جواب‌های تأمل‌برانگیز هوش مصنوعی درباره رتبه‌بندی معلمان
امروزه چت‌کردن با هوش مصنوعی (چت جی‌پی‌تی) و ارائه جواب‌های جالب او به سؤالات، همه را شگفت‌زده کرده و ما هم بر آن شدیم که چند سؤال در مورد رتبه‌بندی معلمان در ایران از او بپرسیم که جواب‌های تأمل‌برانگیزی دریافت شد.
امروزه چت‌کردن با هوش مصنوعی (چت جی‌پی‌تی) و ارائه جواب‌های جالب او به سؤالات، همه را شگفت‌زده کرده و ما هم بر آن شدیم که چند سؤال در مورد رتبه‌بندی معلمان در ایران از او بپرسیم که جواب‌های تأمل‌برانگیزی دریافت شد. برای استفاده از چت جی‌پی‌تی از سایت poe.com استفاده شده است که در ادامه به سؤالات و جواب‌های داده‌شده اشاره می‌کنیم.
هدف از اجرای رتبه‌بندی معلمان در ایران چه بود؟
در سال 1396، وزارت آموزشوپرورش ایران برای بهبود کیفیت آموزشوپرورش، ساماندهی و بهبود عملکرد مدارس و ارتقای مهارت‌های معلمان اقدام به اجرای سیستم رتبه‌بندی معلمان کرد. هدف اصلی این سیستم، ارتقای کیفیت آموزشوپرورش و ارزیابی عملکرد معلمان بوده است. این سیستم بر اساس معیارهایی مانند تحصیلات، سابقه کار و عملکرد معلمان ارزیابی می‌شود و معلمان بر اساس رتبه‌بندی خود، مزایایی مانند افزایش حقوق و مزایا، ترفیع و مشخصات شغلی بیشتری دریافت می‌کنند.
چه مزایایی از این سیستم برای دانش‌آموزان پیش‌بینی شده است؟
از مزایای پیش‌بینی‌شده برای دانش‌آموزان این است که با ارتقای کیفیت عملکرد معلمان، کیفیت آموزشوپرورش نیز بهبود می‌یابد و دانش‌آموزان بیشترین استفاده را از این بهبود کیفیت خواهند کرد. همچنین، با افزایش مهارت‌ها و توانایی‌های معلمان، دانش‌آموزان در فرایند یادگیری خود پیشرفت بیشتری خواهند داشت. با افزایش مهارت‌های معلمان نیز احتمال ارائه راهکارهای مناسب برای دانش‌آموزان با مشکلات یادگیری و نیازهای تحصیلی خاص‌شان بیشتر می‌شود.
چطور می‌توان از این سیستم در مدارس استفاده کرد؟
برای استفاده از این سیستم در مدارس، ابتدا باید یک سیستم ارزیابی عملکرد معلمان توسط وزارت آموزشوپرورش یا مدیریت مدرسه تعریف شود. سپس باید معیارهای ارزیابی برای معلمان مشخص و به صورت شفاف و قابل دسترسی برای آنها اعلام شود. بعد از این مراحل، باید روشی برای ارزیابی و رتبه‌بندی معلمان تعریف شود. این روش می‌تواند شامل ارزیابی عملکرد معلمان توسط مدیران مدرسه، مشاهده درس توسط مدیران یا ارزیابی همکاران معلم باشد. در نهایت، باید سیستم پاداش و تشویقاتی برای معلمان بر اساس رتبه‌بندی آنها تعریف شود. مثلا، معلمان با رتبه بالا می‌توانند حقوق و مزایای بیشتری دریافت کنند، مزایای بهداشتی و درمانی بیشتری داشته باشند یا امتیازات بیشتری در انتخاب واحد درسی یا ترفیع دریافت کنند. همچنین، برای بهره‌برداری بهینه از این سیستم، باید معلمان به‌صورت دوره‌ای و بهبودیافته آموزش داده شوند تا بتوانند مهارت‌های خود را بهبود بخشند و به رتبه‌بندی بالاتری دست یابند.
آیا رتبه‌بندی معلمان در کشورهای دیگر هم انجام می‌شود؟
بله، سیستم رتبه‌بندی معلمان در بسیاری از کشورها به‌طور معمول به کار می‌رود. این سیستم در بسیاری از کشورها یکی از روش‌های ارزیابی و پاداش‌دهی به معلمان بر اساس عملکرد آنها است. در بعضی کشورها، این سیستم به‌صورت مرکزی توسط وزارت آموزشوپرورش تعریف می‌شود و در بعضی کشورها نیز بر عهده مدارس و مدیران مدرسه است. بعضی از کشورهایی که از سیستم رتبه‌بندی معلمان استفاده می‌کنند عبارت‌اند از ایالات متحده، چین، کره‌جنوبی، ژاپن، فنلاند، سوئد، هلند و آلمان. هر کشور با توجه به شرایط خود و با استفاده از تجربیات کشورهای دیگر، رویکرد خود را به سیستم رتبه‌بندی معلمان انتخاب می‌کند و آن را اجرا می‌کنند.
