جامعه در دستان انسانهای خوب
آموزش فرایند یادگیری و گسترش فرهنگ است و از آنجایی که از طریق دانش بهتر، سلامت، شرایط زندگی، برابری اجتماعی و بهرهوری به بهبود وضعیت انسان کمک میکند، ابزار اصلی پیشرفت اجتماعی است
زهرا علیاکبری: آموزش فرایند یادگیری و گسترش فرهنگ است و از آنجایی که از طریق دانش بهتر، سلامت، شرایط زندگی، برابری اجتماعی و بهرهوری به بهبود وضعیت انسان کمک میکند، ابزار اصلی پیشرفت اجتماعی است. انتظار میرود آموزش پیشرفت اجتماعی را از طریق چهار هدف متفاوت اما مرتبط به هم تقویت کند: انسانگرایانه؛ از طریق توسعه فضایل فردی و جمعی انسانی/ مدنی؛ با تقویت زندگی عمومی و مشارکت فعال در یک جامعه دموکراتیک/ اقتصادی؛ با ارائه مهارتهای فکری و عملی به افراد که آنها را مولد میکند و شرایط زندگی و جامعه را بهبود میبخشد و از طریق تقویت برابری و عدالت اجتماعی. گسترش آموزش رسمی که بخشی از ظهور دولتهای ملی و اقتصادهای مدرن بود، یکی از بارزترین شاخصهای پیشرفت اجتماعی است. نظامهای آموزشی در گسترش خود، شبکه پیچیدهای از مراکز آموزشی را ایجاد کردند که بر اساس مسیرهای مختلف در طول دوره زندگی، از آموزش اولیه (دوران مدرسه) تا مراحل پایانی آموزش عالی، توزیع شده و با ارائه اشکال آموزش مادامالعمر ادامه مییابد.
برای دستیابی به آموزشی که کارآمد باشد، تحقق چند نکته ضروری است: 1) گسترش دسترسی و بهبود کیفیت آموزش در دوران کودکی، به عنوان پیششرط موفقیت تحصیلی مادامالعمر؛ 2) بهبود کیفیت مدارس، ازجمله در تعامل مستقیم فراگیران با گروههای همسالان خود، مربیان و محیط اطراف، در ویژگیهای سازمانی مانند اندازه گروه، نسبت دانشآموز به معلم، صلاحیت معلم و شرایط فضایی و مادی و در ارائه یک برنامه درسی معنادار و مرتبط؛ (3) ارتقای نقش معلمان، با توجه به اینکه آنان فقط حامل دانش و اطلاعات نیستند، بلکه الگوهایی هستند که تأثیر بسزایی بر گرایش کودکان نسبت به یادگیری و زندگی دارند و 4) فرصت برابر دانشآموزان همه بخشهای جامعه برای ادامه تحصیل به شیوههای معنادار و عملی، حذف محدودیتهای اجتماعی و فرهنگی برای دسترسی و کاهش خطوط تقسیم و طبقهبندیهای اجتماعی و اقتصادی. علاوه بر اینها امروزه استفاده مناسب از فرصتهای ایجادشده توسط فناوریهای جدید توصیه میشود. هرچند فناوری نمیتواند جایگزین مؤسسات آموزشی موجود شود و دنیای یادگیری جدیدی بدون معلم و همکلاسی ایجاد کند، اما میتواند ابزار قدرتمندی برای بهبود کیفیت و ارتباطات آموزشی و کمک به پیشرفت اجتماعی باشد.
آموزش تأثیرات متعددی بر جامعه دارد؛ از افزایش کیفیت زندگی گرفته تا ایجاد شرایطی برای رشد افراد مستعدی که قادر به تغییر جامعه باشند. اهمیت آموزش در جامعه در این است که فرصتهایی برای کسب دانش و مهارتهایی ایجاد میکند که به معنای واقعی کلمه جهان را تغییر میدهد. نباید فراموش شود که آموزش یک سلاح قدرتمند در مبارزه با جرم و جنایت و فقر است؛ دو چالشی که هر کشوری در جهان با آن مواجه است. موفقیت یک فرد تا حد زیادی به سطح تحصیلات و توانایی او در بهکارگیری عملی آنچه در مدرسه آموخته است، بستگی دارد. دسترسی به آموزش باکیفیت نهتنها برای رشد فردی، بلکه برای توسعه کل جامعه نیز مهم است. صرفا دسترسی به محتوای کتابهای درسی نیست که مهم است، بلکه کل فرایند یادگیری نیز از غلبه بر موانع تا پیشرفت شخصی مهم است. اینگونه است که افراد بالغ و کارآمد خلق میشوند؛ افرادی با دیدگاهی انتقادی نسبت به دنیای اطراف خود و آماده برای بهجایگذاشتن اثر خود در آن. به همین دلیل است که جدیگرفتن آموزش نهتنها یک تصمیم مهم برای یک فرد، بلکه یک رفتار مسئولیتپذیر اجتماعی است. هر فردی قدرت تغییر جهان را دارد و تنها معضل این است که چگونه؟ هیچ پاسخ درستی برای این سؤال وجود ندارد، اما با رویکرد آموزش باکیفیت، سختکوشی، نوآوری و خلاقیت میتوان مطمئن بود که جامعه در دستان انسانهای خوبی باقی خواهد ماند.