سرکوب خونین معترضان در ونزوئلا

تنش‌ها در کاراکاس در پی ادعای پیروزی نیکلاس مادورو رئیس‌جمهور سوسیالیست ونزوئلا در انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور شدت یافته و بر‌اساس گزارش‌ها دست‌کم ۱۶ نفر در جریان اعتراضات مردم ونزوئلا به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری، کشته شدند.

روز گذشته در‌حالی‌که ونزوئلایی‌ها برای سومین روز متوالی به خیابان‌ها آمدند، طبق گزارش گروه حقوقی «فورو پنال» و بررسی بیمارستان‌ها، دست‌کم ۱۶ نفر در درگیری‌ها در سراسر کشور از زمان انتخابات روز یکشنبه کشته شده‌اند. وزارت دفاع نیز اعلام کرد که یکی از کشته‌شدگان یک سرباز بوده است. به نوشته «واشنگتن‌پست»، «معترضان خواستار انتشار داده‌های انتخابات از طرف مادورو هستند که می‌گویند او آن را دزدیده است و این سوسیالیست مستبد با قوه قهریه پاسخ داده است».

نیکلاس مادورو اعلام کرده است که ماریا کورینا ماچادو، رهبر مخالفان و ادموندو گونزالس، نامزد ریاست‌جمهوری، مرتکب «خشونت مجرمانه» شده‌اند. یکی از متحدان نزدیک مادورو خواستار دستگیری آنها شد. خورخه رودریگز، برادر معاون مادورو و رئیس مجلس ملی ونزوئلا که تحت کنترل مادورو است، ماچادو و گونزالس را مسئول خشونت‌ها دانست و خواستار دستگیری آنها شد. او گفت دولت با «فاشیست‌ها» مذاکره نمی‌کند.

بازداشت  رهبر  مخالفان

در همین حال، مردان نقاب‌دار سیاه‌پوش، رهبر مخالفان «فردی سوپرلانو» و دو عضو تیم او را در کاراکاس مجبور کردند وارد یک خودرو شوند و آنها را بردند. به نوشته «واشنگتن‌پست» این اعتراضات تهدیدی برای مادورو است که مدعی پیروزی در انتخابات شده است. نتایج نظرسنجی‌ها و مدارک مخالفان نشان می‌دهد گونزالس دو برابر بیشتر رأی آورده است. در‌حالی‌که معترضان در سراسر ونزوئلا و رهبران جهان خواستار آن هستند تا مادورو پیروزی خود را اثبات کند، او در برابر مخالفان مقاومت می‌کند.

در سه روز گذشته هزاران ونزوئلایی به پایتخت آمدند، برخی با موتورسیکلت و برخی پیاده. بسیاری از آنها از ساکنان محله‌های کارگری هستند که زمانی از مادورو و رهبر او، هوگو چاوز، بنیان‌گذار رژیم سوسیالیستی، حمایت می‌کردند.

آلفردو رومرو، رئیس «فورو پنال»، گفت: «این نشان‌دهنده اراده مطلق برای احترام‌نگذاشتن به خواست مردم از طریق رأی آنهاست و احترام‌نگذاشتن به اعتراضات مسالمت‌آمیز مردم در خیابان‌ها را نشان می‌دهد». همچنین رهبران مخالفان اسنادی از مراکز رأی‌گیری را که از طریق هزاران ناظر شهروند جمع‌آوری شده بود، منتشر کردند که به گفته آنها نشان‌دهنده پیروزی گونزالس بود. ماچادو به جمعیتی که در کاراکاس جمع شده بودند، گفت: «ما از هر رأی دفاع خواهیم کرد و مطمئن خواهیم شد که رژیم آنچه را که تمام دنیا می‌داند، به رسمیت بشناسد. ادموندو رئیس‌جمهور بعدی ماست». گونزالس خطاب به نیروهای مسلح گفت: «هیچ دلیلی برای سرکوب مردم ونزوئلا وجود ندارد».

او در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس گفت: «ما اصرار داریم که اراده مردم را که در انتخابات بیان شده، محترم بشمارید و سرکوب اعتراضات مسالمت‌آمیز را متوقف کنید. شما می‌دانید که روز یکشنبه چه اتفاقی افتاد... . حقیقت راهی به سوی صلح است». به گزارش «واشنگتن‌پست»، ایالات متحده خواسته‌ها برای دستگیری رهبران مخالف را رد کرد.

برایان ای. نیکولز، معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «مردم ونزوئلا حق دارند نظرات خود را آزادانه و بدون ترس از تلافی بیان کنند». او افزود: «اقدامات برای بازداشت یا دستگیری اعضای مخالفان دموکراتیک نشان می‌دهد که مادورو بدون داشتن هیچ‌گونه مدرکی برای ادعاهای انتخاباتی خود، به سرکوب روی آورده است».

تارک صائب، وزیر دادگستری، از متحدان دیرینه مادورو، اخطار داد که بازداشت‌شدگان با «مقاومت در برابر مقام‌ها و در جدی‌ترین موارد، به تروریسم» متهم خواهند شد.

