آینده‌نگاری توسعه

کتاب توسعه

تحلیل جایگاه ایران و سایر کشورهای جهان 

در شاخص توسعه پویش

تهیه‌کننده: پویش فکری توسعه

اگر اولین گام یا مهم‌ترین بخش از دانش توسعه را نظریه‌پردازی و اندیشه‌نگاری توسعه بدانیم، «کتاب توسعه» در این مسیر سعی دارد تصور روشن‌تر و کامل‌تری از توسعه ارائه دهد. طرح پرسش‌های بنیادی درباره توسعه و تلاش برای تدارک پاسخی برای آن‌ها، این امکان را پیش‌روی ما قرار می‌دهد تا چشم‌اندازی از جامعه توسعه‌یافته را در ذهن طراحی کنیم. بعد از آنکه تصویر آینده معلوم شد، نوبت برداشتن گام دوم یعنی کاربردی شدن دانش توسعه می‌رسد. «درحقیقت باید وضعیت موجود را دقیق شناسایی، و روندهای گذشته که ما را به چنین وضعیتی رسانده است را دقیق ارزیابی و تحلیل کنیم. این ارزیابی کمی و دقیق، به ما امکان جهت‌یابی می‌دهد، و به ما کمک می‌کند که کارآمدی گام‌های برداشته‌شده در مسیر چشم‌انداز را رصد کنیم». «پویش فکری توسعه» با هدف تکمیل شناخت ما از توسعه و کاربردی‌سازی آن، حلقه‌های دانشی تعریف کرده که ازجمله آن‌ها، «تدبیرخانه توسعه»، «فرهنگ‌بانی توسعه»، «بوم‌نمای توسعه» و «آینده‌نگاری توسعه» است. اولین کتاب توسعه زیرعنوان «کتاب مقدماتی» در سال 1399 منتشر شد که میانگینی از مهم‌ترین شاخص‌های جهانی توسعه بود. در سال 1400 کتاب توسعه دوم با زیرعنوان «کتاب صفر توسعه»، 380 شاخص منتخب جهانی را در یک دسته‌بندی و فرایند جدید گردآوری کرده و با روش تولید ترکیبی آنها را تجمیع کرد و شاخص جدیدی ساخت. «کتاب توسعه» به تحلیل جایگاه ایران و سایر کشورهای جهان در شاخص توسعه پویش می‌پردازد و در هفت فصل تدوین شده است. در فصل نخست، شاخص ترکیبی توسعه بررسی شده و ایران و سایر کشورها براساس این شاخص رتبه‌بندی شده‌اند. در فصل دوم، وضعیت توسعه ایران به‌طور دقیق و در قیاس با کشورهای جهان خاصه کشورهای نفتی بررسی شده است. فصل سوم، وضعیت و روند توسعه ایران را مورد تحلیل قرار داده و ریشه‌های اصلی وضعیت موجود را از منظر صاحب‌نظران و با توجه به داده‌های موجود واکاوی کرده است. فصل چهارم به بررسی موردی استان خراسان جنوبی به‌عنوان یکی از استان‌های محروم کشور پرداخته که مطالعات نظری کمتری درباره آن وجود دارد. فصل ششم بحث روز تأثیر فناوری بر ماهیت و آهنگ توسعه را مدنظر قرار داده، و فصل آخر به روش‌شناسی تولید شاخص ترکیبی اختصاص دارد.