کاسه صبر ترامپ لبریز می‌شود؟

شرق: وزیر امور خارجه آمریکا می‌گوید زمان برای روسیه به منظور متقاعدکردن دولت ترامپ مبنی بر جدیتش برای دستیابی به توافق صلح با اوکراین، رو به اتمام است.

مارکو روبیو که پس از نشست دوروزه وزرای خارجه ناتو در بروکسل سخن می‌گفت، تصریح کرد که ایالات متحده در حال از دست دادن صبر خود در قبال «مذاکره برای مذاکره» است و تلویحا اشاره کرد که روسیه در خطر مواجهه با تحریم‌های بیشتر آمریکا قرار دارد.

او به خبرنگاران گفت: «به‌زودی، طی چند هفته و نه چند ماه، خواهیم فهمید که آیا روسیه در مورد صلح جدی است یا خیر». روبیو افزود‌ اعضای کنگره در حال حاضر مشغول تدوین اقدامات تحریمی جدیدی هستند که مقامات دولتی «بدون مشاهده نشانه‌های پیشرفت، قادر به متوقف‌کردن آن نخواهند بود».

مارکو روبیو همچنین به خبرنگاران گفت اینکه روسیه در دستیابی به آتش‌بس در اوکراین «جدی» است یا خیر، نهایتا باید «ظرف چند هفته» مشخص شود: «روس‌ها موضع ما را در مورد تمایل به پایان‌دادن به جنگ می‌دانند و ما خیلی زود از پاسخ‌های آنها خواهیم فهمید که آیا در پیشبرد صلح واقعی جدی هستند یا اینکه این یک تاکتیک تأخیری است».

پس از آنکه مسکو پیشنهاد آتش‌بس ۳۰روزه اوکراین در اوایل ماه مارس را رد کرد و سپس در اواخر همان ماه از موافقت با آتش‌بس در دریای سیاه مگر در صورت لغو تحریم‌ها سر باز زد، تردیدها در مورد علاقه واقعی مسکو به تعامل با دولت ترامپ افزایش یافته است. روبیو افزود: «اگر این یک تاکتیک تأخیری باشد، رئیس‌جمهور علاقه‌ای به آن ندارد. رئیس‌جمهور ترامپ در دام مذاکرات بی‌پایان درباره مذاکرات نخواهد افتاد».

تردید در حسن نیت پوتین

روبیو در پاسخ به اصرار خبرنگاران، از اظهارنظر با اشاره به جزئیات در مورد شروطی که روسیه برای دستیابی به توافق صلح تعیین کرده است، خودداری کرد. با این حال، او تأکید کرد‌ حتی پس از تماس‌های مستقیم با رهبران خارجی، گزارش‌های رسمی منتشرشده همیشه منعکس‌کننده آنچه واقعا مورد بحث قرار گرفته است، نیستند. به نظر می‌رسد این موضوع پس از تماس تلفنی دونالد ترامپ با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، نیز صادق بود؛ زمانی که کاخ سفید اعلام کرد روسیه با حذف استفاده از زور در دریای سیاه «موافقت کرده است». اما کرملین بعدا توضیح داد که هرگونه توافقی مشروط به لغو تحریم‌ها توسط غرب است.

روبیو گفت: «فکر می‌کنم این بخشی از بازی است. در نهایت، آنچه در اینجا اهمیت خواهد داشت این است که آیا ما به سمت صلح حرکت خواهیم کرد یا نه». او بار دیگر تأکید کرد که اوکراین و روسیه هر دو برای پایان‌دادن به جنگ باید امتیازاتی بدهند، اما از بیان اینکه این امتیازات چه باید باشند، خودداری کرد و اصرار ورزید که این جزئیات باید از طریق مذاکرات مشخص شود.

او با اشاره به اینکه این کار «سخت» خواهد بود اما همچنان «خوش‌بین» است، گفت: «در ابتدا، گفت‌وگو با روس‌ها مهم بود؛ زیرا ما مدت‌ها بود با آنها صحبت نکرده بودیم. اما اکنون به مرحله‌ای رسیده‌ایم که باید پیشرفت کنیم... برخی نشانه‌های امیدوارکننده وجود دارد. برخی نشانه‌های نگران‌کننده نیز هست. آسان نخواهد بود. هیچ‌کس هرگز نگفت این کار آسان است، اما ما زودتر از آنچه فکر می‌کنیم، خواهیم فهمید... بگذارید بگویم امیدوارم. من همچنان امیدوارم».