در بخش دیگری از کاراکاس گروه‌های هوادار مادورو برای نشان‌دادن حمایت خود از او، جمع شدند. احزاب مخالف در تلاش برای شکست‌دادن مادورو که ۱۱ سال است قدرت را قبضه کرده و با نارضایتی گسترده روبه‌روست، با هم متحد شدند. تقریبا هفت‌میلیون‌و ۸۰۰ هزار نفر به دلیل بحران اقتصادی و سیاسی که در دوران ریاست‌جمهوری مادورو این کشور را تکان داده، از ونزوئلا رفته‌اند. مقام‌های ارشد حقوق بشر سازمان ملل هم گفته‌اند که عمیقا نگران افزایش تنش و خشونت در ونزوئلا هستند. وُلکر تورک از مقام‌ها خواست به حقوق همه شهروندان کشور برای تجمع و تظاهرات صلح‌آمیز احترام بگذارند.

تکذیب  پیروزی  مادورو

ادعای شورای انتخاباتی مادورو مبنی بر پیروزی او، از سوی دست‌کم دو منبع مستقل تکذیب شده است. یک گروه مستقر در کاراکاس که نتایج رسمی را از نمونه‌ای تصادفی از ۹۷۱ مرکز رأی‌گیری در سراسر کشور به دست آورد، تخمین زد که گونزالس ۶۶ درصد آرا و مادورو ۳۱ درصد آرا را کسب کرده است. مؤسسه ادیسون ریسرچ، مستقر در نیوجرسی که با شش‌هزارو 846 رأی‌دهنده هنگام خروج از صد محل رأی‌گیری مصاحبه کرد، ۶۵ درصد آرا را برای گونزالس و ۳۱ درصد برای مادورو ثبت کرد.

زمانی که نتایج تقریبا یکسانی از دو روش مختلف به دست می‌آید، این شاهدی قوی برای صحت و دقت نتایج تلقی می‌شود. مخالفان که می‌گویند بیش از ۸۰ درصد سوابق رأی‌گیری روز یکشنبه را جمع‌آوری کرده‌اند، تأکید کرده‌اند این سوابق نشان می‌دهد گونزالس با ۶۷ درصد آرا در برابر مادورو با ۳۱ درصد آرا پیروز شده است.

ایالات متحده و چندین کشور آمریکای لاتین اعلام کرده‌اند که دولت باید سوابق و مدارک معتبری را که نشان می‌دهد مادورو پیروز شده است، منتشر کند. این کشورها شامل کلمبیا و برزیل می‌شوند که کشورهایی همسایه با رهبران چپ‌گرا هستند که روابط دوستانه‌ای با مادورو داشته‌اند.

لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا، رئیس‌جمهوری برزیل، به تلویزیون گلوبو گفت: «این طبیعی است که اختلافی وجود داشته باشد. چگونه این اختلاف را حل می‌کنید؟ با ارائه مستندات رأی‌گیری». او افزود: «اگر بین مخالفان و دولت شکی وجود دارد، مخالفان شکایتی تنظیم می‌کنند و منتظر تصمیم دادگاه می‌مانند که باید بپذیریم. من مطمئن هستم که این فرایند طبیعی و مسالمت‌آمیز است».

در سوی دیگر، متحدان ونزوئلا شامل روسیه، چین، کره شمالی و سوریه از مادورو حمایت کرده‌اند. همچنین رژیم‌های کوبا، نیکاراگوئه، بولیوی و هندوراس نیز که دوستان ونزوئلا در آمریکای لاتین هستند، حمایت خود را از او اعلام کرده‌اند. معترضان ونزوئلایی دو روز گذشته شعار سر داده‌اند: «می‌توانید ببینید، می‌توانید احساس کنید، ادموندو رئیس‌جمهور است». شعاری که در دو روز گذشته در سراسر پایتخت ونزوئلا، کاراکاس، طنین‌انداز شده، «آزادی» است.

مادورو ۶۱ساله، راننده اتوبوس سابق و وزیر خارجه قبلی ونزوئلا، پس از مرگ هوگو چاوز در سال ۲۰۱۳ به قدرت رسید. ایالات متحده و برخی کشورهای دیگر که مادورو را دیکتاتور می‌نامند، انتخاب مجدد او در سال ۲۰۱۸ را تقلبی خواندند. بسیاری از مخالفان مادورو در ونزوئلا از دوران حکومت او که در آن فروپاشی اقتصادی، مهاجرت حدود یک‌سوم جمعیت و وخامت شدید روابط دیپلماتیک را شاهد بودند، انتقاد دارند. آنها می‌گویند این دوره از انتخابات نیز شفاف برگزار نشد و نمی‌خواهند بار دیگر مادورو بر کشورشان حکومت کند.

درحالی‌که تحریم‌های ایالات متحده، اتحادیه اروپا و دیگر کشورها صنعت نفت ونزوئلا را فلج کرده، بسیاری از حامیان حزب حاکم معتقدند مادورو که از زمان مرگ چاوز در سال ۲۰۱۳ در قدرت است، ادامه‌دهنده راه او در کمک به فقرا است.

مادورو در روزهای پیش از انتخابات ازسرگیری مذاکرات با آمریکا را وعده داد و اعلام کرد که امیدوار است دولت آمریکا تحریم‌های اقتصادی فلج‌کننده‌ای را که در یک دهه گذشته علیه ونزوئلا اعمال کرده است، لغو کند. او که همواره موضعی ضد آمریکایی داشته و با جمهوری اسلامی ایران روابط نزدیکی دارد، ادعا کرده که در دو ماه گذشته از آمریکا برای ازسرگیری مذاکرت و گفت‌و‌گوی مستقیم پیشنهادهایی دریافت کرده و تصمیم گرفته است بپذیرد مذاکره به منظور اجرای توافقی که در قطر امضا شد، آغاز شود.