اقتصاد سیستان‌وبلوچستان می‌تواند شرایط کل کشور را تغییر دهد
امری بسیار ساده است که انسان برای کسب روزی شغلی را برمی‌گزیند و اگر شغلی قاعده‌مند در منطقه سکونتش وجود نداشته باشد، مجبور به ایجاد کسب‌وکاری حتی شاید خارج از عرف می‌شود؛ مانند داستان سال‌های سال مردمان جنوبی کشور که در نبود حتی امکانات اولیه برای زندگی، شغل و اقتصاد مناسبی هم ندارند. مردان و گاه زنان و کودکانی که برای لقمه نانی مجبور به تجارت‌های موقت یا قاچاق کالا می‌شوند
شرق: امری بسیار ساده است که انسان برای کسب روزی شغلی را برمی‌گزیند و اگر شغلی قاعده‌مند در منطقه سکونتش وجود نداشته باشد، مجبور به ایجاد کسب‌وکاری حتی شاید خارج از عرف می‌شود؛ مانند داستان سال‌های سال مردمان جنوبی کشور که در نبود حتی امکانات اولیه برای زندگی، شغل و اقتصاد مناسبی هم ندارند. مردان و گاه زنان و کودکانی که برای لقمه نانی مجبور به تجارت‌های موقت یا قاچاق کالا می‌شوند. با وجود عدم امکانات رفاهی که نقش مؤثری بر نبود مشاغل منطقه دارد، وابستگی اقتصاد روزمره مردم به مرز افزایش پیدا کرده است که همین نگرانی‌های اقتصادی را بیشتر خواهد کرد، درواقع با بسته‌شدن مرزهای سیستان‌وبلوچستان شاهد افزایش موجی از بحران‌های اقتصادی منطقه خواهیم بود.
البته مقصر این نابسامانی‌های اقتصادی در این مناطق مسئولین مربوطه هستند که برخی از آنها هم در این سال‌ها بارها بر پست‌های مدیریتی نشستند و برخاستند،.آلبرت بغزیان، اقتصاددان به این نکته توجه دارد که وقتی به این مسائل بی‌توجهی شده، بنابراین باعث می‌شود تا مردم خودشان راهشان را برای امرارمعاش پیدا کنند؛ بنابراین بستن مرزها بدون اینکه برنامه‌ای برای جایگزین‌کردن معیشت مردم آن منطقه وجود داشته باشد، باعث ناامنی اجتماعی هم خواهد شد. با وجود شعارهای مختلف برای توجه به شرایط سیستان‌وبلوچستان، اما هرسال شرایط مردم این مناطق سخت‌تر از قبل می‌شود، حتی در آذرماه ۱۴۰۰ هم حسین مدرس‌خیابانی، استاندار سیستان‌وبلوچستان گفته بود: مهم‌ترین هدف دولت توسعه و اجرای برنامه‌های اقتصادی استان است و با همین مأموریت به استان آمده‌ام و اعتقاد داریم که با توسعه عمرانی و اقتصادی موضوع اصلی این استان یعنی امنیت پایدار و ارتقای شاخص‌ها محقق می‌شود. ولی در این یک سال تغییر خاصی در کیفیت شرایط استان پیش نیامده است. اما با وجود همه این مسائل طبق صحبت‌های بغزیان هنوز راه‌حل‌هایی برای پرداختن به اقتصاد این مناطق وجود دارد؛ مانند تجارب کشورهایی مثل امارات و عربستان در آن زمین‌های لم‌یزرع‌شان که نشان داده حتما نباید به کشاورزی روی آورد، شاید بخش‌هایی که به دریا نزدیک است، بتوانند کار ماهیگیری انجام دهند اما حتی اگر هیچ منبعی که وجود نداشته باشد، زمین هست تا به ساخت کارخانه‌هایی با مصرف آب کم بینجامد.
برای سیستان‌وبلوچستان هنوز راه‌حل وجود دارد
آلبرت بغزیان، اقتصاددان در رابطه با شرایط اقتصادی مناطق جنوبی کشور و افزایش وابستگی امرارمعاش مردم آن مناطق به اقتصاد مرز، می‌گوید: اگر در یک منطقه‌ای به‌طور مثال کرمان که کم‌آب است، فولادسازی راه می‌اندازیم، به شرایط منطقه نگاه نمی‌کنیم بلکه نگاه می‌کنیم که چقدر مسئولان از آن منطقه ذی‌نفع هستند؛ بنابراین وضعیت سیستان‌وبلوچستان هم به همین برمی‌گردد، حتی مناطق غربی که مستعد فعالیت‌های کشاورزی و دامداری هستند، می‌بینیم افراد به کولبری متوسل می‌شوند، چه برسد به مناطق جنوب شرقی که امکان دارد مستعد کشاورزی نباشند که معمولا این به آمایش سرزمین برمی‌گردد. یعنی کدام منطقه با چه استعدادهایی، می‌تواند به چه مشاغل و صنایعی متوسل شود. این اقتصاددان ادامه می‌دهد: وقتی به این مسائل بی‌توجهی شده، بنابراین باعث می‌شود تا مردم خودشان راهشان را برای امرار معاش پیدا کنند، مثل اینکه وقتی ما سدکشی و کانال‌کشی کنیم، ریزش باران خودش مسیری را پیدا می‌کند، مردمان جنوب هم خودشان راه را پیدا کردند و به سمت مرزها رفتند که به‌صورت موقت جوابگوی نیاز آنهاست و نه به شکل بلندمدت؛ بنابراین بستن مرزها بدون اینکه برنامه‌ای برای جایگزین‌کردن معیشت مردم آن منطقه وجود داشته باشد، باعث ناامنی اجتماعی هم خواهد شد. بغزیان اضافه می‌کند: ولی همه این مسائل راه‌حل دارد، تجارب کشورهایی مثل امارات و عربستان در آن زمین‌های لم‌یزرع‌شان نشان داده که حتما نباید به کشاورزی روی آورد، شاید بخش‌هایی که به دریا نزدیک است، کار ماهیگیری انجام دهند اما حداقل هیچ منبعی که وجود نداشته باشد، زمین دارند، برای کارخانه‌هایی که نیاز به آب خیلی کمی دارد و امکان انجام کارهای مونتاژ و صنعتی را دارد یا مواد آهنی به آنجا حمل شود تا ایجاد اشتغال کند، از این جهت حق‌خوری از طرف دولت‌ها بوده که به شرایط سیستان‌وبلوچستان بی‌توجه شدند، هروقت هم که صحبت این شرایط می‌شود، ذهن همه به سمت قاچاق می‌رود؛ در‌صورتی‌که درست نیست مردم کوشای این منطقه به این شکل شناخته شوند؛ این افراد هم دوست نداشتند به این نوع کسب‌وکار متوسل شوند.
بغزیان ادامه می‌دهد: ایجاد صنعت در آن منطقه لازم است تا بتواند از نگرانی آینده درباره این منطقه بکاهد؛ هرچه ما آن مناطق را توسعه بدهیم، قاچاق کمتر اتفاق می‌افتد؛ چون بخشی از این قاچاق‌ها به دلیل تأمین معیشت است، وقتی این قاچاق‌ها با ایجاد اشتغال کم شود، از طرف دیگر شاهد افزایش تولیدات داخل خواهیم بود که کمک به تولید ملی است. همچنین متوقف‌شدن کالاهای حرام هم به افزایش سلامت جامعه کمک خواهد کرد، پس رسیدگی به مرزهای جنوبی کشور، بر کل کشور اثر خواهد گذاشت.