ترامپ متعهد شده است که به جنگ در اوکراین پایان دهد و در حال میانجیگری مذاکرات بین مسکو و کی‌یف است. بسیاری از ناظران تصور می‌کردند که روسیه با توجه به اشغال حدود یک‌پنجم خاک همسایه خود و تحمل تلفات بسیار زیاد، از چنین توافقی استقبال خواهد کرد و اوکراین در برابر آن مقاومت می‌کند. اما اظهارات روبیو جدیدترین نشانه بود مبنی بر اینکه دولت ترامپ به دیدگاهی نزدیک می‌شود که دولت بایدن مدت‌ها آن را داشت و خود روبیو نیز زمانی که سناتور فلوریدا بود، بدان معتقد بود. اینکه ولادیمیر پوتین با حسن نیت مذاکره نمی‌کند. بسیاری از تحلیلگران می‌گویند رهبر روسیه برای تثبیت برتری نظامی و سیاسی خود در حال خریدن زمان است.

از اوکراین تا گرینلند

اظهارات روبیو درباره جنگ اوکراین پس از نشست ناتو بیان شد؛ نشستی که عکس‌های دسته‌جمعی دوستانه و بیانیه‌های مطبوعاتی آن، تنش‌های عمیق میان آمریکا و اروپا بر سر اوکراین، تعرفه‌های تجاری ترامپ که بازار را به لرزه درآورده و حتی سرنوشت گرینلند را پنهان می‌کرد.

روبیو همچنین انتظار ترامپ مبنی بر افزایش چشمگیر هزینه‌های نظامی اعضای ناتو به پنج درصد تولید ناخالص داخلی‌شان را منتقل کرد؛ قرص تلخی برای اروپا، در حالی که تعرفه‌های ترامپ اقتصاد این قاره را تهدید می‌کند. روبیو از تعرفه‌های ترامپ به عنوان اقدامی ضروری دفاع کرد، اما لحن ملایم‌تری درباره جدول زمانی افزایش هزینه‌های نظامی به کار برد و از آن به عنوان «مسیری برای رسیدن به پنج درصد مقطعی» یاد کرد. او گفت که سایر اعضای ناتو «آماده انجام کارهای بیشتر» برای قوی‌ترکردن اتحاد و کاهش وابستگی آن به ایالات متحده هستند.

یک مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا اذعان داشت که موضوع تعرفه‌ها زمانی که روبیو با وزرای همتای خود برای بحث درباره اوکراین دیدار کرد، مطرح شده بود. اما این مقام که به شرط عدم افشای نام برای بحث درباره دیپلماسی خصوصی صحبت می‌کرد، اصرار داشت که فضای اتاق دوستانه بوده است. با این حال، دلایلی وجود داشت که باور کنیم مقامات آمریکایی امیدوار بودند تنش‌های آشکار را در طول این رویداد کم‌رنگ کنند. پس از دیدار روبیو در روز پنجشنبه با لارس لوکه راسموسن، وزیر امور خارجه دانمارک، بیانیه بی‌رنگ و روی وزارت امور خارجه، این دیدار را «تأکید مجدد» بر روابط آمریکا و دانمارک توصیف کرد. در این بیانیه خلاصه، هیچ اشاره‌ای به گرینلند، قلمرو نیمه‌خودمختار دانمارک که ترامپ متعهد شده به هر وسیله‌ای آن را کنترل کند، نشده بود.

اما راسموسن در یک پست تند در رسانه‌های اجتماعی گفت که «به‌صراحت» برای روبیو «روشن کرده است که ادعاها و اظهارات درباره الحاق گرینلند نه تنها غیرقابل قبول و بی‌احترامی است، بلکه به منزله نقض قوانین بین‌المللی است». روبیو در پاسخ، تلویحا گفت که ایالات متحده نیازی به تصرف گرینلند نخواهد داشت؛ زیرا به گفته او، مردم این جزیره خودشان می‌خواهند دانمارک را ترک کنند. او گفت: «ما این ایده را به آنها ندادیم. آنها مدت‌هاست در این باره صحبت می‌کنند». اگرچه درست است که گرینلند در مسیر استقلال کامل قرار دارد، اما نشانه‌های کمی وجود دارد که بخواهد به مالکیت آمریکا درآید.

