صعود نکردیم، سقوط کردیم

مرحله گروهی لیگ نخبگان آسیا که از ۲۶ شهریور با رقابت ۱۲ تیم در منطقه غرب آسیا آغاز شده بود، ۳۰ بهمن به پایان رسید و هشت تیم الهلال، الاهلی، النصر، السد، الوصل، الریان، پاختاکور و استقلال راهی مرحله یک‌هشتم نهایی شدند.

به این ترتیب پس از عربستان با سه تیم، قطر با دو تیم بیشترین نماینده را در جمع تیم‌های مرحله حذفی دارد. ایران، ازبکستان و امارات هم سه کشوری هستند که هرکدام یک نماینده در مرحله یک‌هشتم دارند.

نگاهی به ترکیب تیم‌های صعودکننده به مرحله یک‌هشتم نهایی لیگ نخبگان‌ نشان از موفقیت صددرصدی تیم‎‌های عربستانی دارد. الهلال، الاهلی و النصر سه تیم سعودی در مرحله گروهی بودند که هر سه تیم با توجه به حضور ستاره‌های گران‌قیمت خارجی توانستند رده‌های اول تا سوم را به خودشان اختصاص بدهند و مقتدرانه راهی مرحله حذفی شوند. از سویی با تمام فراز و فرود‌هایی که دو نماینده ایران در مرحله گروهی نخستین دوره لیگ نخبگان داشتند، در نهایت یکی از دو تیم کشورمان توانست در جمع تیم‌های صعودکننده قرار بگیرد. این در حالی است که استقلال و پرسپولیس با وجود بازیکنان باکیفیت کمتری که نسبت به تیم‌های سعودی و قطری در اختیار داشتند، با مشکل محرومیت از برگزاری بازی‌های خانگی در اکثر مسابقات‌شان هم روبه‌رو بودند. این مسئله سبب شد تا آنها به‌جز بازی‌های پایانی، نتوانند از ظرفیت تماشاگران استفاده کنند. با این اوصاف، استقلال سه‌شنبه‌شب در بازی آخر موفق شد الریان قطر را با دو گل شکست دهد و جشن صعود بگیرد. 

در واقع استقلال که لیگ نخبگان را با برد شروع کرده بود، با برد هم تمام کرد تا پایان خوشی در این مرحله از مسابقات برای هوادارانش رقم بزند. حالا با توجه به شکل برگزاری مرحله یک‌هشتم و قرار‌گرفتن در رده ششم، استقلال باید با تیم سوم یعنی النصر مسابقه بدهد. این دومین رویارویی آبی‌های تهران با النصر در فصل جاری لیگ نخبگان است. در مرحله گروهی، استقلال با یک گل مغلوب النصر شد و حالا دو تیم دوباره به هم رسیده‌اند و 13 اسفند در ورزشگاه آزادی بازی رفت دو تیم برگزار می‌شود و 20 همین ماه در عربستان، دو تیم در قالب دیدار برگشت مقابل هم قرار می‌گیرند.

در نخستین دوره لیگ نخبگان آسیا، اتفاقات قابل توجهی هم افتاد. نگاهی به نتایج مرحله گروهی نشان می‌دهد الهلال و الاهلی، تنها تیم‌‎های بدون باخت در هشت هفته مرحله گروهی هستند. العین، قهرمان پیشین آسیا که در فصل جاری‌ سایه‌ای هم از تیم مدعی گذشته نبود، با کسب شش شکست در هشت بازی، بیشترین شکست را به خودش اختصاص داد. العین همچنین تنها تیم بدون برد مرحله گروهی نیز لقب گرفت. العین در شرایطی با قرار گرفتن در رده آخر جدول جام را ترک کرد که خرداد سال جاری قهرمان لیگ قهرمانان آسیا شد و آخرین قهرمان این مسابقات لقب گرفت.

گفتنی است پاختاکور – الهلال، الریان – الاهلی، استقلال – النصر، الوصل - السد چهار دیدار مرحله بعدی مسابقات هستند. بازی‌های رفت مرحله یک‎‌هشتم ۱۲ و ۱۳ اسفند و دیدارهای برگشت این مرحله ۲۰ و ۲۱ همین ماه برگزار خواهد شد تا تکلیف چهار تیم صعود‌کننده منطقه غرب آسیا به مرحله یک‌چهارم نهایی مشخص شود. مرحله یک‌چهارم هم از پنجم اردیبهشت‌ سال آینده با حضور هشت تیم برتر غرب و شرق آسیا به صورت متمرکز به میزبانی جده عربستان برگزار خواهد شد.

