وضعیت و چشم‌انداز جهانی سرمایه‌گذاری خطرپذیر

فعالیت سرمایه‌گذارهای خطرپذیر در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به اوج رسید؛ اما پس از آن و در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاران خطرپذیر بسیار محتاط شده‌اند و فعالیت خود را با روند آهسته‌تری بیش می‌برند. هرچند سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر همچنان ادامه دارد. چنانچه در سال ۲۰۲۳ نزدیک به ۳۱۵ میلیارد دلار در شرکت‌های فناوری در سطح جهان سرمایه‌گذاری شد. در نمودار 1 دورهای تأمین مالی در سال ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ نمایش داده شده‌اند.

وی‌سی‌ها در کدام کشورها فعال‌ترند؟

ایالات متحده، چین و بریتانیا از نظر سرمایه‌گذاری خطرپذیر در چند سال گذشته در سطح جهانی پیشتاز هستند.

نمودار 2 میزان سرمایه‌گذاری خطرپذیر را در ایالات متحده، چین و برخی کشورهای اروپایی نشان می‌دهد.

منطقه خلیج سانفرانسیسکو به طور مداوم برترین مرکز فناوری در سطح جهان از طریق سرمایه‌گذاری خطرپذیر بوده است. نیویورک‌سیتی، بوستون، لندن و لس‌آنجلس همگی در صدر فهرست قرار دارند، اما رتبه‌بندی سال‌ به‌ سال تغییر کرده است.

در زیر سرمایه‌گذاری خطرپذیر را به سه مرحله مجزا تقسیم کرده‌ایم:

سرمایه‌گذاری در مراحل اولیه (0-15 میلیون دلار دور)

سرمایه‌گذاری در مرحله رشد (15-100 میلیون دلار دور)

سرمایه‌گذاری در مرحله اسکیل‌آپ (دلار + 100 میلیون دلار).

این تقسیم‌بندی چشم‌انداز سازگارتری از استارتاپ‌ها و سرمایه‌گذاری خطرپذیر بر آنها فراهم می‌کند.

1. مراحل اولیه

در نمودار 3 میزان سرمایه‌گذاری خطرپذیر بر استارتاپ‌هایی که در مراحل اولیه هستند، نشان داده شده است.

سرمایه‌گذاری خطرپذیر جهانی بر استارتاپ‌هایی که در مراحل اولیه هستند

پیشابذری /بذری/دور اول

1. مرحله رشد

نمودار 4 سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر جهانی را بر استارتاپ‌هایی می‌بینیم که در مرحله رشد قرار دارند.

2. مراحل پایانی

نمودار 5 نیز میزان سرمایه‌گذاری خطرپذیر جهانی را بر استارتاپ‌هایی می‌بینیم که در مراحل اسیکل‌آپ و پایانی قرار دارند.

سرمایه‌گذاری خطرپذیر در حوز‌ه‌های پیشرو

در سال 2023، باتری‌های هوش مصنوعی، حمل‌ونقل الکتریکی و خودروهای الکتریکی در مقایسه با سال‌های گذشته و میانگین جهانی، بودجه قابل توجهی از VCها جذب کردند. (نمودار6)

حوزه‌های فناوری پیشرو جهانی بر اساس سرمایه‌گذاری خطرپذیر، سال 2024

هوش مصنوعی مولد/ سازنده مدل هوش مصنوعی مولد/ برنامه‌های هوش مصنوعی مولد/ طراحان و سازندگان نیمه‌هادی/ حمل‌و‌نقل الکتریکی/ امنیت سایبری/ انکولوژی/ تراشه‌ها و پردازنده‌ها/ حمل‌ونقل خودکار/ فناوری فضایی/ توسعه دارو/ ساخت خودروهای الکترونیکی/ فناوری‌های فراگیر/ تکنولوژی صنعتی/ فناوری اجرام فضایی/ کشف داروی هوش مصنوعی/ انرژی خورشیدی/ لایه محاسباتی هوش مصنوعی مولد

سرمایه‌گذاری بر اساس مدل کسب‌وکار

مدل کسب‌وکاری نرم‌افزار به عنوان سرویس (SaaS) همواره بیشترین سرمایه‌گذاری خطرپذیر را به خود جذب کرده است. تقریبا نیمی از وی‌سی‌های جهان بر این مدل کسب‌وکاری سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

سرمایه‌گذاری خطرپذیر به تفکیک صنعت

در پنج سال گذشته، فین‌تک و سلامت همواره در صدر جداول‌ سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر در میان سایر صنایع بوده‌اند. حتی پس از کندشدن روند سرمایه‌گذاری در سال‌های پساکرونا، این دو صنعت شاهد کمترین کاهش در روند جذب سرمایه بودند.

نرم‌افزار سازمانی/ سلامت/ فین‌تک/ حمل‌ونقل/ انرژی/ امنیت/ نیمه‌هادی/ خوراک/ رباتیک/ بازاریابی (نمودار 7)

روند‌های جغرافیایی

منطقه خلیج سانفرانسیسکو در سطح جهانی برای افزایش سرمایه‌گذاری خطرپذیر پیشتاز است و پس از آن پکن، نیویورک و لندن قرار دارند.

روندهای اخیر

درحالی‌که سرمایه‌گذاری خطرپذیر در سال 2023 در سطح جهانی کاهش یافت، برخی از اکوسیستم‌های آفریقا و خاورمیانه و شمال آفریقا کاهش کمی را در روند جذب سرمایه تجربه کردند.

میزان جذب سرمایه نسبت به سرانه GDP 

اکوسیستم‌های نسبتا کوچک‌تر مانند سنگاپور، امارات و سوئیس در میان بهترین کشورها در جذب سرمایه نسبت به سرانه تولید ناخالص داخلی خود قرار گرفته‌اند. سرمایه‌گذاری خطرپذیر در سال 2024، تفکیک‌شده بر اساس جمعیت. کشورهایی که زیر یک میلیون جمعیت دارند در نظر گرفته نشده‌اند.

یونیکورن‌ها

بیش از 400 شهر در جهان وجود دارد که یا یونیکورن داشته‌اند یا در این سال‌ها حداقل یک یونیکورن تأسیس کرده‌اند. رشد یونیکورن‌ها در سال 2020 به اوج خود رسید، اما پس از آن روند رشد و تأسیس آنها رو به افول است. با این حال، در سال 2023 بیش از 100 تک‌شاخ جدید در سراسر جهان تأسیس شد.