نگرانی اروپا

در همین حال، با وجود صحبت‌های ترامپ مبنی بر اینکه توافق صلح در اوکراین می‌تواند فصل جدیدی در روابط آمریکا و روسیه بگشاید، کرملین فقط با شرایط آتش‌بس بسیار جزئی موافقت کرده است، از جمله توقف متقابل حملات به سایت‌های زیرساخت انرژی که هیچ یک از طرفین آن را رعایت نکرده‌اند.

با این حال، دولت‌های اروپایی نگران‌اند ترامپ -که از تحسین‌کنندگان پوتین و منتقد مکرر ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین است- ممکن است منافع روسیه را در هر توافق صلحی در اولویت قرار دهد و آنها تلاش‌های خود را برای محافظت از اوکراین پیش می‌برند. زلنسکی به خبرنگاران گفت رهبران نظامی فرانسه و بریتانیا برای گفت‌وگو در مورد اعزام احتمالی نیرو برای تضمین هرگونه آتش‌بس، از جمله پدافند هوایی و حضور نظامی در خشکی و دریا، از کی‌یف بازدید کردند. او افزود که کشورهای دیگری نیز در حال مذاکره برای اعزام نیروهای حافظ صلح هستند، اما از معرفی آنها خودداری کرد. زلنسکی گفت که کار بر روی استقرار نیروهای متحد در اوکراین از دو ماه پیش آغاز شده است، اما یک ماه دیگر مذاکره لازم است تا هرگونه توافقی حاصل شود. او گفت: «امروز گفت‌وگوی جدی و سازنده‌ای بود. ما به دیدارها ادامه خواهیم داد». کرملین می‌گوید حضور نیروهای کشورهای عضو ناتو در اوکراین را تحمل نخواهد کرد.

در بروکسل، روبیو همچنین این موضوع را رد کرد که تعطیلی آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده (USAID) توسط دولت ترامپ مانع از رسیدن سریع کمک‌های امدادی آمریکا به میانمار پس از زلزله ویرانگر هفته گذشته در آنجا شده است. روبیو حکومت نظامی میانمار را مقصر این تأخیر دانست و گفت سایر کشورهای ثروتمند، از جمله چین و هند، باید بیشتر کمک کنند. او گفت: «ما ثروتمندترین کشور جهان هستیم، اما منابع ما نامحدود نیست».

حمله موشکی مرگ‌بار روسیه به اوکراین

در یکی از مرگ‌بارترین حملات روسیه در سال جاری، دست‌کم ۱۹ نفر از ‌جمله ۹ کودک در حمله‌ای موشکی به شهر کریفی‌ریح، زادگاه ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، جان خود را از دست دادند. به گزارش رویترز، مقامات محلی اوکراین اعلام کردند این حمله مناطق مسکونی را هدف قرار داده است، اما وزارت دفاع روسیه مدعی شد یک «تجمع فرماندهان نظامی و مربیان غربی» را هدف قرار داده است. براساس این گزارش، وزارت دفاع روسیه در پیامی در تلگرام اعلام کرد «با یک حمله دقیق، تجمعی از فرماندهان واحدها و مربیان کشورهای غربی در یک رستوران» را هدف قرار داده و بر اثر این حمله، «حدود ۸۵ نیروی نظامی از‌ جمله افسران خارجی و همچنین ۲۰ دستگاه خودروی نظامی»، منهدم شده‌اند.

اما در مقابل ارتش اوکراین با رد این ادعا، آن را «اطلاعات نادرست» خواند و تأکید کرد حمله مستقیما مناطق غیرنظامی را هدف قرار داده است. به گفته سرهی لیساک، استاندار دنیپروپتروفسک، حمله موشکی ابتدا ۱۸ نفر را کشت و موجب آتش‌سوزی در چند ساختمان شد. سپس حمله پهپادی روسیه یک خانه مسکونی را هدف قرار داد و یک نفر دیگر نیز جان باخت. اسکای‌نیوز به نقل از خدمات اضطراری اوکراین، اعلام کرد بیش از ۵۰ نفر در این حمله زخمی شده‌اند و این رقم همچنان در حال افزایش است و بیش از ۳۰ نفر، از جمله یک نوزاد سه‌ماهه، در بیمارستان تحت درمان هستند. ولودیمیر زلنسکی در سخنرانی شبانه‌اش از غرب خواست‌ فشار بیشتری بر مسکو وارد کند و تأکید کرد: «این حملات نشان می‌دهد روسیه هیچ تمایلی به صلح ندارد و همچنان در پی ادامه تجاوز نظامی و نابودی اوکراین است».