|

دانشگاه آینده

در دنیایی که به‌سرعت در حال تغییر است، باید منتظر دگرگونی و تحولات بنیادین بود. چه بخواهیم، چه نخواهیم، چه بدانیم و چه ندانیم، جلوی این تغییر را نمی‌توان گرفت. خواه یک پیشرو اجتماعی باشیم، خواه مدیر یک کسب‌و‌کار، خواه یک استاد دانشگاه و خواه شامل خیل عظیمی از مردم که در تلاش برای یافتن زندگی بهتر در جهان امروز هستند. گ

حسین ساسانی پژوهشگر توسعه

در دنیایی که به‌سرعت در حال تغییر است، باید منتظر دگرگونی و تحولات بنیادین بود. چه بخواهیم، چه نخواهیم، چه بدانیم و چه ندانیم، جلوی این تغییر را نمی‌توان گرفت. خواه یک پیشرو اجتماعی باشیم، خواه مدیر یک کسب‌و‌کار، خواه یک استاد دانشگاه و خواه شامل خیل عظیمی از مردم که در تلاش برای یافتن زندگی بهتر در جهان امروز هستند. گردبادهای تحول در پی هم، دانسته‌های بشری را زیر‌و‌رو می‌کنند و به دست توفان‌هایی می‌سپارند که جز ویرانی، چیز دیگری از آنها باقی نمی‌ماند. در‌این‌میان بیشترین تغییرات در معرفت، علم و دانش انسانی و روش‌های اعتبارسنجی آنهاست. به‌ دنبال آن، چشم‌انداز آموزش عالی هم در حال تغییر است. این تغییر، نحوه ارزیابی و رتبه‌بندی دانشگاه‌ها را نیز دستخوش دگرگونی کرده است. معیارهای سنتی تدریس و محیط آموزشی با 30 درصد (نظرسنجی شهرت آموزشی با 15 درصد، نسبت کارکنان به دانشجو با 4.5 درصد، نسبت دکترا به کارشناسی با 2.25 درصد، نسبت دکترا به کارکنان دانشگاهی با 6 درصد و درآمد سازمانی با 2.25 درصد)، معیار تحقیق و پژوهش با 30 درصد (میزان شهرت دانشگاه در تحقیق از طریق نظرسنجی 18 درصد، درآمد حاصل از تحقیقات با شش درصد و بهره‌وری تحقیقات با شش درصد)، معیار میزان استنادات به معنای میزان تأثیر تحقیقات با 30 درصد، معیار چشم‌انداز بین‌المللی با 7.5 درصد (نسبت دانشجویان بین‌المللی با 2.5 درصد، نسبت کارکنان بین‌المللی با 2.5 درصد و میزان همکاری‌های بین‌المللی

 با 2.5 درصد) و  معیار درآمد صنعت به معنای میزان انتقال دانش با 2.5 درصد دیگر پاسخ‌گوی میزان کیفیت و برتری دانشگاه‌ها نخواهد بود و باید با معیارهای جدیدی که منعکس‌کننده ماهیت در حال تغییر آموزش و فناوری در چارچوب توسعه پایدار جهانی است، ترکیب شوند؛ بنابراین سؤال قابل طرح این است که آینده رتبه‌بندی دانشگاه‌ها چگونه می‌تواند باشد؟ تکامل رتبه‌بندی دانشگاه‌ها به عوامل مختلفی از‌جمله تغییر در پارادایم‌های آموزشی، پیشرفت‌های فناوری و تغییر نیازهای اجتماعی بستگی دارد. همان‌طور که این عوامل به تکامل خود ادامه می‌دهند، رتبه‌بندی دانشگاه‌ها احتمالا مطابق با آن سازگار می‌شود. آینده رتبه‌بندی دانشگاه‌ها مشخص نیست؛ اما واضح است که آنها طیف وسیع‌تری از معیارها را منعکس می‌کنند که با چشم‌انداز در حال تغییر آموزش عالی هماهنگ هستند. دانشگاه‌هایی که این تغییرات را پذیرفته و نوآوری را در آموزش، تحقیق و تأثیر اجتماعی در اولویت قرار می‌دهند، احتمالا در رتبه‌بندی آینده برتر خواهند بود. معیارهایی که ممکن است در رتبه‌بندی آینده دانشگاه‌ها مورد توجه قرار گیرد، موارد زیر را در بر می‌گیرد:

1- یادگیری دیجیتال و ادغام فناوری: رتبه‌بندی‌های آینده باید تأکید بیشتری بر ظرفیت دانشگاه برای پذیرش و ادغام مؤثر فناوری‌های یادگیری دیجیتال داشته باشد که می‌تواند شامل ارزیابی کیفیت دوره‌های آنلاین، استفاده از روش‌های آموزشی نوآورانه و در دسترس بودن منابع دیجیتال باشد.

2- نقش مربی، استادان و نوآوری آموزشی: با تکامل روش‌های تدریس، رتبه‌بندی‌های آینده باید در نظر بگیرند که چگونه دانشگاه‌ها نقش معلمان را دوباره تعریف می‌کنند. مؤسساتی که نوآوری آموزشی، مربیگری و مشارکت دانشجویی را در اولویت قرار می‌دهند، می‌توانند رتبه‌های بالاتری دریافت کنند.

3- فرصت‌های خودآموزی و یادگیری مادام‌العمر: توانایی تسهیل یادگیری خود و فراهم‌کردن فرصت‌هایی برای یادگیری مادام‌العمر به احتمال زیاد حیاتی‌تر خواهد شد. دانشگاه‌هایی که مسیرهای یادگیری انعطاف‌پذیر، مدارک تحصیلی برای آموزش‌های کوتاه‌مدت و منابعی را که برای توسعه مداوم مهارت ارائه می‌دهند، ممکن است رتبه بالاتری داشته باشند.

4- خروجی و تأثیر تحقیق: درحالی‌که آموزش حیاتی است، خروجی تحقیق و تأثیر واقعی آن همچنان نقش مهمی در رتبه‌بندی بازی خواهد کرد. معیارهایی که مشارکت اجتماعی و اقتصادی تحقیق را اندازه می‌گیرند، ممکن است رایج‌تر و گسترده‌تر شوند.

5- همکاری جهانی و تنوع: رتبه‌بندی‌های آینده ممکن است میزان همکاری و تنوع جهانی را بین دانشجویان و استادان دانشگاه‌ها در نظر بگیرد؛ نهادهایی که تفاهم بین‌فرهنگی و همکاری بین‌المللی را ترویج می‌کنند، می‌توانند شناخته شوند.

6- پایداری و مسئولیت اجتماعی: ممکن است تمرکز فزاینده‌ای بر تعهد دانشگاه‌ها به پایداری، مسئولیت زیست‌محیطی و تأثیر اجتماعی وجود داشته باشد. رتبه‌بندی ممکن است ارزیابی کند که چگونه مؤسسات دانشگاهی در رسیدگی به چالش‌های جهانی مشارکت می‌کنند.

7- نتایج دانشجویی و اشتغال‌پذیری: معیارهای مربوط به نتایج دانشجویی، مانند نرخ اشتغال و موفقیت شغلی، ممکن است برجسته شود. دانشگاه‌هایی که دانشجویان را به طور مؤثر برای بازار کار آماده می‌کنند، می‌توانند رتبه‌های بالاتری کسب کنند.