ناترازی انرژی نفس رشد اقتصادی را گرفت

نرخ رشد اقتصادی کشور که در تابستان با وجود همه تحولات سیاسی و بین‌المللی توانسته بود افزایش ۳.۴‌درصدی را ثبت کند، در پاییز عقب‌گرد داشت و با احتساب نفت در رقم ۳.۱‌درصدی باقی ماند. به گزارش ایرنا، رشد اقتصادی یک از شاخص‌های مهم در بررسی تحولات اقتصادی کشورهاست؛ زیرا نشان می‌دهد که فعالیت‌های اقتصادی در آن کشور تا چه میزان به تولید، ایجاد ارزش افزوده و ایجاد ثروت کمک کرده است. ازاین‌رو انتشار گزارش‌های فصلی از رشد اقتصادی یکی از ابزارهایی است که به سیاست‌گذاران کمک می‌کند بدانند در میانه راه چه عواملی در مسیر رشد اقتصادی دست‌اندازی می‌کند.

براساس ارزیابی‌هایی که مرکز آمار ایران از رشد اقتصادی تابستان امسال داشت، این شاخص اقتصادی با احتساب نفت به ۳.۴ درصد و بدون نفت به ۲.۳ درصد رسیده بود اما آخرین نتایج حساب‌های ملی فصلی مرکز آمار ایران، محصول ناخالص داخلی (GDP) به قیمت ثابت سال ۱۴۰۰، نشان از رشد ۳.۱‌درصدی محصول ناخالص داخلی با نفت (به قیمت پایه) و ۲.۲‌درصدی محصول ناخالص داخلی بدون نفت (به قیمت پایه) در ۹‌ماهه سال ۱۴۰۳ دارد. این امر نشان می‌دهد رشد اقتصادی اندکی عقب‌گرد داشته است، یعنی با نفت سه‌دهم درصد و بدون نفت یک‌دهم درصد از شاخص‌های فصل تابستان عقب‌نشینی کرده است. برای یافتن متهم ردیف اول این کاهش رشد، بهتر است نگاه مجددی به فضای اقتصادی کشور در ماه‌های گذشته داشته باشیم. به‌وضوح ناترازی انرژی به‌ویژه گاز و برق مهم‌ترین بیماری مبتلا‌به اقتصاد ایران در ماه‌های گذشته بوده و خاموشی‌های مکرر به‌ویژه در واحدهای تولیدی و صنعتی سبب شده ظرفیت تولیدی بسیاری از واحدهای مؤثر در اقتصاد ایران به‌ویژه صنعت خالی بماند.

در همین راستا طی ماه‌های گذشته فعالان اقتصادی در بخش‌های فولاد، سیمان و صنایع خودروسازی از قطعی‌های برق و گاز آسیب دیده‌اند و نتوانسته‌اند آن‌گونه که در چشم‌انداز خود تعریف کرده بودند، به تولید برسند. نرخ رشد اقتصادی ۹‌ماهه سال ۱۴۰۳ براساس آخرین نتایج حساب‌های ملی فصلی مرکز آمار ایران، محصول ناخالص داخلی(GDP) به قیمت ثابت سال ۱۴۰۰ در ۹‌ماهه سال ۱۴۰۳ به رقم ۷۵,۲۹۱ هزار میلیارد ریال با نفت و ۵۷,۳۳۰ هزار میلیارد ریال بدون احتساب نفت رسیده است. درحالی‌که رقم مذکور در مدت مشابه سال قبل با نفت ۷۳,۰۲۷ هزار میلیارد ریال و بدون نفت ۵۶,۱۰۶ هزار میلیارد ریال بوده که نشان از رشد ۳.۱‌درصدی محصول ناخالص داخلی با نفت (به قیمت پایه) و ۲.۲‌درصدی محصول ناخالص داخلی بدون نفت (به قیمت پایه) در ۹‌ماهه سال ۱۴۰۳ دارد. سهم گروه‌های عمده اقتصادی از محصول ناخالص داخلی به قیمت‌های ثابت و نرخ رشد آنها در ۹‌ماهه ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال گذشته به شرح زیر است: مقایسه اجزای رشد اقتصادی در ۹‌ماهه امسال با رشد اقتصادی فصل تابستان گزارش اثرگذاری ناترازی انرژی بر رشد اقتصادی را ثابت می‌کند چنانچه بخش‌های نفت، معادن، گاز، ساختمان و خدمات روند کاهشی داشته‌اند و حتی بخش ساختمان رشد صفر درصد را تجربه کرده است.

در این میان بیشترین کاهش رشد مربوط به بخش معدن بوده که در مقایسه با تابستان منفی ۹.۵ درصد عقب‌گرد داشته است و پس از آن بخش نفت با منفی ۲.۷ درصد قرار دارد. نتایج محاسبات حاکی از آن است که رشته فعالیت‌های گروه کشاورزی ۳.۳ درصد (شامل زیر بخش‌های زراعت و باغداری، دامداری، جنگل‌داری و ماهیگیری)، گروه صنایع و معادن ۳.۶ درصد (شامل استخراج نفت خام و گاز طبیعی ۶.۱ درصد، سایر معادن ۹ دهم درصد، صنعت ۱.۴ درصد، توزیع گاز طبیعی ۵.۷ درصد، تأمین آب و برق ۲.۵ درصد، ساختمان صفر درصد) و فعالیت‌های گروه خدمات ۲.۳ درصد (شامل زیر بخش‌های عمده و خرده فروشی، فعالیت‌های خدماتی مربوط به تأمین جا و غذا، حمل‌ونقل، انبارداری، پست، اطلاعات و ارتباطات، فعالیت‌های مالی و بیمه، مستغلات، کرایه و خدمات کسب‌وکار و دامپزشکی، اداره امور عمومی و خدمات شهری، آموزش، فعالیت‌های مربوط به سلامت انسان و مددکاری اجتماعی و سایرخدمات عمومی، اجتماعی، شخصی و خانگی) نسبت به ۹‌ماهه سال ۱۴۰۲ رشد داشته است.