در رتبه‌بندی معلمان چه مشکلاتی وجود دارد؟
در رتبه‌بندی معلمان در ایران، چند مشکل اساسی وجود دارد که می‌تواند باعث نارضایتی و اعتراض معلمان شود. در اینجا به برخی از این مشکلات اشاره می‌کنیم: 1- عدم شفافیت در فرایند رتبه‌بندی، 2- مشکلات در ارزیابی عملکرد، 3- بی‌توجهی به تجربه معلمان، 4- نبود ابزار و معیارهای مناسب و 5- سیاست‌گذاری نامناسب. به‌طورکلی، برای بهبود فرایند رتبه‌بندی معلمان در ایران، نیاز به شفافیت در فرایند رتبه‌بندی، ارزیابی عادلانه و کیفیتی، توجه به تجربه کاری معلمان، تعریف دقیق و مناسب معیارهای رتبه‌بندی و سیاست‌گذاری مناسب و بر اساس استانداردهای بین‌المللی است.
فرایند رتبه‌بندی در سایر کشورها نیز مانند ایران انجام شده است؟
نه، فرایند رتبه‌بندی معلمان در سایر کشورها ممکن است با ایران تفاوت داشته باشد. در هر کشور، سیستم آموزشی و رویکرد به رتبه‌بندی معلمان متفاوت است و بسته به شرایط و نیازهای آن کشور، فرایند رتبه‌بندی معلمان متفاوتی را دنبال می‌کند. به‌عنوان‌مثال، در برخی کشورها فرایند رتبه‌بندی معلمان بر اساس عملکرد و ارزیابی آنها در کلاس درس صورت می‌گیرد. در کشورهای دیگر، ممکن است رتبه‌بندی معلمان بر اساس سابقه کار، تحصیلات و مهارت‌های تدریس صورت گیرد.
آیا می‌توانید مثالی از کشوری که رتبه‌بندی معلمان در آن بر اساس عملکرد صورت می‌گیرد، بیاورید؟
بله، یکی از مثال‌هایی که می‌توان برای کشوری که رتبه‌بندی معلمان در آن بر اساس عملکرد صورت می‌گیرد، ارائه داد، کشور فنلاند است.
برای آموزش و یادگیری بهتر در مدارس ایران چه اقداماتی باید انجام شود؟
برای بهبود آموزش و یادگیری در مدارس ایران، باید اقدامات مختلفی انجام شود. در زیر به برخی از این اقدامات اشاره می‌کنیم: 1- بهبود برنامه‌های آموزشی، 2- توسعه فناوری در آموزش، 3- ارتقای سطح آموزشی معلمان، 4- ارائه خدمات حمایتی به دانش‌آموزان، 5- توسعه روش‌های آموزشی فعال و مشارکتی و 6- بهبود شرایط زیرساختی. در کنار این اقدامات، باید به روش‌هایی که در سایر کشورها موفقیت‌آمیز بوده‌اند نیز توجه کرد و با انجام اقدامات مناسب، بهبود آموزش و یادگیری در مدارس ایران ممکن است.
خواسته معلمان ایرانی چیست؟
به‌طورکلی، معلمان ایرانی به دنبال رفع مشکلات و موانعی هستند که باعث می‌شود آموزش و یادگیری بهتر در مدارس کشورمان انجام شود. برخی از خواسته‌های معلمان ایرانی عبارت‌اند از: 1- ارائه شرایط مناسب برای انجام کار، 2- حریم خصوصی و امنیت شغلی، 3- ارتقای سطح آموزشی، 4- حقوق و مزایا، 5- ارتقای شرایط زیرساختی، 6- حضور فعال در تصمیم‌گیری‌ها و 7- حفظ حقوق و حریم شخصی دانش‌آموزان. در کل، معلمان ایرانی به دنبال رفع مشکلات و بهبود شرایط کاری و آموزشی خود هستند تا بتوانند به بهترین شکل ممکن، وظیفه آموزش و پرورش را انجام دهند.
* کارشناس آموزشی و مدرس دانشگاه فرهنگیان اراک
