|

1403؛ سال خون و جنگ 1404؛ سال تصمیم‌های سخت

عبای خاکی و کفش‌های گلی؛ تصویری غریب از یک رئیس‌جمهور که در سفر به مناطق محروم، شنیدن درد‌دل مردمانش‌ مهم‌تر از گزارش مدیرانش بود و می‌دانست درد مردم در میان آمار و ارقام سازمان‌ها و نهادها گم شده و برای شنیدن آن باید پای نجواهای زنان و مردانی بنشیند که نه صدایی دارند و نه فریاد‌رسی. حامیانش به او لقب سید محرومان داده بودند، اما عمر خدمتش در پاستور حتی به پایان هم نرسید تا بتواند نگاهی به ماحصل حضورش در میدان بیندازد و در حادثه‌ای تلخ و شوک‌آور، با سقوط هلیکوپتر به قول رضا یزدانی شاعر معاصر «اردیبهشت اردی‌جهنم شد» و «جز بالگرد سوخته چیزی پیدا نشد، پیدا نخواهد شد».

1403؛ سال خون و جنگ 
1404؛ سال تصمیم‌های سخت

عبای خاکی و کفش‌های گلی؛ تصویری غریب از یک رئیس‌جمهور که در سفر به مناطق محروم، شنیدن درد‌دل مردمانش‌ مهم‌تر از گزارش مدیرانش بود و می‌دانست درد مردم در میان آمار و ارقام سازمان‌ها و نهادها گم شده و برای شنیدن آن باید پای نجواهای زنان و مردانی بنشیند که نه صدایی دارند و نه فریاد‌رسی. حامیانش به او لقب سید محرومان داده بودند، اما عمر خدمتش در پاستور حتی به پایان هم نرسید تا بتواند نگاهی به ماحصل حضورش در میدان بیندازد و در حادثه‌ای تلخ و شوک‌آور، با سقوط هلیکوپتر به قول رضا یزدانی شاعر معاصر «اردیبهشت اردی‌جهنم شد» و «جز بالگرد سوخته چیزی پیدا نشد، پیدا نخواهد شد».

 

سید‌ابراهیم رئیسی در حالی در سال ۱۴۰۰ زمامداری امور اجرائی کشور را بر عهده گرفت که شرایط اقتصادی و معیشتی با چالش‌هایی جدی روبه‌رو بود‌؛ ویروس کرونا بر کشور سایه افکنده و بخش عمده واکسن‌های خریداری‌شده از سوی دولت روحانی به دلایل مختلف ازجمله پیک بیماری در کشورهای تولید‌کننده و ‌همراهی‌نکردن چین و روسیه با دولت دوازدهم، وارد بازار ایران نشده بود.

 

اما در نهایت با شروع به کار دولت سیزدهم شاهد ورود و تزریق واکسن‌های از پیش خریداری‌شده بودیم که خود دستاوردی مهم برای دولت سیزدهم به حساب می‌آمد. او توانست با تلاش برای راه‌اندازی دوباره کارخانه‌های تعطیل‌شده، سهمی در کاهش بی‌کاری و افزایش تولید داشته باشد و در بخش صادرات نفت و فراورده‌های نفتی نیز با شل‌شدن پیچ تحریم‌ها از سوی بایدن، آن‌هم به دلیل جنگ اوکراین، دستاوردهایی داشت تا نیاز ارزی کشور کمی بهبود یابد؛ هرچند مشکلات اقتصادی ایران چنان کلان است و به معادلات جهانی گره خورده که بدون دیپلماسی فعال منطقه‌ای و جهانی‌ حل‌شدنی نبوده و نیست.

 

بنابراین از همان ابتدا، احیای دیپلماسی همسایگی را در دستور کار دولت خود قرار داد و همراه وزیری که در نهایت ‌«دیپلمات مقاومت» لقب گرفت، توانست با بهبود روابط ایران و همسایگان‌، نقشی تأثیر‌گذار در معادلات منطقه ایفا کند و با شروع جنگ غزه، پای ثابت تلاش‌های دیپلماتیک برای حمایت از مردم فلسطین باشد. شاید بیراه نباشد اگر بگوییم موفق‌ترین وزیر دولت سیزدهم، حسین امیر‌عبداللهیان، وزیر امور خارجه‌ بود.

 

روابط تیره و تار ایران و عربستان به بازگشایی سفارتخانه‌ها انجامید، فصلی تازه در دیپلماسی همسایگی ورق خورد و امیر دیپلماسی تا پای جان در رکاب رئیس‌جمهور برای رسیدن به اهداف سیاست خارجی ماند. شهید حسین امیر‌عبداللهیان در مسیر مقابله با تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، تلاش‌های زیادی انجام داد. امیرعبداللهیان به دنبال راهکارهایی برای کاهش تأثیر‌ تحریم‌ها بر اقتصاد کشور بود؛ البته با کارشکنی‌های روسیه و چهره‌های تندرو‌ داخلی، در نهایت مذاکرات رفع تحریم‌ها که دو مرتبه تا پای امضا و نهایی‌شدن رفت، هرگز به نتیجه نرسید تا ایران همچنان درگیر تحریم‌های ظالمانه‌ای باشد که به کام کاسبان داخلی تحریم‌هاست و دردی فزون بر زخم‌های مردم ایران.

 

در سالی که اسرائیل با ایران وارد جنگ مستقیم شد، وعده صادق 1 و 2، آسمان اسرائیل را موشک‌باران کرد و شاهد ترور پیاپی شخصیت‌های برجسته مقاومت بودیم. با بسته‌شدن پرونده دولت سیزدهم، دولت چهاردهم با نگاهی متفاوت کار خود را شروع کرد؛ آغازی که بوی خون و جنگ می‌داد.

 

ترور پشت ترور، گسترش آتش جنگ در منطقه، سقوط بشار اسد و هر آنچه در تصور نمی‌آمد، در یک دوره کوتاه بر سر دولت جدید خراب شد و اعلام آتش‌بس میان حماس و حزب‌الله با اسرائیل نیز هنوز به بازگشت آرامش به منطقه ختم نشده است. در نتیجه، ایران متأثر از شرایط منطقه و جنگ پینگ‌پنگی با اسرائیل و آمدن ترامپ، همچنان در شرایط فوق‌العاده‌ای قرار دارد و چشم به آینده مبهمی در 1404 دوخته است که شاید از پس دیپلماسی همسایگی و منطقه‌ای، توافق‌نامه‌های راهبردی با روسیه و چین و... بتواند به بهبود روابط با اروپا برسد و نیم‌نگاهی به کوتاه‌آمدن ترامپ از مواضع حداکثری داشته باشد تا در شرایطی برابر و شرافتمندانه برای رفع تحریم‌ها تلاش کند. گرچه سایه فعال‌شدن مکانیسم ماشه از آنچه می‌اندیشیم به ما نزدیک‌تر است و تهدید حمله به مراکز هسته‌ای نیز چاشنی سخنان ترامپ برای وادار‌کردن تهران برای شروع مذاکرات جدید‌؛ هرچند ایران بارها گفته «حمله کنید، حمله می‌کنیم». بنابراین، جمیع این وقایع و تهدیدها، سال پیش‌رو را به سال «تصمیم‌های سخت‌» تبدیل کرده‌اند و باید دید در این میدان جدید، ایران چگونه به رزم خواهد رفت.