مشکلِ پرسنل راه‌آهن چیست؟
یک درخواست مدنی در قالب یک پلتفرم و بستر داخلی قانونی که منتهی به هیچ اقدام عملی نشده است، هیچ دلیل قانونی برای برخورد با نیروهای مجموعه فراهم نمی‌آورد و هیئت‌های تشخیص اداره کار نیز بر این مبنا نمی‌توانند رأی دهند.
ایلنا: یک درخواست مدنی در قالب یک پلتفرم و بستر داخلی قانونی که منتهی به هیچ اقدام عملی نشده است، هیچ دلیل قانونی برای برخورد با نیروهای مجموعه فراهم نمی‌آورد و هیئت‌های تشخیص اداره کار نیز بر این مبنا نمی‌توانند رأی دهند. در شش‌ماهه گذشته برخی از کارکنان راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران درباره وضعیت پرسنلی و حقوقی این مجموعه انتقادات و اعتراضاتی داشتند که عمدتا حول مواردی مانند «ساعات اضافه‌کار و مأموریت»، «حقوق پرداختی و اجرای طبقه‌بندی مشاغل» و «مدیریت مجموعه و برخورد با پرسنل» بود. اسفندماه سال گذشته در همین راستا جمعی از کارکنان شرکت راه‌آهن که نیروهای پیمانکاران نیروی انسانی مجموعه‌های مختلف این شرکت بودند، کارزاری را در فضای مجازی پیش بردند که در آن درخواست تغییر مدیرعامل این مجموعه از مقامات مطالبه شده بود. رونوشت این درخواست البته به ریاست‌جمهوری، وزارت راه و شهرسازی و دیگر نهادها نیز ارسال شده بود. طبق گزارش کارگران و نیروهای راه‌آهن، مسئولان حراستی مجموعه راه‌آهن در برابر انتقادات و ابراز نظرهای مسالمت‌آمیزی مانند جمع‌آوری امضا برای تغییر مدیرعامل، واکنش نشان داده بودند. از قرار معلوم حراست مجموعه با فراخواندن برخی امضاکنندگان نامه و درخواست تکذیب امضا و همچنین تعهد به تکرارنشدن اقداماتی از این دست، تلاش کرد تا با اقدام این کارگران و کارکنان که تعدادشان به پنج هزار امضاکننده رسیده بود، مقابله کند. در ادامه مدیریت مجموعه حتی در برخی موارد معترضان به وضعیت حقوقی شرکت را با تهدید اخراج و سپس اخراج مواجه کرد. این اقدامات در ادامه موجب بروز تجمعاتی محدود از سوی کارکنان راه‌آهن در برخی استان‌های کشور شد؛ اقدامی که تقریبا با شکایت راه‌آهن از مجموعه پلتفرم اینترنتی «کارزار» -که فضایی برای جمع‌آوری امضا برای مطالبات مختلف است- با برهانِ دروغین‌بودن برخی امضاها، هم‌زمان شد. پس از تبرئه مدیر این پلتفرم، انتقادات همچنان از مدیریت مجموعه به‌ویژه در امور پرسنلی مطرح شد که باعث واکنش راه‌آهن از نظر رسانه‌ای به این اخبار و انتقادات شد. روابط‌عمومی راه‌آهن استان کرمان به طور غیررسمی با اعلام اینکه یکی از لوکوموتیورانان خود اعلام کرده است که دیگر نمی‌تواند کار کند، اخراج او را بنا بر مشکلات شخصی و براساس فیلمی که از خود او منتشر شده است، عنوان کرد. پس از آن در تاریخ پنجم خرداد، سیدمیعاد صالحی، مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و معاون وزیر راه و شهرسازی، در اظهارنظری درباره حقوق پرسنل به خبرنگار ایلنا گفت: بیش از ۱۰ سال گذشته انجام خدماتی مانند نگهداری خط به بخش خصوصی واگذار شده و در نهایت پیمانکاری در مناقصه‌ها برنده می‌شود که پایین‌ترین قیمت را ارائه دهد و راه‌آهن تنها می‌تواند الزام به‌روز‌شدن حقوق کارگران را در قراردادها ذکر کند و تعیین پلکان حقوقی کارگران بر عهده پیمانکار منتخب است. او افزود: شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یک شرکت صددرصد دولتی، انجام تمام خدمات را به شرکت‌های پیمانکاری واگذار می‌کند و این واگذاری را از طریق مناقصه انجام می‌دهد. شرکت‌های پیمانکاری حوزه خط هم براساس قوانین دولتی ارزشیابی فنی می‌شوند و به مراحل پایانی راه پیدا می‌کنند و در نهایت آن شرکتی که پایین‌ترین قیمت را بدهد، برنده می‌شود. او ادامه داد: البته همواره تلاش کردیم که بتوانیم روی این موضوع پافشاری کنیم و بایستیم که پیمانکاری برنده شود که درباره پرسنل و کارگران خود رسیدگی بهتری داشته باشد و این موضوع را در تمام مناقصه‌ها به‌عنوان الزام مطرح می‌کنیم و بر این موضوع تأکید داریم. مدیرعامل شرکت راه‌آهن گفت: با وجود تأکید راه‌آهن معمولا پروسه برگزاری مناقصه‌ها به این نحو است که هر پیمانکاری که قیمت پایین‌تری را ارائه می‌دهد، برنده است و از‌این‌رو در فضای حداقلی عمل می‌شود که البته در مناقصه‌های دیگر حوزه‌ها هم شرایط همین است. صالحی افزود: اگر این کارگران زیرمجموعه راه‌آهن بودند و به‌صورت مستقیم از پرسنل شرکت راه‌آهن تلقی می‌شدند، حتما رسیدگی بهتری درباره حقوق و مزایای این افراد انجام می‌شد اما از آنجایی که از سال‌های گذشته در فرایند خصوصی‌سازی این بخش از راه‌آهن منفک شده، ما هم موظف هستیم براساس قوانین تشریفات قانونی، شرکت پیمانکار را در فرایند مناقصه انتخاب کنیم و کار را به آن واگذار کنیم. همان‌طورکه گفتم، در نهایت هم شرکتی برنده می‌شود که پایین‌ترین قیمت را ارائه دهد. معاون وزیر راه و شهرسازی اظهار کرد: واقعیت این است که ما هم تمایل داریم رسیدگی بهتری به نیروی کار این حوزه شود، چراکه در شبانه‌روز در سرمای منفی ۲۰ درجه و در گرمای مثبت ۵۰ درجه با فولاد سرد یا فولاد داغ مشغول به کار هستند و می‌دانیم که فولاد هم دما را بیشتر از آن حد واقعی سردتر یا گرم‌تر نشان می‌دهد و کار در این شرایط دمایی را سخت‌تر می‌کند. او تأکید کرد: از‌این‌رو در قراردادها با پیمانکاران بند محکم‌تری را درج کرده‌ایم که حقوق و دستمزد افراد حتما به‌روز باشد اما درباره پایه حقوق در پلکان حقوق اینکه شرکت به چه نحوی عمل می‌کند، وزارت کار با اختیارات و قوانینی که دارد، باید نظارت کند. ما هم تلاش می‌کنیم حقوق را به‌روز کنیم اما از این نظر که بعد از پایه حقوق چه امکاناتی به کارگران تخصیص داده می‌شود یا در چه پلکان حقوق قرار می‌گیرد، به شرکت پیمانکاری برمی‌گردد.