تنش جدید میان واشنگتن و پکن

وزارت امور خارجه آمریکا اخیرا یک جمله را از سندی رسمی در وب‌سایت خود حذف کرده است که پیش‌تر اعلام می‌کرد ایالات متحده از استقلال تایوان حمایت نمی‌کند. این برگه اطلاعاتی که در تاریخ ۱۳ فوریه پس از بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در ۲۰ ژانویه منتشر شد، عبارت «ما از استقلال تایوان حمایت نمی‌کنیم» را حذف کرده است. این سند به‌روزرسانی‌شده تأکید کرد: «ما با هرگونه تغییر یک‌جانبه در وضعیت موجود از سوی هر دو طرف مخالفیم. ما انتظار داریم اختلافات میان دو سوی تنگه تایوان از طریق روش‌های مسالمت‌آمیز، بدون اعمال فشار و به شیوه‌ای که برای مردم هر دو طرف قابل‌ قبول باشد حل‌وفصل شود».

این بیانیه همچنین افزود: «ما همچنان به حفظ صلح و ثبات در سراسر تنگه تایوان علاقه‌مند هستیم». این بیانیه بر تعهد آمریکا به تأمین «تجهیزات و خدمات دفاعی لازم» برای کمک به تایوان در حفظ توانایی دفاع از خود تأکید کرد. این حمایت شامل توانایی مقاومت در برابر «هرگونه توسل به زور یا سایر اشکال اجبار» است که می‌تواند امنیت تایوان و مردم آن را تهدید کند. همچنین این صفحه موضع آمریکا درباره مشارکت تایوان در سازمان‌های بین‌المللی را اصلاح کرد و اکنون تصریح می‌کند که واشنگتن از عضویت تایوان در سازمان‌های بین‌المللی «در صورت امکان» حمایت خواهد کرد. وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد این تغییر بخشی از یک بازبینی معمول برای اطلاع‌رسانی به عموم مردم درباره روابط غیررسمی ایالات متحده با تایوان بوده است.

یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای به چندین رسانه خبری گفت: «ایالات متحده متعهد به حفظ صلح و ثبات در تنگه تایوان است». وزارت خارجه چین هنوز بیانیه‌ای درباره تغییرات در برگه اطلاعاتی صادر نکرده است. در سال ۲۰۲۲، دولت بایدن نیز به‌ طور مشابه عبارت مربوط به عدم حمایت از استقلال تایوان را از برگه اطلاعاتی وزارت خارجه حذف کرد، اما پس از آنکه حکومت چین این تغییر را «دستکاری سیاسی» خواند، این عبارت مجددا به سند بازگردانده شد. حزب کمونیست چین که هرگز بر تایوان حکومت نکرده است، این جزیره خودگردان را استانی جداشده می‌داند و هرگز احتمال استفاده از زور برای کنترل آن را رد نکرده است. در این نسخه جدید، واشینگتن همچنان با هرگونه تغییر یک‌جانبه مناسبات، چه از سوی تایوان و چه از سوی چین مخالف است، اما علاوه‌بر حذف عبارت «ما از استقلال تایوان حمایت نمی‌کنیم»، به همکاری تایوان با وزارت دفاع آمریکا در زمینه فناوری و نیمه‌رساناها اشاره شده و بر حمایت ایالات متحده از عضویت تایوان در سازمان‌های بین‌المللی «در صورت امکان» نیز تأکید شده است.

ایالات متحده روابط دیپلماتیک رسمی با تایوان ندارد، اما براساس قانون روابط تایوان مصوب ۱۹۷۹، متعهد است قابلیت‌های لازم برای دفاع از خود را در اختیار این جزیره قرار دهد. براساس سیاست «چین واحد» واشنگتن که تحت راهنمایی قانون روابط تایوان تعریف شده است، ایالات متحده اصل «چین واحد» مورد ادعای پکن را به رسمیت می‌شناسد اما آن را تأیید نمی‌کند. این اصل ادعا می‌کند که تایوان بخشی از چین است و باید به هر طریقی با سرزمین اصلی متحد شود. مارکو روبیو، وزیر خارجه دولت ترامپ که در دوران سناتوری خود مواضع صریح درباره چین داشت، در نخستین تماس تلفنی با همتای خود، وانگ یی، درباره اقدامات چین علیه تایوان و دریای چین جنوبی ابراز «نگرانی جدی» کرد. وزارت خارجه چین در بیانیه رسمی درباره گفت‌وگوی وزیر خارجه‌اش با روبیو، از آمریکا خواسته بود درباره موضوع تایوان «با احتیاط» برخورد کند و افزوده بود: «پکن هرگز اجازه نخواهد داد تایوان از چین جدا شود».