الان کشورهای دشمن به سوریه سرازیر شدند و طبیعتا برای ما مهم است.

وی با تأکید بر اینکه علت مخالفت من ‌این است که ما خروجی‌ای از اینها نمی‌بینیم، گفت: اصولا ما موافقت‌نامه امضا ‌و در مجلس عهدنامه تأیید می‌کنیم، ولی بعدها هیچ‌گونه خروجی‌ای ندارد.

صباغیان در ادامه افزود: در‌خصوص کدام‌یک‌ از این موافقت‌نامه‌ها به مجلس گزارش داده شده است؟ ما چه خبری از این موافقت‌نامه‌ها داریم؟ چند مورد از آنها اجرا شده و چند مورد اجرا نشده؟ چند درصد اجرا شده؟ اصلا دولت توجهی کرده یا نکرده است؟

 نباید جا بمانیم

رضا حاجی‌پور، نماینده آمل نیز در تذکری گفت: ما در مجلس باید این اجازه را بدهیم که بتوانیم از امکانات و ظرفیت‌های سوریه بهره‌مند بشویم. ایران روابط بسیار عمیقی با کشور سوریه دارد؛ باید از ظرفیت‌هایی که امروز در کشور سوریه وجود دارد، استفاده بکنیم.

وی گفت: در کشور سوریه می‌توانیم در حوزه‌های دانش‌بنیان، کشاورزی، مسکن، پل‌سازی، معدن، احداث نیروگاه و‌... فعالیت داشته باشیم و باید این موافقت‌نامه را امضا ‌کنیم. حاجی‌پور با بیان اینکه ظرفیت‌های اقتصادی ما را همه شما‌ می‌دانید، نگذارید ‌جا بمانیم، ادامه داد: با توجه به اینکه کشورهای دیگر و همسایگان‌ تلاش می‌کنند ‌از این ظرفیت‌ها امروز به نفع خودشان استفاده ‌کنند، ما نیز نباید جا بمانیم.

وقتی در سوریه شهید دادیم، باید در اقتصادش هم باشیم

نماینده مردم تهران در مجلس نیز با تأکید بر لزوم حضور اقتصادی ایران در کشورهای هم‌پیمان مانند سوریه، خواستار گسترش همکاری‌ها و تسهیل تجارت در پروژه‌های مختلف اقتصادی شد.

ایزدخواه با اشاره به تلاش‌های ایران در کشورهای هم‌پیمان گفت: «وقتی در کشورهایی‌ همچون سوریه هزینه کرده‌ایم و شهید داده‌ایم، چرا نباید در بازارها و اقتصاد این کشورها حضور داشته باشیم؟». وی با تأکید بر ضرورت حضور ایران در پروژه‌های عمرانی، زیربنایی، تأسیساتی، معدنی و ریلی این کشورها‌ افزود: «این امر نیازمند تسهیل تجارت است تا بتوانیم بهره بیشتری از این همکاری‌ها ببریم».

نماینده مردم تهران همچنین به اهمیت تجارت آزاد و پیمان‌های دوجانبه تجاری و بازرگانی اشاره کرد و گفت: «این حداقل اقدامی است که باید انجام شود‌ و به همین دلیل، فعلا به‌عنوان اولین کشور از جبهه مقاومت، سراغ سوریه رفتیم».

ایزدخواه با اشاره به سهم اندک ایران در تجارت با کشورهای مقاومت بیان کرد: «سهم ما در این تجارت شاید به دو یا سه درصد هم نرسد که این میزان بسیار ناچیز است و باید افزایش یابد‌‌».

در قضیه برجام، مجلس را دور زدند

علیرضا سلیمی، نماینده مجلس نیز گفت: در قضیه برجام، قبلا دوستان رفتند قول دادند بعد آوردند مجلس گفتند که رأی بدهید.

وی گفت: موافقت‌نامه‌هایی همچون تجارت آزاد بین ایران و سوریه ابتدا باید به مجلس بیاید بعد از آنکه تصویب شد، بروند امضا کنند، نه اینکه اول توافق‌نامه را امضا کنند بعد برای تصویب به مجلس بیاورند. در موارد متعددی در رابطه با توافق‌نامه‌ها مجلس دور خورده است.

موافقت‌نامه را تغییر ندهیم

پس از اظهارات نمایندگان، محمدباقر قالیباف که ریاست مجلس را بر عهده داشت، عنوان کرد: موافقت‌نامه ایران و سوریه دو سال زمان برده تا به سرانجام برسد؛ اگر در مجلس تغییری در آن بدهیم، معلوم نیست طرف مقابل بپذیرد.

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: اهمیت توافق‌نامه‌هایی مثل ایران-سوریه کاملا مشخص است ولی الان واقعیت این است که تا توافق‌نامه‌ها اول صورت نگیرد و توافق نشود، ما در مجلس چه چیزی را تصویب کنیم؟

وی در ادامه گفت: اگر ما پیشنهاد دولت را به تنهایی در مجلس تصویب کنیم، طرف مقابل ممکن است نپذیرد و تغییر بدهد. این یکی از اشکالاتی است که وجود دارد.

قالیباف در پایان گفت: خواهش من این است که مرکز پژوهش‌ها حتما با حوزه قوانین این مسئله را قطعی و روشن ‌کند. در نهایت، نمایندگان مجلس با کلیات و جزئیات گزارش کمیسیون اقتصادی درباره لایحه پیوست اصلاحی موافقت‌نامه تجارت آزاد بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عربی سوریه ‌موافقت کردند.