همتی و ترامپ، رئیسی و بایدن
ایران و آمریکا اگرچه با یکدیگر در تعارضی بنیادیناند اما اوضاع سیاست داخلیشان این روزها از منظری شبیه هم شده است. چهار کنشگر سیاسی در این دو کشور، دوبهدو در وضعیتی مشابه قرار دارند. دو نفر در رأس ساختار قدرت اجرائی با چالشهایی در حل مسائل داخلی روبهرو هستند که همین احتمال برد انتخاباتیشان را در دور بعد با اما و اگرهایی روبهرو کرده، درحالیکه دو نفر از هماکنون چشم به همان برد انتخاباتی دوختهاند؛ بایدن و رئیسی، همتی و ترامپ. تحرکات ترامپ از ماهها پیش حکایت از دورخیز جدی او برای انتخابات 2024 آمریکا دارد. درباره همتی اما این چندان قابلپیشبینی نبود، حتی تصور میشد آفتاب سیاست او به همان سرعتی که طلوع کرد، غروب کرده است. بهویژه که اصلا مشخص نیست اصلاحطلبان و بدنه اجتماعیای که او امید به آنها بسته در سال 1404، در چه حالوروزی به سر میبرند. بااینحال برخی واکنشهای این روزهای او در نقد جدی و گاه تند عملکرد رئیسی نشانههایی است مبنی بر اینکه همتی نمیخواهد تصویر یک بازنده انتخاباتی پرتابشده به گوشه رینگ سیاست را از خود به نمایش بگذارد و احتمالا نقشههایی برای چهار سال بعد در سر دارد.
همتی و ترامپ هردو بر شکست رؤسای مستقر دولتهای فعلی بهواسطه ناکامی در اجرای سیاستهای خود و افول بدنه اجتماعیشان شرط بستهاند و بر همین اساس امید به پیروزی در انتخابات آینده را دارند. وضعیت ترامپ البته به نظر کمی بهتر از همتی است. هم عمر بیشتری که از دولت بایدن در مقایسه با دولت رئیسی گذشته و عملکردش در گذشته، هرچه جلوتر میرود، اوضاع را بیشتر به نفع ترامپ میکند و هم ویژگیهای شخصیتی خود ترامپ در این مسیر به کمک او میآید. با توجه به شناختی که جامعه جهانی از او دارد، میتوان حدس زد که بهراحتی بیخیال انتقام یکدورهایکردن دولتش نمیشود. عرف سیاسی، جمهوریخواهان را به اصولگرایان و دموکراتها را به اصلاحطلبان تشبیه میکند، بااینحال بیشتر عمر یک دولت اصلاحطلب با یک دولت جمهوریخواه همزمان و همنشین بوده و برعکس. حالا هم اگر در رقابتهای بعدی، همتی و ترامپ ببرند، باز شاهد حضور یک جمهوریخواه در آمریکا یک اصلاحطلبطور در ایران خواهیم بود. البته بازهم شانس، بیشتر یار ترامپ است تا همتی. ترامپ فقط نیاز دارد رقبای درونحزبیاش را کنار بزند؛ امری که برایش احتمالا سخت و نامحتمل نیست اما کار برای همتی خیلی سخت است. او بهجز نیاز به اقبال بدنه مردمی و جریان اصلاحطلبی درنهایت باید از فیلتر شورای نگهبان نیز بگذرد. شورا هم که نشان داده هیچ رمز ثابتی وجود ندارد و برای هربار عبور باید تقاضای رمز یکبارمصرف کرد!