ویترین فوتبال ایران، پر زرق و برق نیست

سال‌هاست دو تیم بزرگ پایتخت یعنی استقلال و پرسپولیس در مسابقات آسیایی چیزی شبیه ویترین فوتبال ایران در عرصه باشگاهی هستند. استقلال که با دو قهرمانی یکی از پرافتخارترین تیم‌های قاره است و پرسپولیس هم در سال‌های اخیر دو بار به فینال راه یافت؛ اما حالا کار به جایی رسیده که بسیاری از کارشناسان معتقدند فوتبال کشورمان به دلایل مختلف از رقبا عقب مانده و در واقع صاحب جایگاه درخور توجه و خاصی در سطح «الیت» نیست. البته استقلال در شب آخر با کسب پیروزی دلچسب برابر الریان قطر صعود کرد تا فوتبال ایران بیش از این در سطح قاره تحقیر نشود.

در جدول ۱۲ تیمی لیگ نخبگان در منطقه غرب آسیا، هشت تیم صعود کردند و چیزی نمانده بود که فوتبال ایران با شکستی بزرگ مواجه شود و از میان دو تیم بزرگ و نامدارش، هیچ‌کدام راهی مرحله حذفی نشوند. با تمام این اوصاف و به‌رغم صعود استقلال، فوتبال‌مان با واقعیتی تلخ مواجه شد؛ دو تیم، هر‌کدام هشت بازی انجام دادند اما اندوخته‌های امتیازی هیچ‌کدام حتی دورقمی هم نشد! استقلال با کسب دو برد، سه مساوی و سه شکست و ۹ امتیاز، با قرار‌گرفتن در رده ششم به کار خود پایان داد و پرسپولیس هم با یک برد، چهار مساوی و سه باخت و هفت امتیاز، در رده نازل نهم جدول ۱۲ تیمی ایستاد و با آسیا وداع زودهنگامی داشت. نکته قابل توجه اینکه هر دو نماینده ایران با تفاضل منفی به کار خود پایان دادند؛ استقلال منفی یک و پرسپولیس منفی چهار.

سرخ‌های پایتخت در شرایطی از صعود به مرحله بعد لیگ نخبگان بازماندند که دوشنبه‌شب در ورزشگاه خانگی و در شرایطی که از حمایت هزاران تماشاگر خودی بهره می‌بردند، نتوانستند حتی یک گل بزنند و از پس تیم دوم النصر عربستان هم برنیامدند‌. در واقع در این شب، ۷۰‌هزار‌و ۳۵۰ تماشاگر از نزدیک و میلیون‌ها ایرانی پای تلویزیون‌ شاهد نزول فوتبال ایران در قاره آسیا بودند. هواداران پرسپولیس در این دیدار برای تیم‌شان سنگ تمام گذاشتند و حمایت کم‌نظیری در شب سرد ورزشگاه آزادی داشتند، اما کارتال و شاگردانش در دیداری که برای آنها حکم مرگ و زندگی را داشت، سربلند و موفق از زمین بیرون نیامدند.

عبور از مشکلات فنی به بحران‌های عمیق‌تر

نبی‌الله باقری‌ها، پیش‌کسوت پرسپولیس معتقد است فوتبال ایران دیگر در سطح اول آسیا قرار ندارد و در بخش مدیریتی نیز با مشکلات زیادی مواجه است؛ چرا‌که هیچ برخوردی با متخلفان و افراد فاسد در این رشته نمی‌شود. این کارشناس فوتبال گفت: «در وضعیت فعلی، چندان نمی‌توان درباره مسائل فنی صحبت کرد؛ زیرا کیفیت بازیکنان تعیین‌کننده است. وقتی بازیکنان کیفیت لازم را ندارند، بحث فنی هم بی‌معنا می‌شود. ما مربیان خوبی جذب می‌کنیم، اما ساختار غلط باعث می‌شود آنها نتوانند موفق شوند. به نظر من، مشکلات فوتبال ما دیگر فقط فنی نیست؛ فراتر از مسائل فنی، یک بحران مدیریتی عمیق داریم»

. او افزود: «امروز تیم ملی هم اگر نتیجه می‌گیرد، به‌خاطر تک‌ستاره‌هایش است‌ نه به دلیل برنامه‌ریزی و مدیریت درست. باید بپذیریم که فوتبال ما دیگر در سطح اول آسیا نیست و باید رویکردمان را تغییر دهیم. این فوتبال برای همه عذاب‌آور شده است. مشکلات فوتبال ما به تمام سطوح، از باشگاه‌ها گرفته تا هیئت‌های فوتبال شهرستان‌ها، رسوخ کرده است. در رده‌های پایه بازیکن تاپ پرورش نمی‌دهیم، چون سیستم درستی نداریم. این مسائل را باید اصلاح کنیم، وگرنه هرچقدر هم که مربی خوب بیاوریم، وقتی ابزار لازم را نداریم، نتیجه‌ای نخواهیم گرفت».